tag:blogger.com,1999:blog-75820392529400989122024-03-17T01:52:59.741+07:00Việt Nam Gia Phả - Bài ViếtViệt Nam Gia Phả, nơi lưu trữ miễn phí gia phả của người ViệtUnknownnoreply@blogger.comBlogger41125tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-17233314919628158532019-10-19T15:04:00.000+07:002019-10-19T15:04:04.655+07:00Người Nam Kỳ không lập gia phả!<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWBTmByTC8om9rXRLucKSZMXej8_AZNakv_Y2brUZw5F5H9dHg6eSDunMbnSR0H6GQif3r6CgBn5fxyyNSBv7nhrNtzYcDefGlP1t65VNCgsVUA-nWX_Dd9pNA-LSSaJezEWOeD4xhZkm2/s1600/FB_IMG_1571471966799.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="450" data-original-width="623" height="231" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWBTmByTC8om9rXRLucKSZMXej8_AZNakv_Y2brUZw5F5H9dHg6eSDunMbnSR0H6GQif3r6CgBn5fxyyNSBv7nhrNtzYcDefGlP1t65VNCgsVUA-nWX_Dd9pNA-LSSaJezEWOeD4xhZkm2/s320/FB_IMG_1571471966799.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpI-NTk-Rp9DyxLdgTJ77cgeqrX_zppzYI0SXpVvfJpld8hRIPCuY1iorJIQzp4kPGbukro0Wd88mqvrfyW_fr_laE0wEwzTIdAd1pZzhR76ng3JG2kBnxTGW6r6C6DhAeejHRs3FQgEBa/s1600/FB_IMG_1571471970755.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpI-NTk-Rp9DyxLdgTJ77cgeqrX_zppzYI0SXpVvfJpld8hRIPCuY1iorJIQzp4kPGbukro0Wd88mqvrfyW_fr_laE0wEwzTIdAd1pZzhR76ng3JG2kBnxTGW6r6C6DhAeejHRs3FQgEBa/s320/FB_IMG_1571471970755.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiM-9j9tw34I5bag1nxLNXdQYYMoWOBvBWxRYnMot8Ny4Wg49_ZoVWSWWBWQSA6k_pERUgCsjHfv1eLlRPSg4aRBgoJPD2DLr8Ziy9qIrwnJL9LCR5Q5owKL2JXbBhH98vTFO7gIpUhOl6/s1600/FB_IMG_1571471973852.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiM-9j9tw34I5bag1nxLNXdQYYMoWOBvBWxRYnMot8Ny4Wg49_ZoVWSWWBWQSA6k_pERUgCsjHfv1eLlRPSg4aRBgoJPD2DLr8Ziy9qIrwnJL9LCR5Q5owKL2JXbBhH98vTFO7gIpUhOl6/s320/FB_IMG_1571471973852.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOTULVmCR1kpvpxwAcm6d90-vMWBWTogvfWA4XReoYYckaPR0_HX2qjtj654ZxFo4tseNhbQQPHTYkHAq5T1qFisCH53CkH746SICtyYFWIaOAy2aRP6MpWXMSoklEuSckCWNQgRVuVZ7L/s1600/FB_IMG_1571471976328.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOTULVmCR1kpvpxwAcm6d90-vMWBWTogvfWA4XReoYYckaPR0_HX2qjtj654ZxFo4tseNhbQQPHTYkHAq5T1qFisCH53CkH746SICtyYFWIaOAy2aRP6MpWXMSoklEuSckCWNQgRVuVZ7L/s320/FB_IMG_1571471976328.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEji_PwulLiuZZFcKYbtnAngL40Y-9oELFZv3kz-3WJYOnZYQT5OVDLTTM_P9JTpUrQF6tOv8cf3topcUrVO83EJb51O1F6KwrD3TTy-T0x6-E-pHr9mBkWsIM9V6mSuIQv2zsHqSuSFLvTS/s1600/FB_IMG_1571471980763.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEji_PwulLiuZZFcKYbtnAngL40Y-9oELFZv3kz-3WJYOnZYQT5OVDLTTM_P9JTpUrQF6tOv8cf3topcUrVO83EJb51O1F6KwrD3TTy-T0x6-E-pHr9mBkWsIM9V6mSuIQv2zsHqSuSFLvTS/s320/FB_IMG_1571471980763.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO1qkFAODkS51U-M5t7OJ5N3FAlESS4qH5mFK_xImjTREI4Uu5aSnlOQn3MM0xz6-r-hqe5CKKyFBx27COAkc7vZ3ZHH5S5o21lLy6Gxd96bQlfB884I1t9_Zj1LYib0dGX-VGBmt7YG-T/s1600/FB_IMG_1571471983080.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="639" data-original-width="960" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhO1qkFAODkS51U-M5t7OJ5N3FAlESS4qH5mFK_xImjTREI4Uu5aSnlOQn3MM0xz6-r-hqe5CKKyFBx27COAkc7vZ3ZHH5S5o21lLy6Gxd96bQlfB884I1t9_Zj1LYib0dGX-VGBmt7YG-T/s320/FB_IMG_1571471983080.jpg" width="320" /></a></div>
<blockquote class="tr_bq" style="clear: both; text-align: center;">
Người Nam Kỳ không lập gia phả!</blockquote>
<br /><br />Đó là một câu khẳng định chắc như đinh đinh đóng cột nhà.<br /><br /><br />Gia phả là gì? 家譜 gia phả hoặc gia phổ là phả hệ của một dòng họ, gia đình, là cuốn sách chép tên ông bà tổ tiên, con cháu của một dòng tộc nào đó.<br /><br /><br />Người Bắc Kỳ xưa rày ta nghe tới là thói "lũy tre làng", có gia phả, có dòng tộc nghiêm ngặc, có trưởng tộc, có nhà thờ tổ, mả tổ, thủy tổ và những quy định ná thở với con cháu. Nhưng với dân Nam thì không có, hoặc có hời hợt, hình thức.<br /><br /><br />Dân Nam Kỳ có câu cười Bắc Kỳ là "Tổ tiên đại bác thụt chưa tới!”<br /><br /><br />Chúng ta biết tổ tiên khai phá dựng lên Nam Kỳ Lục Tỉnh là dân khai hoang, kêu là lưu dân.<br /><br /><br />流民 lưu dân là dân phiêu lưu, dân đi xa, dân bỏ làng quê gốc mà ra đi.<br /><br /><br />Đó là người Ngũ Quảng: Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Đức (Huế), Quảng Nam, Quảng Ngãi, hiệp cùng người Minh Hương, đồng hóa người Khmer, người bổn địa Stieng... mà trộn ra dân Nam Kỳ ngày nay.<br /><br /><br />Đó là dân nghèo rách nát, dân bị lưu đày, bị truy nã, bị làng ruồng bỏ, gái chửa hoang, học trò thất chí, quan bị biếm chức, người thích phiêu lưu, giang hồ lãng tử...<br /><br /><br />"Tới Cà Mau - Rạch Giá<br />Cất chòi đốt lửa giữa rừng thiêng<br />Muỗi vắt nhiều hơn cỏ<br />Chướng khí mù như sương<br />Thân không là lính thú<br />Sao chưa về cố hương?"<br />(Sơn Nam) <br /><br /><br />Xa hơn dân Ngũ Quảng là những người ở mạn Bắc di cư theo chúa Nguyễn Hoàng vô Trung Kỳ mà Phạm Duy tả là "Gió tiễn người về đến quê hương câu ca giọng Hời."<br /><br /><br />“Mộng ngoài biên giới mơ hồ<br />Chẳng ngăn được sóng vỡ bờ<br />Với đêm mờ hồn về trên Tháp ma.”<br /><br /><br />Rồi thời chúa Nguyễn, lưu dân Việt từ Ngũ Quảng theo bà Ngọc Vạn vô Mô Xoài, Đồng Nai: <br /><br /><br />“Nhà Bè nước chảy chia hai <br />Ai về Gia Định Đồng Nai thì về.”<br /><br /><br />嘉定 Gia Định là nơi đô hội, trù phú nhứt Nam Kỳ, có nghĩa là định cư nơi an ổn, phước lớn.<br /><br /><br />Là những lưu dân tạo ra hợp chúng quốc Nam Kỳ, ông bà chúng ta tạo ra một nền văn hóa đặc trưng riêng của Nam Kỳ mà nhìn lại có phần khác ngoài Trung, đối lập với ngoài Bắc.<br /><br /><br />Thí dụ Bắc ăn bánh chưng cắt 8 miếng hình trụ nhọn, Nam Kỳ ăn bánh tét - tét ra khoanh tròn; Bắc Kỳ uống trà kêu uống chè, Nam Kỳ kêu trà.<br /><br /><br />Văn hóa Bắc là lũy tre làng bốn góc chôn chặc cái làng ở giữa, làng nào sống kiểu làng đó, cấm giao lưu trai gái, có hương ước ngặc nghèo, có thầy Lý hắc cám, có con Thị Màu lẳng lơ, có chị Dậu bế tắc, có những người con gái chửa hoang bị cạo đầu bôi vôi thả bè chuối trôi sông...<br /><br /><br />Nam Kỳ khác Bắc phần nhiều!<br /><br /><br />Nam sống mở, làng của Nam dựa vô mé sông, giao lưu với làng khác bằng ghe xuồng, bằng những con lộ; người Nam luôn mời khách xa xôi vô ở chung, giúp đỡ nhau cùng an cư vui vẻ, gái làng thích lấy trai xa xứ và thương chồng đứt ruột đứt gan vì cái quá khứ "trôi sông lạc chợ" đó.<br /><br /><br />“Rồng chầu ngoài Huế ngựa tế Đồng Nai<br />Nước sông trong chảy lộn sông ngoài<br />Thương người quân tử lạc loài tới đây,<br />Tới đây thì ở lại đây<br />Bao giờ bén rễ xanh cây sẽ về.”<br /><br /><br />Gái Nam Kỳ chịu chơi, dám theo người mình yêu, dám nhận hậu quả do tình yêu đó đem lại.<br /><br /><br />“Đi đâu cho thiếp theo cùng<br />Đói no thiếp chịu lạnh lùng thiếp cam<br />Ví dầu tình có dở dang<br />Thì cho thiếp gọi đò ngang thiếp dzìa.”<br /><br /><br />Ông bà tổ tiên Nam Kỳ mình quá hãi hùng ở đất Bắc hắc ám nên vô Nam bỏ tục gần hết.<br /><br /><br />Họ không muốn con cháu họ phải sống cái cảnh mõ làng rùng rợn phiên xử "hương ước" ở đình làng như ngoài Bắc!<br /><br /><br />Làng xóm Nam Kỳ không có hương ước, lệ làng, làng Nam Kỳ là làng mở,nhưng có những luật bất thành văn, mọi người phải tôn trọng, làng Nam Kỳ tuân luật triều đình, tôn trọng quan chủ quận, tri huyện.<br /><br /><br />Thành ra gái Nam thất tiết thì bị gia đình xử bằng cách đuổi ra khỏi nhà, nhưng đuổi là thủ tục thôi vì lén nhét tiền của cho nó đi trốn khuất mắt một thời gian, hoặc đày nó xuống nhà sau cấm ló mặt lên nhà trước trong một hai năm, hoặc ra vườn sau cất nhà mà ở. Hết thời gian đó cô gái sống lại bình thường, con cháu máu mủ mình mà!<br /><br /><br />Nên ai làm phim làm cạo đầu bôi vôi, thả bè chuối trôi sông, thả rọ heo xuống sống, quăng người xuống giếng là không hiểu gì về văn hóa Nam Kỳ. Tổ tiên Nam Kỳ chúng tôi chưa bao giờ có ý nghĩ đó trong đầu với con cháu mình.<br /><br /><br />Người Nam Kỳ không lập gia phả, vì sao?<br /><br /><br />Đừng bao giờ nói người Nam Kỳ là lưu dân dốt không biết chữ mà không lập gia phả. <br /><br /><br />Các bạn nghiên cứu thấy rằng Nho giáo Bắc Kỳ là đầu môi chót lưỡi, tức thể hiện bằng cái miệng; Nho giáo Nam Kỳ thể hiện bằng cách sống.<br /><br /><br />Có ai đó nói “Người Bắc cao đạo một cách ngây ngô còn người Nam thì thực tế một cách trần trụi.”<br /><br /><br />Cái chữ trần trụi hơi quá, nhưng những quy tắc bất thành văn ở Nam Kỳ nó vô hình dữ lắm nha, thí dụ dân Nam Kỳ mời bạn ăn cơm, mà bạn ăn hỗn trong mâm cơm quá, họ không nói, nhưng lần sau sẽ không mời. Người Nam Kỳ luôn để khách tự giác và không nhắc nhở.<br /><br /><br />Trong làng Nam Kỳ vẫn có người biết chữ Nho, sau là chữ Quốc Ngữ, nên biết chữ Quốc Ngữ được dạy ở Nam Kỳ đầu tiên.<br /><br /><br />Nhìn đền chùa, miếu mạo Nam Kỳ xưa đi, hoành phi câu đối rất nhiều, đó là bằng chứng.<br /><br /><br />Không viết gia phả vì thấy không cần thiết. Một xã hội mở thì không cần gia phả. <br /><br /><br />Xưa đất rộng người thưa, con cháu đi tứ tán, ở nhà toàn nhờ láng giếng gần đó, có câu “Bán họ hàng xa mua láng giềng gần.”<br /> <br />Là dân gốc lưu dân, dân Nam muốn xóa bỏ quá khứ hãi hùng từ Bắc Kỳ và Trung Kỳ.<br /><br /><br />Cách xưng hô “anh Cả” ở Bắc so với “anh Hai” ở Nam là điển hình.<br /><br /><br />Rất nhiều người đặt câu hỏi tại sao người Nam gọi “anh Cả”, “chị Cả” (người con trưởng, theo cách gọi miền Bắc) là “anh Hai”, “chị Hai”? <br /><br /><br />Nhiều người giải thích rằng thời chúa Tiên Nguyễn Hoàng dân ở Bắc vào khai phá vùng đất Phương Nam, rằng trong đoàn quân Nam tiến lúc đó, hầu như không có ai là “anh Cả”, vì đi mở cõi thì nguy hiểm,theo tục Bắc phải để người con trưởng ở lại để phụng dưỡng cha mẹ và chăm sóc mộ phần tổ tiên; những người ra đi đều là con thứ.<br /><br /><br />Nói vậy không trúng!<br /><br /><br />Có những gia đình họ ôm cả nhà cả dòng họ của họ vô Nam kìa.<br /><br /><br />Chuyện anh hai ở Nam Kỳ là chuyện đặc trưng, không thể giải thích là ông cả cọp gì đó mà sợ nên Nam Kỳ tránh "Anh Cả". Vậy chứ ông Hương Cả thì sao? Nam Kỳ có Hương Cả trong ban hội tề.<br /><br /><br />Đơn giản người Nam cố tình làm cho khác Bắc Kỳ khi bỏ cả, chỉ gọi người lớn là anh hai, chị hai.<br /><br /><br />Bỏ chữ cả là một dạng dứt áo, cắt đứt với hương ước, lũy tre làng, với họ tộc kinh hoàng kiểu Bắc Kỳ.<br /><br /><br />Ông Hương Cả trong Nam đâu có quyền hành gì,!chỉ tượng trưng, và là cả duy nhứt trong Nam, có lẽ là một chút hoài vọng.<br /><br /><br />Người Bắc thừa tự là con trưởng, nhưng thừa tự, cúng kiếng trong Nam là con trai út. Nam Kỳ rất thực tế, thằng út lúc nào cũng trẻ trung, nó sẽ gánh vác gia đình ở mức hăng hái, thằng hai thì già chát, nhỏ hơn cha mẹ không nhiều gánh gì nổi!<br /><br /><br />Câu "Giàu út ăn nghèo út chịu" cũng của Nam Kỳ đưa ra.<br /><br /><br />Thằng út giữ hương hỏa trong nhà, nhưng vẫn không hạ bệ thằng anh hai nha.<br /><br /><br />Bằng chứng là trong những ngày giỗ chạp, cúng kiếng tổ tiên, đám cưới thì ông anh hai vẫn đứng ra tế lễ, thằng út đứng sau lưng anh hai.<br /><br /><br />Trong họ tộc thì người thứ hai vẫn mang tiếng người đứng đầu, đám cưới thưa gửi là ông bác hai hết thảy. Ông này chết thì ông bác ba lên thế.<br /><br /><br />Nhưng anh hai làm lễ thôi, anh hai không có quyền xen vô chuyện cúng kiếng của thằng út như cúng lớn, cúng nhỏ, cúng ra làm sao. Nam Kỳ chia quyền hết là ở đây. <br /><br /><br />Ngày nay Nam Kỳ thực tế luôn ở kiểu chia bàn thờ, anh hai giỗ cha, út giỗ mẹ. Tới ngày tụ lại hai nhà vui vẻ.<br /><br /><br />Không gia phả, không họ tộc, không có khái niệm nhà thờ tổ, nhưng Nam Kỳ mặc định nhà thằng Út là nhà thờ tổ, tức là nhà nào mà cha mẹ, ông bà chết và thờ là nhà tổ.<br /><br /><br />Ông nào giữ hương hỏa có nghĩa vụ làm đám giỗ, không có quyền chỉ trỏ, ra lịnh này nọ nghĩa vụ với con cháu như tộc trưởng ngoài Bắc.<br /><br /><br />Con cháu trong Nam sướng là vậy, cứ về ăn đám giỗ, giàu mua đồ nhiều, nghèo mua đồ ít, không ai dám nói.<br /><br /><br />Với bản chất trọng người sống, kỉnh người chết ở mức tượng trưng, việc cúng kiếng Nam Kỳ cũng khác Bắc Kỳ.<br /><br /><br />Thường giữa nhà người Nam đặt cái bàn thờ 九玄七祖 "Cửu Huyền Thất Tổ" tức "7 đời tổ tiên trên chín tầng trời."<br /><br /><br />Nhưng thực ra người miền Nam cúng giỗ chỉ 3 đời tới ông cố bà cố thôi, hết 3 hoặc 4 đời là không cúng kiếng gì nữa.<br /><br /><br />Có câu: 五代埋神主 “Ngũ đại mai thần chủ" (Đến 5 đời thì chôn thần chủ), tức đem bài vị chôn hoặc đốt, nhập lại làm một gọi là "Cửu huyền thất tổ' và giỗ chung tượng trưng.<br /><br /><br />"Nước chảy ra thương cha nhớ mẹ<br />Nước chảy vào thương mẹ nhớ cha.”<br /><br /><br />Cái đình Nam Kỳ rất chan hòa, vui vẻ, là nơi dân làng tụ hợp lại cúng thành hoàng rồi ăn uống vui chơi, coi hát bội. Nó như một cái sân khấu.<br /><br /><br />Gánh hát về đình là niềm vui bất tận của người Nam Kỳ.<br /><br /><br />Nam Kỳ không có thằng mỏ tay chưn của lý trưởng, không có cảnh phạt vạ kiểu Thị Mầu.<br /><br /><br />Trong cái làng Nam Kỳ có nhà việc là chỗ làm việc của làng, tra án ở đó, không mang vô đình như Bắc Kỳ.<br /><br /><br />Coi 'Con nhà nghèo', bà Cai Hiếu đòi đóng gông Ba Cam thì Hương Quản đáp lại: “Tôi đang tra án nó, mà thủa nay làng tôi có gông đâu mà đóng.”<br /><br /><br />Là gốc lưu dân, không viết gia phả, không lập họ tộc, không lập lũy tre làng, không có ông lý trưởng hét ra lửa.<br /><br /><br />Để ý coi đi trong đám giỗ Nam Kỳ luôn cúng một mâm ngoài sân nhà, đó là mâm cúng lề, cúng những người khai hoang bỏ mình hồi xưa. Sau 1975, “họ” kêu "mâm chiến sĩ".<br /><br /><br />Tất cả các miếu, am, và bàn thông thiên Nam Kỳ đều có cúng mấy hủ muối, gạo và nước, có nơi cúng bó củi.<br /><br /><br />Đó là cúng tổ tiên gốc lưu dân của mình hồi xưa.<br /><br /><br />Người Nam Kỳ cúng lề, cúng đất, cúng cô hồn.<br /><br /><br />Cúng tổ tiên Nam Kỳ chung là ngày 25 tháng Chạp, khi con cháu tụ về dẫy mả, tảo mộ. Họ sẽ làm mâm cơm cúng ở nhà, thường là nấu cháo gà, cháo vịt.<br /><br /><br />Tục thờ ông bà ở Nam Kỳ rất đơn giản, chỉ ba bốn đời, nhưng không được bỏ bàn thờ tổ tiên.<br /><br /><br />Đồ Chiểu chửi rằng: “Sống làm chi theo quân tả đạo-Quăng vùa hương đạp bàn độc thấy lại thêm buồn.”<br /><br /><br />Xưa nam Kỳ có cái bàn thờ và giường thờ.<br /><br /><br />Người Pháp qua, đem qua Nam Kỳ cái tủ chén đứng kiểu thời Louis XVI, không cao không thấp, trước tiên là ở xứ Thủ Dầu Một, sau thợ Gò Công sáng tạo đóng cái tủ thờ dựa trên nguyên lý ráp mộng đi khung của tủ kiểu Pháp, nhưng cải tiến theo phong tục Nam.<br /><br /><br />Từ đó, cái tủ thờ này là đặc trưng Nam Kỳ Lục Tỉnh, hiệp cùng tranh kiếng nữa, ra cái hồn tổ tiên Nam kỳ mình.<br /><br /><br /> Trong "Gia Định thành thông chí" của Trịnh Hoài Đức có đoạn: <br /><br /><br />"Vùng Gia Định... đất đai rộng, lương thực nhiều, không lo đói rét, nên dân ưa sống xa hoa, ít chịu súc tích, quen thói bốc rời. Người tứ xứ, nhà nào tục nấy… Gia Định có vị trí nam phương dương minh, nên người khí tiết trung dũng, trong nghĩa khinh tài…”<br /><br /><br />Đó là tánh hiếu khách, hào phóng, không câu nệ hình thức, sống thực dụng.<br /><br /><br />Dân Nam Kỳ hay đờn ca xướng hát, làm ra đờn ca tài tử và cải lương vang danh, hệ thống bài lý nhiều nhứt Việt Nam. <br /><br /><br />Người Nam Kỳ trọng tôn giáo, nhưng kiểu của họ.<br /><br /><br />Đạo Phật vô Nam biến thể, phải trộn với tín ngưỡng dân gian. Dân Nam Kỳ không phải là những tín đồ Phật giáo thuần thành.<br /><br /><br />Các phái Phật trong Nam đều là biến thể, chùa trong Nam không lớn.<br /><br /><br />Công giáo trong Nam Kỳ xưa khác ngoài Bắc, Nam không có các giáo xứ, người Công giáo Nam Kỳ hòa nhập, thế tục.<br /><br /><br />Sông rạch và đồng bằng tạo cho dân Nam Kỳ tánh khẳng khái, bộc trực, ít chịu cúi lòn, kém thủ đoạn trong chánh trị, nhưng tràn trề tình thương, biết nhìn người khác, biết cúi mình xuống với quốc gia.<br /><br /><br />Dân Nam Kỳ không những nói ngay mà hay nói lớn tiếng, thiếu trau chuốt, đôi lúc bỗ bã.<br /><br /><br />Biết cái hay cái tệ của mình để nhìn lại bản thân mình.<br /><br /><br />Và tính cho ra cách thức tồn tại của xứ sở mình trước thời cuộc.<br /><br /><br />Theo fb Nguyễn Gia ViệtUnknownnoreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-77732549476288004062019-09-05T09:54:00.002+07:002019-09-05T09:54:53.736+07:00Kho báu trên dòng sông Ma ở Tùng Bá, Hà Giang<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Bắt nguồn từ núi Ba Tiên, dòng sông Ma uốn lượn như sợi chỉ bạc quanh các dãy núi phía Bắc tỉnh Hà Giang, chảy qua xã Tùng Bá (huyện Vị Xuyên), Yên Định, Minh Ngọc (huyện Bắc Mê) rồi về hợp lưu vào dòng sông Lô huyền thoại để tiếp tục đường đi của mình. Đây là một ngọn núi có địa thế vô cùng hiểm trở, nơi cao nhất lên tới 2.535m so với mực nước biển. Nơi đây thường xuyên bị bao phủ trong mịt mù sương giá như một ma trận thâm u, bí hiểm, một khi đã lạc vào thì sẽ chẳng thể tìm được lối ra. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
</div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; margin-left: auto; margin-right: auto; padding: 4px; position: relative; text-align: center;"><tbody>
<tr><td><img alt="" height="463" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEi03g5KDuwSkpX6hD_p1jxR8HNv7bcLPmrn9iSUDHNiyOxN48GQullslC-nNG6w8DKWJB4sRd5p1xzdfVAugXIx592UPey9NuXsg7mIfdbVs-W6ojd3Xsclri7UgtpWqouB1uRU2Es06mMAyegbxmSoUZeEqx4mJPcTBincYAUxs-oBE_iMN6cAAE54h10=s0-d" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="640" /></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 11.088px;"><span style="font-size: x-small;">Sông Ma, đoạn chảy qua xã Tùng Bá</span></td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: inherit;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;"> Truyền thuyết kể lại rằng, đó chính là nơi ở của 3 nàng tiên nữ giáng trần nên gọi là núi Tam Tiên hay núi Ba Tiên. Trên đó vẫn còn một chiếc giếng cổ quanh năm đầy nước trong vắt, được cho là thứ nước thuần khiết nhất được các nàng tiên mang xuống từ nơi tiên giới. Khi các nàng tiên này bay về trời đã có một cơn mưa bạc, mưa vàng rơi xuống, trải khắp dòng sông Ma.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Trên ngọn núi thần tiên này vẫn còn lưu truyền rất nhiều những câu chuyện kỳ lạ. Theo lời kể của các vị cao niên trong làng, một số người dân sống trong vùng từng lên núi Ba Tiên đã tận mắt nhìn thấy vô số những cây cam, quýt, chanh mọc chi chít như rừng nhưng không rõ do con người trồng hay do chúng tự mọc. Điều lạ lùng hơn nữa là mặc dù không có ai chăm sóc nhưng những cây cam, cây quýt này quanh năm tươi tốt, mỗi khi đến mùa quả sai lúc lỉu, chín mọng đầy cành vô cùng hấp dẫn.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Nhưng dù có thèm đến mấy, đói khát đến mấy, những người đi qua khu rừng này, bất kể già, trẻ, gái trai cũng chẳng bao giờ dám động đến dù là một quả. Mặc cho cam, quýt chín vàng, họ cũng không dám hái, rụng đầy gốc họ cũng chẳng dám ăn. Quả chín rụng xuống dòng sông Ma, theo dòng trôi về xã nhưng cũng chẳng ai vớt, thậm chí trông thấy họ còn cố tránh cho xa. Hỏi ra mới biết nguyên nhân là do người trong vùng cho rằng đó là những quả ma, nếu ăn vào sẽ không tìm thấy đường về nhà.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Trong những câu chuyện của họ về dòng sông Ma bí ẩn còn có câu chuyện ly kỳ về những cây cổ thụ kỳ quái trên rừng núi đá Ba Tiên. Một vài người trong vùng đã từng đặt chân lên núi Ba Tiên quả quyết rằng họ đã tận mắt nhìn thấy vô số những cây cổ thụ với những hình dáng cổ quái chưa hề bắt gặp xưa nay. Trên những thân cây kỳ quái ấy là những đám rêu dày xanh mướt, như được mọc ra từ chính thân cây trước đó hàng thế kỷ.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Ông Vương Đức Trung, một trong những người cao tuổi nhất vùng kể lại, ngay từ thời Pháp thuộc, cái tên sông Ma đã có tên trong bản đồ hành chính của tỉnh Hà Giang. Không những thế, sông Ma còn là một cái tên luôn gây được sự chú ý. Không ít những kẻ nuôi giấc mộng "vàng" đem lòng thèm khát bởi những bí mật kho báu mà nó chứa đựng bên trong.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Suốt nhiều thế kỷ qua, từ thời phong kiến đến thời Pháp thuộc, từng đoàn người, hết đoàn nọ đến đoàn kia nối tiếp nhau đến sông Ma tìm vàng. Ai cũng tin vào những lời đồn đại rằng, dưới lòng sông, vàng thỏi, bạc thỏi lẫn trong cát, trong đá sỏi nhiều vô kể. Mỗi khi trời nắng, bạc vàng lại hắt ánh sáng lấp lánh đầy mê hoặc lên trên mặt nước khiến vô số kẻ có thể sẵn sàng nhảy ngay xuống để ôm lấy giấc mộng "vàng".</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Chẳng biết họ có tìm được gì không nhưng sông Ma thì đã bị khai thác đến kiệt quệ và chẳng hiểu vì đâu năm nào cũng có một vài sinh mạng bị cướp đi trên dòng chảy bị cho là ma quái này.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Đứng ở trung tâm xã Tùng Bá nhìn về phía núi cao cách chừng 3 cây số là thác Ba Tiên tung bọt trắng xóa. Dưới chân thác chính là điểm khởi đầu của dòng sông Ma, đoạn chảy qua xã Tùng Bá, một trong những khúc sông gắn với nhiều câu chuyện ly kỳ nhất về con sông Tiền Bạc.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; margin-left: auto; margin-right: auto; padding: 4px; position: relative; text-align: center;"><tbody>
<tr><td><img alt="" height="465" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEicO7vMByxkx1a_jtagRHJsDXzygv3RoVcjLlp3blsQTPLJjXOD7TUMKUlr1NJYwoIueqnPplG45T7RdbwcBADJOU8RyGGPJ5YA8cBn8Tnw9FkXRzXnBtw5MsQ2aHTVp6jhz-QWfJrHIae3onJgyQ07RGpuQXs7cliLrteUTHfnVTHp_dGb9U-VApPUsNk=s0-d" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" width="640" /></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 11.088px;">Núi và thác Tam Tiên nơi phác nguyên ra dòng sông Ma (còn gọi là dòng sông vàng)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: inherit;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Người dân nơi đây cho biết, hầu như năm nào cũng có người chết trên khúc sông này. Nhiều người đang giặt giũ hoặc đứng chơi trên bờ sông thỉnh thoảng vẫn nhìn thấy xác người chết đuối bị trương phềnh ở đâu nổi lên trên mặt nước. Một số người khẳng định, chắc chắn đoạn sông đó có thuỷ quái sinh sống (?). Nó là một con cá sấu đã thành tinh vô cùng hung dữ chuyên dụ dỗ người xuống sông rồi kéo chân dìm chết. Một số khác lại cho rằng, có một lời nguyền bí ẩn có liên quan đến một chàng trai người nước ngoài. Đó là thời gian vào khoảng những năm 1990 của thế kỷ trước. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Chuyện kể rằng lúc đó, có một chàng trai ngoại quốc đem lòng yêu say đắm một cô gái Việt Nam xinh đẹp sống trên trên vùng eo của núi Ba Tiên, nơi phác nguyên ra dòng sông Ma. Tình yêu si mê của chàng trai đáng tiếc thay lại không được cô gái kia chấp nhận dù chàng đã nhiều lần cất công lên núi tỏ tình. Vì quá si tình và đau khổ khi tình yêu bị từ chối nên chàng trai đã gieo mình xuống dòng sông tự vẫn. Trước khi chết anh ta đã thốt lên một lời nguyền bằng ngôn ngữ nước ngoài cho nên không ai hiểu được. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Chỉ biết rằng, sau đó, sông Ma ngày càng trở nên lạnh lẽo, đáng sợ bởi thỉnh thoảng người ta lại bắt gặp một người chết bập bềnh trên sông. Có người chết cả tuần rồi, xác mới nổi lên trên mặt nước. Có những xác chết không biết từ đâu cũng dập dềnh trôi dạt về bến sông này, bỗng dưng nổi lên trên mặt nước trong nỗi sợ hãi của người dân. Không biết từ khi nào, sông Ma đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng trăm người dân trong vùng đúng như tên gọi của nó. Trẻ con bị cấm không được bén mảng đến gần sông vì sợ bị thuồng luồng kéo chân xuống dòng nước xoáy.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Không chỉ chuyện sông Ma với nhiều bí hiểm mà xung quanh ngọn núi Ba Tiên, nơi khởi nguồn của dòng sông này cũng được lưu truyền nhiều chuyện tương tự. Người trong thôn Khuôn Phà kể rằng, nơi núi Ba Tiên trước đây có rất nhiều người chết nên mỗi khi đi qua đây một mình người ta đều cảm thấy như có hàng trăm cánh tay từ dưới đất với lên, níu chân mình lại. Người nào càng cố bước nhanh càng thấy như có người đang gấp gáp đuổi theo nhưng ngoảnh lại nhìn thì lại chẳng thấy ai. </span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<span style="font-size: x-small;">Vài năm trước, có đoàn người từ bên xã Thái An sang nhà người quen ở Tùng Bá chơi, đến giữa đỉnh dốc mệt quá bèn ngồi nghỉ. Trong lúc đang hoa mắt chóng mặt vì thở dốc, một vài người trong số đó bỗng nghe thấy tiếng động như ai rẽ cây bước lại gần, nhưng chẳng thấy gì cả. Không những thế, người ta còn nghe thấy cả tiếng đá lăn, cây đổ ào ào thẳng từ đỉnh đồi về phía mình, nhưng cứ cách khoảng trăm mét lại biến đi đâu mất. Cũng tại con dốc đó, có người đã vứt súng săn, lăn lóc theo sườn dốc, chạy bán sống bán chết, quần áo tả tơi vì bị cảm thấy có người "trời" đang đuổi theo mình.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #444444; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.86px; text-align: justify;">
<div>
<span style="font-size: x-small;">Bàn về những câu chuyện chưa rõ thực hư này, ông Đán Văn Viết (trưởng công an xã Tùng Bá) cho rằng, do người dân bị ám ảnh bởi những vụ chết đuối trên sông nên đã tưởng tượng và thêu dệt thành những câu chuyện huyền bí rồi truyền tai nhau. Còn chuyện trên núi Ba Tiên cũng chỉ do người dân đi trên con đường mòn vắng vẻ, giữa cảnh rừng núi hoang vu dễ nảy sinh ảo giác gây sợ hãi cho chính mình. </span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<i><b>Sưu tầm</b></i></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-12558234633235997222019-07-14T11:03:00.003+07:002019-07-14T15:24:43.369+07:00Hỏa khí<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhl1P7Um5JD4R5CBj3nHjGAxvV4Wgg91M-Z2aPGTFnWDe7asDZEqxzcj7fjMaeRbSDeitQ9gpDXqcyEGnirn-Urs13m2UfksOjfkGSiCtCJMzRQ2w3t_iPJ1n534k-_e3cnLfCHW0Q0Urh6/s1600/FB_IMG_1563076901537.jpg"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhl1P7Um5JD4R5CBj3nHjGAxvV4Wgg91M-Z2aPGTFnWDe7asDZEqxzcj7fjMaeRbSDeitQ9gpDXqcyEGnirn-Urs13m2UfksOjfkGSiCtCJMzRQ2w3t_iPJ1n534k-_e3cnLfCHW0Q0Urh6/s320/FB_IMG_1563076901537.jpg" /></a><br />
<br />
Thực tế đến giai đoạn Trịnh, Nguyễn phân tranh hỏa khí đã được trang bị và sử dụng phổ biến trong hầu hết các trận đánh. Trong giới hạn của bài viết chỉ xin tóm lược về trang bị hỏa khí của nhà Nguyễn trước và đầu thời Gia Long.<br />
<br />
Theo Đại Nam Thực Lục, từ khi chúa Nguyễn vào Nam đã sớm mưu lập quốc chống đối với nhà Trịnh nên ông rất chăm lo sắm sửa khi giới. Chúa Nguyễn cho lập xưởng đúc hỏa khí:<br />
<br />
"Đặt ty Nội pháo tượng. Nội pháo tượng : thợ đúc súng ở trong nội và hai đội Tả Hữu pháo tượng.. Việc đúc đại bác, mỗi khẩu dùng 12 khối sắt, 10 cân gang, tiền than 3 quan 5 tiền. Đúc súng tay thì cứ 10 cây dùng 30 khối sắt, 30 cân gang, 10 quan tiền than)."<br />
<br />
Rồi lập trường bắn, đặt lệ luyện quân: <br />
<br />
"Phú Vang làm trường thao diễn thủy quân ở xã Hoằng Phước (tức xã Hồng Phước, thuộc huyện Phú Vang bây giờ), đắp núi đất cao hơn 30 thước, rộng hơn 150 thước, cứ đến kỳ tháng 7 thì thao diễn phép bơi chèo và bắn súng, ai trúng thì thưởng vàng lụa. Từ đấy trở đi thủy quân đều tinh luyện."<br />
<br />
Đến khi Tây Sơn khởi nghĩa, phong trào "nông dân" này cũng không hề trang bị kém cỏi:<br />
<br />
"Chúa ra lệnh đưa xa giá lánh đi. Lý Tài chia quân làm bốn đạo, thúc trống tiến lên. Đông cung sai người mở cờ làm hiệu, cờ có sáu chữ: “Đông cung phụng mệnh chiêu an”. Quân Lý Tài trông thấy, bỏ súng lạy rạp, tiếng hoan hô như sấm, rồi rước Đông cung về Dầu Mít. ở vài ngày, Đông cung sai Nội tả Nguyễn Mẫn đi Sài Gòn úy dụ quan quân, chiêu an dân chúng."<br />
<br />
Có thể thấy thay vì bỏ "gươm, giáo" thì quân Lý Tài bỏ "súng" điều đó chứng tỏ súng đã trở thành vũ khí cơ bản trong thời kỳ này.<br />
<br />
Đến khi Nguyễn Thế Tổ bôn tẩu, ngài ngự cũng cầm súng xông trận:<br />
<br />
"Vua mặc áo chiến đội nón chiến đứng ở đầu thuyền, vẫy quân đánh gấp. Giặc nhắm đầu thuyền bắn, gẫy cả cột buồm, quân sĩ đều thất sắc ; vua đứng yên không động, tay cầm súng chim bắn lại thuyền giặc, và hạ lệnh cho quân sĩ vừa đánh vừa lùi."<br />
<br />
Và ngài ngự là một tay xạ thủ "bách phát, bách trúng":<br />
<br />
"Vua ra trận giỏi dùng súng chim. Mỗi khi đánh nhau với giặc hễ bắn là trúng, người ta đều cho rằng được trời giúp. Khoảng năm Minh Mệnh đặt tên súng ấy là Võ công lương khí, cất giữ với áo chiến và nón chiến."<br />
<br />
Cũng có lúc đánh trận súng đạn thiếu thốn thì ngài cũng giỏi xoay sở miễn sao luôn có đủ súng đạn: <br />
<br />
"Vua tiến đóng ở Hồi Oa, sai các tướng đắp thành đất, Hoàng Văn Khánh và Tống Phước Ngạn đóng bên tả, Nguyễn Văn Trương và Tô Văn Đoài đóng bên hữu, đối lũy với giặc, đánh vất vả luôn mấy ngày. Bèn sai chế thêm súng gỗ và kết hột cau khô làm đạn, dùng để đánh giặc. Giặc phải rút lui."<br />
<br />
Hoặc mua súng đạn của người Tây Dương:<br />
<br />
"Người nước Bút Tu Kê (Bồ Đào Nha (Portugal)) tên là Chu Di Nô Nhi đến buôn bán, nhân đó vua sai gửi thư cho quốc trưởng nước ấy để mua binh khí. (1 vạn cây súng chim, 2.000 cỗ súng gang, mỗi cỗ nặng 100 cân, 2.000 viên đạn nổ, đường kính 10 tấc)."<br />
<br />
Ngài ngự sai lập xưởng đúc súng, sắm sửa khí giới nhiều đến nỗi vua Xiêm dù là đồng minh cũng sợ ông nổi hứng trở cờ:<br />
<br />
"Trước là phụ chính Chân Lạp là Chiêu Chủy Biện vì cớ ta sai người giữ Ba Xắc nên không được tự chuyên, trong lòng để giận ngầm, nói với vua Xiêm rằng nước ta đương trị binh đúc súng, muốn mưu đánh nước Xiêm. Vua Xiêm ngờ, định ngày cất quân sang xâm lấn. Vua nghe tin, bèn làm thư sai bọn Nhàn đưa cho vua Xiêm. Vua Xiêm nhận được thư, bèn thôi."<br />
<br />
Súng không chỉ trang bị cho quân đội, ngài ngự còn đặc biệt lấy súng làm tặng phẩm ngoại giao hoặc ban thưởng cho các vị võ tướng: <br />
<br />
"Có Võ Văn Sở là người thượng đạo Phú Yên tụ họp quân Man, đi theo Võ Văn Lượng và Mai Tiến Vạn đánh phá đồn và trận của giặc, chém được đô đốc Phượng. Quân giặc tán loạn, vứt bỏ khí giới lương thực mà chạy. Bọn Nguyên lùi giữ chợ Hội An. Vua nghe tin, khen ngợi, cho Sở làm Khâm sai cai cơ, ban cho một cây súng cò đá lửa của Tây Dương, một thanh gươm đầu hổ, một tấm nhiễu đỏ, một chiếc áo chiến bằng trừu bách hoa, 100 quan tiền."<br />
<br />
"Hạ lệnh cho Lê Chất về Bắc Thành. Cho súng mạ vàng, gươm mạ vàng, gươm mạ bạc của Tây Dương, mỗi thứ hai cái, và phát 20 thớt voi ở Kinh cho theo đi thú."<br />
<br />
Sơ lược như vậy đủ thấy vì sao thời này áo giáp trở thành thứ yếu, hoặc trang bị nếu có thường là giáp nhẹ<br />
--<br />
Bài và ảnh của Phan Thanh NamUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-3797461365311931992019-07-13T14:06:00.003+07:002019-07-14T08:48:52.613+07:00Trấn dương thất bảo - Võ Hương An<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRosfSHzlu8ng3wWo7Rg8QgCpNfvZeFXiJWEPuHD49pPC-hfsKXI3pCzmWQHQxUtUgwdwoACsbyP_8dgFQZYPZO5RLDU59DkwYK9HKJBQxWQP8URV5r7H6PDsO5nznowEVq1sLXsO0MS0q/s1600/1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRosfSHzlu8ng3wWo7Rg8QgCpNfvZeFXiJWEPuHD49pPC-hfsKXI3pCzmWQHQxUtUgwdwoACsbyP_8dgFQZYPZO5RLDU59DkwYK9HKJBQxWQP8URV5r7H6PDsO5nznowEVq1sLXsO0MS0q/s320/1.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhY0Gi8cVfUW1ysmWrLltJdrCj7EIWYb0RtZ1KSyqhD-33dFxrsPcODeuq9HUJHV9zeIZiVanmb645WLEa56Jc2NiskwJGBnatYUmzmvx83z0tNyGBYT7myDF-S6_ugqchWv2NzK4iyxXY/s1600/6.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhY0Gi8cVfUW1ysmWrLltJdrCj7EIWYb0RtZ1KSyqhD-33dFxrsPcODeuq9HUJHV9zeIZiVanmb645WLEa56Jc2NiskwJGBnatYUmzmvx83z0tNyGBYT7myDF-S6_ugqchWv2NzK4iyxXY/s320/6.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKwAXMl5971U_MU-yqh-WzYCWkDfyJLoN-4KY997VaAWPsUJLg0vvjaaNxuQSRPjTEaxbIBrCX3f9If4UXB7QWGua9o9hvaid9a_vzVT4oSZ1PJA5jbI8GAqya5qxUgI0zszvRPy-cqgfj/s1600/2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiKwAXMl5971U_MU-yqh-WzYCWkDfyJLoN-4KY997VaAWPsUJLg0vvjaaNxuQSRPjTEaxbIBrCX3f9If4UXB7QWGua9o9hvaid9a_vzVT4oSZ1PJA5jbI8GAqya5qxUgI0zszvRPy-cqgfj/s320/2.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDiblOo5pVq61oJZxgKz1GaeotM1ArYI63L6UqkyrDvPqF_vv-vgPsgrRrVYltNe_30wyBCZBm-l92ck5ck2WVmNf-BgiY1oKI_bZpi568vqTAg9VSGTgnixWRS-Vqwkmlv2EjKcW_1dmC/s1600/3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDiblOo5pVq61oJZxgKz1GaeotM1ArYI63L6UqkyrDvPqF_vv-vgPsgrRrVYltNe_30wyBCZBm-l92ck5ck2WVmNf-BgiY1oKI_bZpi568vqTAg9VSGTgnixWRS-Vqwkmlv2EjKcW_1dmC/s320/3.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9Q97II-w5b9Q3O_aclA_4RV2sE9zgTvOsdn1c6RR4gMDjkviiOR2pnZsayIretwAwjKnMaL13e-KPtdJaJ_FTioSApf2Uh97PWwTOv94QnbXrvvxxKHozD7bZ5vKunUn_O_jydP3W0RL_/s1600/4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9Q97II-w5b9Q3O_aclA_4RV2sE9zgTvOsdn1c6RR4gMDjkviiOR2pnZsayIretwAwjKnMaL13e-KPtdJaJ_FTioSApf2Uh97PWwTOv94QnbXrvvxxKHozD7bZ5vKunUn_O_jydP3W0RL_/s320/4.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipCq7oCGfaP-qfq-YTxMzBx-8eRWgdsnVS6eHGbcsE38HaXqZMByK2cIcgJN3C0Eguh4nEg-pJv_K1Q5LjfGChdkoQPI8zgWPTQxlcMvmFtV94eyOB2-lFrQ2mSIobNZ6PocBffxM2ICHe/s1600/5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="460" data-original-width="640" height="230" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEipCq7oCGfaP-qfq-YTxMzBx-8eRWgdsnVS6eHGbcsE38HaXqZMByK2cIcgJN3C0Eguh4nEg-pJv_K1Q5LjfGChdkoQPI8zgWPTQxlcMvmFtV94eyOB2-lFrQ2mSIobNZ6PocBffxM2ICHe/s320/5.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCPLYwnAWxLHFCtfImv1CEyDGiIh-4lPyE04dxMhPuo4BL0R905QoeshH6LbpUvcQSPnFFGhEf9KXpMrN6XorNH5dtJWhIDBPONaU4P728WD1v9H0REx0_myW3GenTHv5jcqf-zb_odjty/s1600/111.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="825" data-original-width="550" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCPLYwnAWxLHFCtfImv1CEyDGiIh-4lPyE04dxMhPuo4BL0R905QoeshH6LbpUvcQSPnFFGhEf9KXpMrN6XorNH5dtJWhIDBPONaU4P728WD1v9H0REx0_myW3GenTHv5jcqf-zb_odjty/s320/111.jpg" width="213" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOCfI_xtFeK4vFEXLfB7o4cr5dBFszbJhqabpbAWy4uvWYarBAI6-LzSLHBeHQ3XVWw33oh3tTyEwBUiKSLX95XdhcG0_HB8fc-phEFNlQc24CKboRNbLwJnLA5kyl__Vta2R8CqeBsGWW/s1600/11.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="524" data-original-width="436" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOCfI_xtFeK4vFEXLfB7o4cr5dBFszbJhqabpbAWy4uvWYarBAI6-LzSLHBeHQ3XVWw33oh3tTyEwBUiKSLX95XdhcG0_HB8fc-phEFNlQc24CKboRNbLwJnLA5kyl__Vta2R8CqeBsGWW/s1600/11.jpg" /></a></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<h3>
<b>Võ Hương An: Chuyện Đà Nẵng chưa ai kể</b></h3>
<i>Võ Hương An, tên thật là Võ Văn Dật, sinh trưởng tại Huế, cựu sinh viên Đại Học Sư Phạm ngành Cao Học Sử Học, Cựu Giám học và Thanh tra Giám Sát Viện, bị quân cộng sản bắt đi tù từ tháng 3/1975, định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1991.<br />Ông là tác giả của nhiều tác phẩm biên khảo Sử học và văn hóa, đã xuất bản, dưới tên thật và bút hiệu: Huế của một thời (Nam Việt, USA, 2006); Lịch sử Đà Nẵng (Nam Việt, USA, 2007); Từ điển Nhà Nguyễn (Nam Việt, USA, 2012); Trong ngõ ngách sử học (Nam Việt, USA, 2015)...</i><br />
<br />
Khi bắt tay viết về lịch sử Đà Nẵng, tôi thực không ngờ rằng cái vùng đất nhỏ bé này lại có nhiều chuyện lý thú , rất đáng để bỏ công tìm hiểu đến thế, và do đó , việc này đã để lại trong tôi nhiều kỷ niệm, nhiều gắn bó với đất với người của một miền đất nước đã nuôi gia đình tôi trong hơn hai mươi năm . . . Chẳng hạn chuyện Đảo Cô và chuyện Quan lớn Bảo hộ. . .<br />
<br />
<br />
<h3>
Đảo Cô ở đâu?</h3>
Sau cuộc nổ súng thị uy của hai tàu Pháp là Gloire và Victorieuse tại vịnh Đà Nẵng vào ngày 15-4-1847, vua Thiệu Trị ra lệnh tăng cường phòng thủ Đà Nẵng bằng bảy pháo đài xây dựng ở bán đảo Sơn Trà với tên gọi là Trấn dương Thất bảo.<br />
<br />
Trong bảy pháo đài đó, theo Đại Nam Nhất Thống Chí (quyển Quảng Nam) thì đảo thứ hai được đặt trên đảo Cô với tường cao 4 thước 3 tấc (chừng hơn 2m) và chu vi 41 trượng (164m). Khi đọc được những dòng này, tôi tự nhủ: Ủa, trong vịnh Đà Nẵng mà cũng có một hòn đảo tên là đảo Cô sao?? Sao mình không thấy mà cũng không nghe ai nói tới? Bèn vội vã đi tìm bản đồ để xác định vị trí, nhưng thất vọng vì chả thấy gì cả. Lại đoán già đoán non rằng hẳn bản đồ mình sử dụng có tỷ lệ nhỏ (1/100,000) mà hòn đảo cũng không lấy gì làm lớn nên chẳng có dấu vết nào, bèn đi kiếm bản đồ có tỷ lệ lớn hơn (1/25,000) với hy vọng sẽ tìm ra cái hòn đảo lần đầu tiên mới được nghe tên đó. Lại thất vọng. Từ đó tôi bắt đầu một cuộc truy tầm bằng mọi phương cách, vừa tìm tài liệu và bản đồ để đọc thêm, vừa phỏng vấn những người lớn tuổi ở địa phương khi có dịp, với hy vọng nắm bắt được một manh mối nào đó.<br />
<br />
Hơn một năm trời trôi qua trong vô ích. Một hôm, vì nhiệm vụ, tôi phải tiếp xúc với hai nhân chứng, cụ Nguyễn văn Trách và cụ Đỗ Trọng Khai tự Bút, vốn là hào lão của làng An Hải, đều thuộc dòng dõi đã lập nghiệp ở địa phương từ trước đời Gia Long (1802-1820). Xong việc giấy tờ, tôi cầm hai ông cụ nán lại một chút và mở cuộc mạn đàm bỏ túi:<br />
<br />
-Hai cụ ở đây lâu, vậy có biết trong vịnh Đà Nẵng có hòn đảo nào tên là đảo Cô không?<br />
<br />
-Biết chớ. Đảo Cô là cái hòn đảo nho nhỏ nằm ở Sơn Trà chớ đâu.<br />
<br />
Nói làm sao cho xiết nổi ngạc nhiên và sung sướng của tôi lúc đó. Tôi thầm đùa với chính mình: sao mà hên thế, đào đất cầu âu mà lại trúng ngay mạch vàng. Tôi vội vã mang bản đồ Đà Nẵng trãi ra bàn, tay chỉ miệng nói:<br />
<br />
-Đây là Đà Nẵng của mình đây. Làng An Hải của hai cụ đây nè. . . Vịnh Đà Nẵng là đây. . . Sơn Trà là đây. . . Vậy chớ cái đảo Cô mà hai cụ nói nằm ở mô?<br />
<br />
Cụ Khai lần ngón tay trên bản đồ rồi dừng lại ở vị trí Bộ chỉ huy Hải khu I ( Trại Chương Dương, trước 1975) và nói: "Nó đây nè" và đưa mắt nhìn cụ Trách như tham khảo ý kiến. Ông này gật đầu: “Đúng rồi đó” Tôi buột miệng hỏi:<br />
<br />
-Đảo đâu mà đảo, chỗ này nối với đất liền mà.<br />
<br />
<div>
-Thì nó nguyên là hòn đảo nhưng theo ông tôi kể lại thì vua Gia Long cho đắp một con đường nhỏ bằng đá để tiện đi lại canh phòng, sau Tây đắp rộng thêm, rồi Mỹ lấp vịnh thành đất liền, làm sao thấy ra hòn đảo nữa.<br />
<br />
À ra thế! Từ đầu mối đó, kết hợp với những tài liệu của Tây, ta, tôi có thể vẽ ra lý lịch của đảo Cô như sau: ở phía Tây chân núi Sơn Trà có một mõm đất nhô ra khá lớn, dân địa phương gọi là núi Mõ Diều, Đại Nam Nhất Thống Chí gọi là đảo Mõ Diều. Phía Nam của Mỏ Diều , cách một vịnh nhỏ, có một hòn đảo con nằm trơ trọi một mình, đó là đảo Cô.<br />
<br />
Từ đời Gia Long , vua cho đắp một con đường đá nối đảo Cô với chân bán đảo Sơn Trà để tiện đi lại canh phòng. Đời Thiệu Trị đã xây một pháo đài trên đó, thuộc hệ thống Trấn dương Thất bảo.<br />
<br />
Trong cuộc xâm lăng Đà Nẵng vào các năm 1858-1860, Pháp đã chiếm đảo này, đặt tên là l’Îlot de l’ Observatoire (đảo Quan sát), thường gọi tắt là l’Îlot (xem hình). Công binh Pháp đã cho phá hũy pháo đài của vua Thiệu Trị và xây một pháo đài khác, đặt tên là Fort de l’Observatoire (Pháo đài quan sát), đồng thời họ cũng đắp rộng thêm con đường đá cũ để tiện đi lại. Vị trí này, trước 1975, là Bộ Tư lệnh Hải khu I (Trại Chương Dương). Năm 1965, công binh Hoa Kỳ đã lấp cái vịnh nhỏ, nồi liền đảo Cô và núi Mỏ Diều, thành ra không còn dấu vết gì để nhận ra đó là một hòn đảo nữa. Quả thật là chuyện vật đổi sao dời, đời nào cũng có.<br />
<br />
<h3>
Chuyện Quan lớn Bảo hộ</h3>
Vụ giúp xác định đảo Cô là bước mở đầu mối giao tình giữa tôi và các cụ Trách, cụ Bút nói riêng và làng An Hải nói chung, từ đó dẫn đến những khám phá lý thú khác. <br />
Sau lần tiếp xúc với các cụ tại chỗ làm việc, thời gian sau, cho đến ngày tan hàng rả đám năm 1975, những lúc rảnh rổi, từ cư xá nằm ở ngã tư Độc lập-Thống nhất, tôi thường thả bộ xuống bến phà máy Sông Hàn để qua làng An Hải thăm hỏi, chuyện trò cùng các cụ, nhất là cụ Bút, vì tôi đoán rằng còn có thể học hỏi nhiều ở các cụ nữa. Ngay lần viếng thăm đầu tiên, tôi hỏi cụ Bút:<br />
<br />
-Làng An Hải có di tích gì cổ xưa không cụ?<br />
<br />
-Có chớ. Có lăng Quan lớn Bảo hộ mà làng thờ làm hậu hiền , hàng năm cúng tế đàng hoàng vì ngài rất có công với làng.<br />
<br />
Tôi ngạc nhiên:<br />
<br />
-Ủa, Quan lớn Bảo hộ là ai? Cụ có biết ngài húy là chi không? Nếu biết được thì nói để tôi tra cứu trong sử sách coi sự nghiệp của ngài ra sao.<br />
<br />
, tôi vô tâm quá. cứ theo ông bà đời trước mà gọi, chưa bao giờ hỏi cha tôi hay ông tôi ngài húy là chi, nhưng theo đời trước truyền lại thì ngài làm quan lớn lắm. . . À, thầy có đọc được chữ Nho (Hán) không? Trong giấy tờ do ông tôi để lại, có tờ trát của quan lớn Bảo hộ gởi cho làng, rồi làng giao cho ông tôi giữ, có chức tước của ngài nhưng không có húy. Để tôi lục cho thầy coi, may ra biết ngài là ai.<br />
<br />
Tôi đáp:<br />
<br />
-Vâng, thế thì tốt quá. Chữ Nho tôi chỉ đọc được lõm bõm nhưng tôi có ông bác thông Nho lắm, thành ra cụ khỏi lo.<br />
<br />
Sau một hồi lục lọi trong chiếc rương gỗ mộc, cụ Bút lôi ra một tờ giấy bản sờn rách nhiều chỗ ngoài mép và đưa cho tôi. Đọc lõm bõm, tôi tạm hiểu rằng tờ giấy này là một tài liệu hiếm, có liên quan đến Thoại Ngọc Hầu. Tôi ngỏ ý xin mượn, cụ đồng ý ngay.<br />
<br />
Về nhà, tôi vội lấy xe đi đến nhà cụ Nguyễn Văn Luân, Đốc sự thượng hạng hưu trí, bạn của nhạc gia tôi, mang theo tài liệu chữ Hán vừa mượn được. May mắn, ông cụ không đi chơi tài bàn, đang nằm nhà đọc sách. Chìa tờ giấy ra, tôi nói:<br />
<br />
-Nhờ bác đọc và dịch cho con tài liệu này. Con cần lắm. Bác đọc từ từ thì con ghi chép được.<br />
<br />
Cụ Luân cầm tờ giấy liếc qua, đoạn nhìn tôi rồi hỏi:<br />
<br />
-Tài liệu này hiếm lắm đây. anh moi đâu ra vậy?<br />
<br />
Sau khi nghe tôi thuật sơ về xuất xứ, ông già hắng giọng:<br />
<br />
-Nghe đây này: <br />
<br />
“Khâm sai Thống chế án thủ Châu Đốc Đồn, lãnh bảo hộ Cao Miên Quốc ấn, kiêm quản Hà Tiên Trấn biên vụ, gia nhất cấp, kỷ lục tứ thứ, quan . . .<br />
<br />
“Vì trát tri sự . . . “ <br />
<br />
Thì ra đó là tờ trát của Khâm sai Thống chế Thoại Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thoại, bấy giờ đang trấn thủ Đồn Châu Đốc, lãnh nhiệm vụ bảo hộ nước Cao Miên (thuộc địa của Việt Nam dưới triều Minh Mạng) và kiêm luôn chức Trấn thủ Hà Tiên, gởi cho xã trưởng và hào mục xã An Hải, bày tỏ sự ủng hộ nguyện vọng của bảy xã thuộc tả ngạn sông Hàn ( An Hải, Mỹ Khê, Hóa Khuê, Mỹ Thị, Phước Trường, Tân An, Nam An) muốn đoàn kết lập chợ để chống lại sự cạnh tranh của xã Hải Châu. Tờ trát đề ngày 20 tháng Tư năm Minh Mạng thứ 8, nhằm 15-5-1827 (xin xem hình dưới)<br />
<br />
Phát giác này làm tôi ngạc nhiên muốn bật ngữa. Tôi cảm ơn cụ Luân và chỉ nói “Thật con không ngờ Thoại Ngọc Hầu lại là người quê ở An Hải, Đà Nẵng”. Thật sự thì tôi rất xúc động điều vừa khám phá, vì Thoại Ngọc Hầu Nguyễn Văn Thoại là một khuôn mặt lớn trong lịch sử. Ông là một khai quốc công thần của vua Gia Long, tầm cở với Tả quân Lê Văn Duyệt và Trung quân Nguyễn Văn Thành, được phong tước Thoại Ngọc Hầu, là người có công khai phá miền Hậu giang, là người đã chỉ huy việc đào kinh Vĩnh Tế, nối liền Hà Tiên và Châu Đốc, một công trình vĩ đại khiến vua Minh Mạng rất đẹp ý, nên đã lấy tên vợ Bảo hộ Thoại (Châu Thị Vĩnh Tế) để đặt tên cho con kinh, lại cho khắc hình kỷ niệm vào Cao đỉnh, là đỉnh số 1 trong Cửu đỉnh của Thế miếu. Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên, Châu Đốc, đâu đâu cũng có dấu vết của ông. Người ta tôn thờ và biết ơn ông. Nếu có dịp đến những nơi này, nhất là Châu Đốc, bạn sẽ thấy được Quan lớn Bảo hộ hay Bảo hộ Thoại đã để lại dấu ấn tại những địa phương đó như thế nào.<br />
<br />
<br />
Chính vì ông đã để lại một huân nghiệp như thế nên giáo sư Nguyễn Văn Hầu đã bỏ công trong hai mươi năm sưu tập tài liệu để viết cuốn "Thoại Ngọc Hầu và những cuộc khai phá miền Hậu Giang", một tác phẩm biên khảo công phu, có giá trị về mặt nhân văn và lịch sử. Tôi còn nhớ (hiện giờ tôi không có sách đó trong tay) trong chương viết về dòng dõi Thoại Ngọc Hầu, khi nói đến quê quán , tác giả chỉ ghi Nguyễn Văn Thoại là người tổng An Lưu, huyện Diên Phước, phủ Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, với lời chú thích, đại khái là mặc dầu đã bỏ công trong hai mươi năm để sưu tầm tài liệu (sử sách, gia phả, bi ký, bằng sắc . . .) nhưng ông cũng không thể xác định được Nguyễn Văn Thoại là người thuộc làng nào, xã nào của tỉnh Quảng Nam. Cái điều giáo sư Nguyễn Văn Hầu săn tìm trong hai mươi năm mà không gặp, nay bỗng nhiên lại tình cờ ở trong tay tôi. <br />
<br />
Vài hôm sau, được lúc rảnh rổi, tôi lại thả bộ qua An Hải gặp lại cụ Bút. Tôi nhập đề ngay:<br />
<br />
-Cụ ơi, tôi biết được húy của ngài rồi. Quan lớn Bảo hộ của làng An Hải thật ra lớn lắm , tầm cỡ quốc gia chứ không phải riêng chi làng An Hải đâu. .<br />
<br />
-Đâu? Đâu? Chuyện ra răng , thầy làm ơn kể cho tui nghe coi.<br />
<br />
Tôi trả lại tờ trát và kể lại sự tích Thoại Ngọc Hầu. Có thể từ bao lâu nay làng An Hải cảm thấy hãnh diện về Thoại Ngọc Hầu như là một thân nhân làm lớn chứ chưa biết hết cái huân nghiệp của ông đối với một miền hoang dã nhưng trù phú của đất nước. Do đó, trong câu chuyện, tôi nhấn mạnh về điểm này và ghi nhận ông cụ rất xúc động. Ông dẫn tôi đi coi đình thờ (thờ chung các hậu hiền của làng) đang được tu sửa và than phiền rằng ngân khoản eo hẹp quá, chỉ làm sơ sơ thôi chứ chưa đúng mức như ý muốn. Tôi góp ý:<br />
<br />
-Cụ à, Quan lớn Bảo hộ không phải là một danh nhân của riêng chi làng An Hải mà còn chung cho cả Quảng Nam–Đà Nẵng nữa. Tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng phải hãnh diện có một danh nhân như vậy, nên việc tu sửa này chính quyền cũng phải góp phần giúp đỡ. Cụ và các cụ hương lão cùng ban hội tề nên có kế hoạch quyên góp mở rộng để có được ngân khoản dồi dào hơn hầu việc trùng tu được tới nơi tới chốn. Nếu các cụ làm thì tôi xin giúp một tay, chẳng giàu có chi để giúp tiền giúp bạc, nhưng sẽ giới thiệu các cụ đến những nơi hằng tâm hằng sản, những nơi mình có thể gõ cửa được.<br />
<br />
Đề nghị này về sau đã được các cụ thực hiện và Chương Trình Khuếch Trương Đà Nẵng và Vùng Phụ Cận, do anh Nguyễn Hà Hải làm Tổng Giám đốc, là thành phần chủ lực đã giúp đỡ hoàn thành ngôi đình khá bề thế.<br />
<br />
Ngay từ buổi gặp gỡ đầu tiên các cụ có đề cập đến lăng Quan lớn Bảo hộ. Nhờ đọc tác phẩm biên khảo của học giả Nguyễn Văn Hầu mà tôi biết rằng không thể có lăng của Thoại Ngọc Hầu ở An Hải, nhưng để kiểm chứng đó là lăng của ai thì mãi về sau mới có dịp.<br />
<br />
Có dính một chút vào việc biên khảo nên tôi rất thông cảm với học giả Nguyễn Văn Hầu về nỗi buồn khi không tìm được tài liệu như ý và niềm vui, có khi còn sướng hơn bắt được vàng, khi tìm được cái muốn tìm hoặc phát hiện ra những tài liệu chưa hề được công bố. Do đó, khi nắm trong tay thông tin và tài liệu mới mẻ về Thoại Ngọc Hầu tôi đã viết một bài (lâu ngày quên mất nhan đề) định gởi cho bán nguyệt san Bách Khoa, nhưng rồi cứ phân vân mãi: nên chăng, đăng báo "lấy tiếng", hay là cung cấp tài liệu cho giáo sư Nguyễn Văn Hầu để ông có thể bổ sung tác phẩm được đầy đủ hơn, như vậy mới là thực sự cảm thông nghiệp cầm bút, dù chưa hề quen biết. Một hôm, nhân công tác ở Huế, nghe nói giáo sư bảo trợ của tôi lúc đó là giáo sư Nghiêm Thẩm đang có giảng khóa ở Đại học Văn Khoa Huế, tôi đến cư xá thăm và hỏi ông:<br />
<br />
-Em biết thầy quen ông Nguyễn Văn Hầu. Vậy thầy có thể vui lòng cho em xin địa chỉ của ông ta được không?<br />
<br />
-Anh xin địa chỉ của ông Hầu để làm gì?<br />
<br />
Tôi lược thật câu chuyện và nói muốn liên lạc để cung cấp cho ông những thông tin và tài liệu vừa khám phá vì thấy ông đã đầu tư quá nhiều công sức vào tác phẩm mà vẫn chưa vừa ý, nên rất thông cảm. Giáo sư Thẩm ngẫm nghĩ giây lát rồi nói:<br />
<br />
-Theo tôi, anh nên gởi bài cho Bách Khoa.<br />
<br />
Trở lại Đà Nẵng, tôi gởi bài. Tôi còn nhớ trong phần kết thúc có để lời nhắn đại khái rằng nếu đọc bài này mà tác giả "Thoại Ngọc Hầu và những cuộc khai phá miền Hậu Giang" muốn biết thêm chi tiết thì xin liên lạc với tôi theo địa chỉ…, tôi sẵn sàng trả lời<br />
<br />
Bài gởi đi chừng mươi ngày thì tôi nhận được thư, không phải của Bách Khoa mà là của giáo sư Hầu. Ông cho biết Bách Khoa đã báo cho ông biết về bài báo và để cho ông được đọc trước khi đăng. Nhân câu nhắn tin của tôi, ông yêu cầu Bách Khoa tạm hoãn để ông liên lạc với tôi xem sao đã. Ông xin lỗi về việc đó và ngỏ ý mong muốn được tôi hợp tác, giúp đỡ, bằng cách cung cấp những tài liệu và hình ảnh đã và sẽ sưu tập , đồng thời trả lời những câu hỏi liên quan đến quê hương và thân quyến Thoại Ngọc Hầu mà ông thấy chưa được sáng tỏ. Tôi biết ông rất nóng lòng trông hồi âm nên vội trả lời vắn tắt là chấp nhận hết thảy mọi điều ông yêu cầu trong niềm thông cảm của kẻ cầm bút; riêng về hình ảnh và tài liệu, cùng là trả lời những câu hỏi do ông nêu ra thì phải chờ lâu hơn vì tôi cần thời gian để thu thập thêm những chứng dẫn cần thiết, đặc biệt có một số lăng mộ nằm trong khu quân sự thuộc loại mật, không dễ chi chụp hình ngay được.<br />
<br />
Thật vậy, ngoài hai sở lăng nằm trên một nỗng đất cao cách nhà cụ Bút không xa mà tôi đã từng được dẫn đi thăm và biết là lăng của ông bà nội Thoại Ngọc Hầu, còn cái lăng mà các cụ nói là lăng của Bảo hộ Thoại lại nằm trong khu vực Tổng kho Đà Nẵng, được canh phòng cẩn mật và dĩ nhiên bảng cấm chụp hình yết la liệt. Tôi không quen sĩ quan Chỉ huy trưởng nên chưa biết làm thế nào để có thể xâm nhập vùng cấm địa mà khảo sát đây. Một hôm, nhân đi uống cà-phê với nhà văn Duy Lam (trung tá Nguyễn Kim Tuấn, Quân đoàn I) tôi than thở về cái “kẹt” của mình, và hỏi anh có quen với trung tá X. Chỉ huy trưởng Tổng kho Đà Nẵng không? Anh cười thoải mái:<br />
<br />
-Tay đó tôi quen thân lắm. Để trong tuần này hễ ngày nào thư thả, tôi sẽ điện thoại cho anh biết, chuẩn bị, rồi tôi chở vào đó, gặp anh ta nói chuyện. Không có gì trở ngại đâu.<br />
<br />
Quả như anh Duy Lam dự liệu, tôi đã vào được khu vực Tổng kho Đà Nẵng, khảo sát ngôi lăng cổ, ghi chép và chụp hình thoải mái nhờ sự thông cảm bạn bè. Và đúng như tôi nghĩ, đó không phải là lăng Quan lớn Bảo hộ mà chính là lăng thân phụ ông ta. <br />
<br />
Mấy chục năm đã trôi qua, thật khó mà nhớ hết những gì tôi đã gởi vào Long Xuyên cho giáo sư Hầu. Dĩ nhiên, ông rất sung sướng và cảm động về những gì tôi đã làm cho ông và cho biết với những tài liệu đó ông có thể viết thêm một chương mới để bổ sung cho tác phẩm khi tái bản. Ngược lại, tôi cũng cảm thấy hoan hỷ vì trên đường đời lại nảy ra một mối giao tình mới. Tôi muốn đứng giữa làm gạch nối Châu Đốc và Đà Nẵng để hai bên, những người còn mang nặng lòng tri ân và tưởng nhớ tới Thoại Ngọc Hầu, có thể gặp gỡ nhau, mở rộng tình tương thân tương ái giữa hai quê hương của cùng một danh nhân. Bây giờ thì không còn nhớ đã đem việc này ra bàn với các cụ ở An Hải và giáo sư Hầu chưa, nhưng dù rồi hay chưa thì mọi tính toán cũng đều tan theo mây khói trong cơn lốc mùa Xuân 75.<br />
<br />
<h3>
Sinh Nguyễn Tử Trần</h3>
Một buổi chiều, khoảng hai giờ, đang ngồi làm việc thì người trực an ninh vào báo có phái đoàn làng An Hải muốn vào gặp. Tôi nói xin mời vào, và thoáng một chút ngạc nhiên: sao không nghe cụ Bút nói gì cả? <br />
<br />
Phái đoàn gồm có năm vị, trong đó tôi chỉ còn nhớ có hai người là cụ Bút và ông Trần Văn Mẹo, nghị viên Thành phố Đà Nẵng. Mục đích của phái đoàn là chính thức cảm ơn tôi và trao tặng bảng “Công Đức Vô Lượng” vì tôi đã có công trong việc giúp trùng tu đền thờ Thoại Ngọc Hầu. Thôi thì không biết nói làm sao, đành “cung kính bất như tuân mệnh”, xin nhận lãnh và cảm ơn làng vậy. Trong câu chuyện, tôi lại nhấn mạnh về tầm vóc của Thoại Ngọc hầu đối với đất nước và nhân đó xin tặng làng cuốn sách của giáo sư Nguyễn Văn Hầu viết về Bảo hộ Thoại để làm kỷ niệm. Họ đòi phải có con dấu chức vụ và chữ ký của tôi mới chịu nhận, thôi thì cũng chiều lòng. Không biết cuốn sách đó nay làng có còn giữ không.<br />
<br />
Chúng tôi chuyện trò khá lâu và bỗng một vị trong phái đoàn vừa cười vừa nói rằng:<br />
<br />
-Thực ra, làng chúng tôi có đến hai danh nhân, mà hai danh nhân này lại đối nghịch nhau. Quan lớn Bảo hộ là danh nhân thuộc phe chiến thắng, tiếng tăm lừng lẫy, sử sách ghi chép nên ai cũng biết; còn ông kia là danh tướng thuộc phe chiến bại, không ai dám nhắc tới, lâu ngày rồi quên luôn.<br />
<br />
Tôi ngạc nhiên quá đổi:<br />
<br />
-Xin cho biết là ai vậy?<br />
<br />
-Là tướng Tây Sơn Trần Quang Diệu đó. Ông Trần Quang Diệu cũng là người làng An Hải chớ đâu, nay con cháu vẫn còn. Như ông nghị viên Trần Văn Mẹo đây là thuộc dòng dõi tướng Trấn quang Diệu đó.<br />
<br />
Tôi ngạc nhiên thiếu điều bật ngữa. Lòng tự nhủ: sao mảnh đất An Hải nhỏ bé hiền hòa vậy mà lắm chuyện ly kỳ đến thế! Thoại Ngọc hầu Nguyễn Văn Thoại, danh tướng khai quốc công thần của Nhà Nguyễn người làng An Hải, mà viên dũng tướng Tây Sơn Trần Quang Diệu cũng người làng an Hải! Tướng Trần Quang Diệu cùng vợ là nữ tướng Bùi Thị Xuân đã từng nhiều phen làm vất vả điêu đứng quân của Nguyễn Vương (vua Gia Long sau này), gây cản trở lớn trên bước đường tiêu diệt Tây Sơn. Vì vậy, khi bắt được cặp vợ chồng anh hùng đáng sợ này, nhà vua không những hành hình họ mà còn tàn sát thân nhân của họ bằng án tru di tam tộc. Theo lời kể của ông nghị viên Trần Văn Mẹo, khi nghe tin dữ ở kinh đô Huế, có người đã vội vã về ngay làng An Hải báo tin cho họ Trần biết để tìm cách lánh nạn trước khi lệnh truy nã đến. Nhờ hương lý và dân làng đều có cảm tình với họ Trần nên đã giúp một số gia đình đào thoát khỏi làng, thay tên đổi họ, đi lánh nạn phương xa. Số còn lại , gồm những người không đi được hay không muốn đi, đều cải sang họ Nguyễn. Do đó, khi lệnh truy nã tới thì không còn ai họ Trần để bị bắt giết. Vì sự sống mà phải bất đắc dĩ mang họ Nguyễn, nên đến khi chết thì con cháu đều trở lại họ Trần để không mất gốc, tạo nên một tập tục mà hết thảy con cháu đều phải tuân theo , gọi là “Sinh Nguyễn tử Trần”. Sau khi triều đình Huế nhường đất Đà Nẵng cho Pháp làm nhượng địa (1888), quyền lực địa phương không còn ở trong tay Nhà Nguyễn nữa, không có lý do gì để phải sợ hãi đề phòng nữa, nên một số đã trở lại họ Trần (chẳng hạn chi của ông Trần Văn Mẹo), phục hồi dòng tộc cũ của ông cha, số còn lại vẫn giữ tục “Sinh Nguyễn tử Trần”.<br />
<br />
Khi nắm được thông tin lý thú này, tôi dự tính sẽ làm một cuộc sưu khảo về dòng dõi Trần Quang Diệu ở An Hải, vừa để xác minh những điều vừa mới ghi nhận, vừa hy vọng biết đâu lại tìm ra được những điều mới mẻ lý thú khác nữa ở cái vùng đất có bề ngoài hỏ bé khiêm tốn nhưng lại mang nhiều chuyện xưa tích cũ bất ngờ này. Nhưng rồi tháng Ba gãy bút.<br />
<br />
VÕ HƯƠNG-AN</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-729266020750081012019-04-28T10:03:00.002+07:002019-04-28T10:03:42.038+07:00Tư Liệu Lịch Sử Về Biến Cố Đức Mẹ Hiện Ra Tại Trà KiệuTư liệu này có tên “Một trang sử đau thương ở giáo đoàn Trà Kiệu” là bản dịch bài viết “Une page de la persécution en Cochinchine” do LM. Geffroy, Hội Thừa Sai Paris, truyền giáo tại Nam Việt, viết đăng trên tuần báo “Missions Catholiques” ở Paris vào các ngày 03, 10 & 17/9/1886. Bản trích đăng này được lấy từ cuốn “Linh địa Trà Kiệu” (Phần IV Phụ Lục, từ trang 267-300) của hai tác giả Jos. M. PCĐ & Mattheo LVT.<br /><br /><img border="0" src="http://www.simonhoadalat.com/hochoi/GiaoHoiVN/LichSu/34Hinh1.jpg" /><br /><br />Chúng ta biết rằng : Giáo dân Quảng Nam (nay là Quảng Nam Đà Nẵng) được chia thành 3 khu vực. Khu vực phía Bắc, gần Đà Nẵng, do quyền cai quản của Cố Thiên (Maillard). Khu vực ở giữa gần thủ phủ Quảng Nam, do Cố Nhơn (Bruyère) coi sóc. Còn khu vực phía Nam được giao phó cho một linh mục bản xứ là Cha Cân Du. <br /><br />Không hiểu vì sao mà cuộc nổi dậy của Văn Thân (tức phong trào Cần Vương) lại bắt đầu nổi lên ở Tư Ngãi (Quảng Ngãi), rồi mau lẹ lan tràn vào phía Nam, đến Bình Định. Trong khi đó, ở Quảng Nam, cuộc nổi dậy của Văn Thân lại chậm hơn. Sự chậm trễ này không biết có phải là do Trà Kiệu ở gần thủ phủ Quảng Nam hay không, hay vì sự hiện diện của một đại đội thủy quân lục chiến và một chiến thuyền Pháp ở Đà Nẵng. Thực ra, điều đó chúng ta không biết đích xác được. Nhưng thực tế là sau một tháng rưỡi xảy ra cuộc tàn sát giáo dân ở Tư Ngãi, giáo dân ở Quảng Nam có thể đi lại bình thường, bằng chứng là vào những ngày đầu tháng 8 (1885), một đoàn chừng 200 giáo dân ở khu vực Cố Garrin (Tư Ngãi) đã vượt qua phần đất phía Nam tỉnh Quảng Nam để chạy ra Trà Kiệu mà không bị gì cả. Tuy nhiên, trong thời gian này, nhiều tin đồn về một cuộc bách hại khủng khiếp đã lan đi khắp nơi. Chính Cố Thiên cũng đã nghe đồn rằng : Trà Kiệu bị Văn Thân bao vây ; nên vào ngày 01 tháng 8 năm 1885, Cha đã xuống Đà Nẵng báo tin cho đại úy đồn trưởng Ducres, để nhờ ông ta đi giải cứu cho Cố Nhơn. Quân giải cứu đến Trà Kiệu, nhưng không thấy một nghĩa quân Văn Thân nào cả, mà cũng chỉ nghe toàn tin đồn như những nơi khác mà thôi.<br /><br />Đến ngày 15/8/1885 thì những tin đồn này lại càng dữ dội hơn, đến nỗi Cha Cân Du và hơn một nửa giáo hữu của Ngài phải chạy trốn vì quá khiếp sợ. Một số ra nương náu ở Trà Kiệu, một số ra tỵ nạn ở Đà Nẵng, một số khác lại lên Phú Thượng. Số còn lại, vì quá nghèo, nên họ đành phải ở lại quê nhà, thà bị quân Văn Thân giết hơn là phải chết đói ở Đà Nẵng hoặc nơi nào khác. <br /><br />Nhưng từ ngày 20 đến 25 tháng 8, thì những tin đồn khủng khiếp đó lại lắng xuống. Người ta bảo rằng Văn Thân Quảng Nam sợ quân Pháp trả thù nên không dám nổi lên như Văn Thân ở Tư Ngãi và Bình Định, nhiều giáo dân ở khu vực Cha Cân Du tưởng rằng bình yên đã trở lại, cả Cha Cân Du đang nương náu ở Trà Kiệu cũng chuẩn bị trở về. Ngài đã cho các chức việc (giáo chức) về trước để lo cho giáo xứ. <br /><br />Đến ngày 26 tháng 8 năm 1885 thì những tin đồn kinh khủng đó lại loan đi trở lại. Lúc này Cha Cân Du đã rời khỏi Trà Kiệu rồi, nhưng nhờ “linh cảm”, thay vì đi về khu vực của ngài ở phía Nam thì ngài lại đi ra hướng Bắc, tức Đà Nẵng, và ngài cũng vừa đủ thời gian để tới nơi an toàn. Còn giáo dân của ngài đã trở về nhà thì không được cái may mắn chạy thoát như ngài, vì khi họ định tháo lui thì mọi ngả đường đã bị ngăn chận. Họ đã bị tàn sát cùng với số giáo dân không thể đi lánh nạn được. Số giáo dân bị tàn sát trong dịp này trên 1000 người, gồm có 650 người ở khu vực Cha Du, 280 người ở khu vực quanh Trà Kiệu và khoảng 100 người ở quanh Phú Thượng.<br /><br />Ngày 31 tháng 8 năm 1885, quân Văn Thân bắt đầu tập trung chiếm cứ khu trung tâm thủ phủ. Tại Quảng Nam, cuộc tàn sát cũng xảy ra một cách thảm khốc như ở Bình Định và các nơi khác. Một vài ngày trước đó, quân Văn Thân đã cử những cựu quan chức đến các vùng Công Giáo để phỉnh gạt giáo dân bằng cách hứa hẹn bảo đảm an ninh một cách tuyệt đối, với ý đồ là làm cho người Công giáo yên tâm không chạy trốn, chờ đến ngày đã điịnh, họ có dịp tàn sát cho tận hết. Ông Phó bảng Nguyễn Duy Hiệu, chỉ huy trưởng quân Văn Thân ở Quảng Nam, đã đến các khu vực Công giáo ở phía Nam của tỉnh và cố dùng lời lẽ ngon ngọt để lừa phỉnh một số lớn giáo dân. Một cựu quan đại thần ở làng Nại Hiên, Đà Nẵng, lên lừa phỉnh khu vực Cố Thiên. Ông ta đến một làng dân bên Lương ở gần Phú Thượng và nhắn tin muốn gặp Cố Thiên. Cố Thiên trả lời rằng : nếu ông ta muốn gặp tôi thì đến nhà xứ chứ tôi không ra. Rồi người ta thấy chính vị cựu quan này đã chỉ huy tấn công Phú Thượng ngày 18/10/1885, và đã bại trận trong một cuộc kịch chiến tại đèo Lộc Hòa. Còn các quan chức ở Tỉnh đường cũng cam kết với Thiếu tá Gonec về sự trung thành của họ đối với Pháp quốc, cũng như xin bảo đảm cuộc sống bình thường cho người Công giáo, bằng cách quyết tâm lãnh đạo phong trào Văn Thân, và giữ vững an ninh trật tự. Vì tin những lời lừa gạt đó mà vị thừa sai đã bị sai lầm và mất cảnh giác về việc “muốn hòa bình phải chuẩn bị chiến tranh”.<br /><br />Giáo xứ Trà Kiệu bị bao vây vào ngày 01 tháng 9 năm 1885, sau ngày Văn Thân chiếm giữ thủ phủ Quảng Nam. Trà Kiệu lúc bấy giờ chưa có chuẩn bị tự vệ, vì Cố Nhơn (Bruyère) nghĩ rằng : Trận chiến sẽ không khủng khiếp hơn trận chiến ở Trung Sơn, Tư Ngãi. Ở đó chỉ có 800 đến 900 giáo dân, kể cả người già và trẻ em, mà đã có thể cầm cự với quân Văn Thân ròng rã hơn một tháng trời. Với Trà Kiệu, ngài chỉ cần chống cự trong 2 hoặc 3 ngày để xin quân Pháp đến giải cứu, vì đại ý Ducres đã hứa với ngài một cách chắc chắn rằng, khi nào ngài bị tấn công, đại úy sẽ lập tức bay vào tiếp cứu ngay. Lời hứa đó cũng được ông ta nhắc lại trong một lá thư gửi cho ngài vào giữa tháng 8. Vì thế, Cố Nhơn một phần hi vọng vào sự cứu viện này, nhưng phần lớn là Cha hoàn toàn tin cậy vào sự che chở của Đức Trinh Nữ Maria. Cha tin là chỉ có Mẹ luôn luôn hiện diện bên Cha. Cha cũng còn nghĩ rằng : thà ở lại Trà Kiệu để cầm cự ít ngày còn hơn là đưa giáo dân đi lánh nạn ở bãi cát Đà Nẵng, không nơi trú ngụ, không lương thực thực phẩm.<br /><br />Giáo xứ Trà Kiệu có được 4 khẩu súng nạp hậu và mỗi cây chỉ có 10 viên đạn, với 5 khẩu súng bắn đá do Cố Thiên nhường lại, và một khẩu súng hỏa mai. Thêm vào đó, trong những ngày đồn đại khủng khiếp, giáo dân đã tự rèn một số giáo mác để tự vệ. Toàn giáo xứ lúc đó có 370 nam nhơn có thể cầm vũ khí để tham chiến (tuổi từ 16 đến 60) và được chia ra làm 7 đội. Các phụ nữ khỏe mạnh, độ 500 đến 600 chị, được xếp vào đội dự bị (đội 8). Sau khi đã chỉ định địa điểm phòng thủ cho từng đội, Cố Nhơn hoàn toàn phó thác và trông cậy vào Chúa và Mẹ.<br /><br />Với địa hình địa thế của Trà Kiệu, việc phòng thủ rất bất lợi, vì muốn chiếm giữ những cao điểm để khống chế toàn giáo xứ, thì phải có một lực lượng đông gấp nhiều lần so với lực lượng hiện có. Về phía Tây, có đỉnh đồi rặng Kim Sơn (gọi là Hòn Bằng) cách nhà thờ chừng 120 mét. Còn về hướng Đông, cách đồi Kim Sơn 1 cây số (1 km) có hòn Bửu Châu (gọi là Non Trọc hay Non Trược) là một quả đồi hình nón nhô lên cao chừng 60 mét đến 70 mét (giáo xứ Trà Kiệu nằm giữa hai ngọn đồi này). Về phía Nam, cách một cánh đồng lúa có dãy thành Chiêm, rộng và cao, dấu vết của thành lũy kinh đô Chàm ngày xưa còn lại. Quân Văn Thân đã lập tức chiếm cứ các cao điểm trọng yếu này, nên việc phòng thủ của giáo xứ rất khó khăn. Còn về mặt Bắc, thì có một bãi cát rộng giáp ranh với tuyến phòng thủ của giáo xứ, mà mùa hè thì khô cạn, còn mùa đông thì đầy nước.<br /><br />Vào ngày 01 tháng 9 năm 1885, khoảng xế trưa, người ta thấy quân Văn Thân từ bốn phía ùn ùn kéo đến, làn người đông nghịt vây quanh giáo xứ hò hét inh ỏi. Họ bao vây như thế ròng rã suốt 21 ngày đêm.<br /><br />Chiều hôm đó, địch chưa tấn công. Họ hí hửng chiếm cứ những cao điểm và lo củng cố những vị trí chiến đấu. Họ chỉ bắn một vài phát súng vu vơ. Giáo dân Trà Kiệu lập tức tiến lên giữ ngọn đồi Kim Sơn và có ý giữ cao điểm này đến cùng. Thế nhưng vào ngày hôm sau, tức ngày 02/9/1885, vì khiếp sợ trước lực lượng quá đông đúc của Văn Thân, nên giáo dân không dám ở lại trên đồi cao này nữa. Sau một trận chiến giả vờ, họ đã tháo chạy xuống đồi một cách hoảng sợ, và tìm cách trở vào bên trong vị trí phòng thủ của giáo xứ. Mặc dầu không phải đương đầu với quân Văn Thân, nhưng vì quá hoảng sợ tháo chạy bán sống bán chết, nên đã bị té chết mất 4 người. Chỉ mỗi cái thất bại này cũng đủ làm cho họ thất đảm, tinh thần nguy ngập và chao đảo. Họ từ chối đi chiến đầu và quyết buông vũ khí để sớm cam chịu số phận bất hạnh của mình. Họ tập trung trước nhà Cha xứ và xin ngài ban cho các phép sau hết. Họ nói : “Chúng con phải chết, vì tất cả sự tự vệ đều vô ích, chúng con muốn chết ngay tại nhà thờ này hơn là ở chỗ nào khác”.<br /><br />Đây là một trong những giờ phút đau buồn nhất của Cố Nhơn, mặc dù với tất cả cố gắng, ngài cũng không thể nào khơi lại sự can đảm của họ. Vào buổi chiều ngày 02/9, khi biết quân Văn Thân đang tiến sát vào phía Đông, Cố Nhơn sai một thanh niên mang lệnh cho vị chỉ huy đội 2 là nên bỏ những mảnh vườn riêng lẻ ở dưới chân đồi Bửu Châu, vì khó chống giữ, để lui vào phòng thủ ở bên trong đường ranh của các lũy tre, vừa kín đáo vừa hạn hẹp. Cậu thanh niên đó đã bóp méo sự thật bằng cách nói dối rằng : Cha ra lệnh bỏ tất cả để tập trung về nhà thờ nhận lãnh các phép sau hết và chờ chết. Đây không phải là lệnh của Cha xứ, mà chính cậu ta phịa ra theo yêu cầu chung của giáo dân. Nhưng may thay, vị chỉ huy đội 2 không tin vào lời phịa này, và cùng lúc đó ông ta thấy quân Văn Thân áp sát rất gần, ông mới ra lệnh cho một giáo dân (tự vệ quân) bắn vào chúng. Người vệ quân này núp sau một bụi tre, quan sát rất rõ, nên đã bắn vào toán quân đang kéo khẩu súng đại bác. Người đi đầu ngã xuống, lập tức những người kéo súng ở phía sau vất súng mà tháo chạy. Đội 2 đã thu được khẩu súng đó. Chiến thắng này cũng không làm cho giáo dân lên tinh thần được. Ban đêm, họ không chịu canh gác mà lui về nhà than khóc, hoặc là tập trung về nhà thờ chờ chết không chịu ra chống cự nữa. Nếu đêm hôm đó quân Văn Thân biết được tinh thần giáo dân suy sụp như thế và họ tổ chức tấn công, thì chắc chắn trong nháy mắt họ có thể tàn sát tất cả mà không ai dám chống cự. Nhưng may thay, kế hoạch của họ là không tổ chức tấn công ban đêm, vì sợ sẽ có một số người, nhờ bóng đêm mà thoát ra ngoài được. Trái lại, ban đêm họ tổ chức canh gác rất nghiêm ngặt, và không ngừng đanh trống gióng mõ. Cứ 5 phút thì người chỉ huy của họ lại bắc loa mà kêu to : “Ớ các đội, các vệ, phải canh giữ cho nghiêm nhặt, đừng cho đứa nào thoát nghe !”<br /><br />Tiếng a-lô, a-lô đó vang lên nghe khủng khiếp quanh giáo xứ, rồi cứ lập đi lập lại suốt đêm và kéo dài trong 21 đêm như thế. Điều đó đã làm cho những người gan dạ nhất cũng phải lạnh người vì khiếp đảm. Chính Cố Nhơn khi nghe những lời a-lô đó cũng thấy dâng lên trong tim ngài một nỗi buồn vô tả. Nhưng lập tức ngài hướng tâm hồn lên cùng Mẹ Maria, người Mẹ đã từng che chở cho ngài rất nhiều lần, và chính trong cuộc bao vây khủng khiếp này, một lần nữa ngài lại được sự che chở huyền diệu của Mẹ. Mẹ là nơi nương tựa duy nhất trong những giờ phút tuyệt vọng này, nên ngài đã khẩn thiết cầu xin Mẹ một cách chân tình, và ngay lập tức ngài cảm thấy một niềm tin tưởng vô biên. Chính nhờ sự che chở quyền uy của Mẹ mà cha đã đứng vững đến cùng, và cũng chính trong đêm ngày 02 và 03/9, giáo dân bắt đầu lên tinh thần đôi chút. Vì thế, vào lúc nửa đêm, cha đã gọi các vị chỉ huy đến nhà xứ và báo cho họ biết là không còn cách nào khác hơn là phải chiến đấu tự vệ, và ngài đã quyết định như thế. Chẳng mấy chốc từ người này đến người khác đều đồng thanh kêu lên : “Phải chiến đấu, vì đó là ý muốn của Thiên Chúa và Mẹ Đồng Trinh”. Họ lại bảo với nhau : “Chúng ta phải nghe lời cha, và nếu phải chết thì chúng ta sẽ chết với khí giới trong tay”.<br /><br />Do vậy mà tối đó, người ta bàn tính chuẩn bị cho trận ác chiến vào ngày mai. Họ lo nấu cơm rất sớm, vì sợ trong ngày không có thì giờ để nấu. Và đúng như thế, ngày 03 tháng 9 hôm đó thật khủng khiếp. Họ phải giao chiến từ sớm tinh sương cho mãi đến chiều tối. Năm lần giao chiến là năm lần địch quân bỏ chạy tán loạn. Nhưng sau trận đánh thứ 5, tuy thắng trận, mà tinh thần giáo dân bị suy sụp, vì lúc này họ đã quá mỏi mệt và thấy quân Văn Thân càng lúc càng đông thêm. Trong khi đó, thì ngược lại, quân Văn Thân cũng khiếp sợ giáo dân nên vừa đụng độ là họ tháo chạy tán loạn. Họ chán nản và thường tụ tập từng nhóm mà oán trách chỉ huy của họ. Còn giáo dân Trà Kiệu thì tin chắc là không thể nào chống cự nổi, nên họ kéo về trước nhà Cha xứ xin Cha cho họ buông khí giới và vào nhà thờ chờ chết. Một vài viên chức lại đưa ra ý kiến “đầu hàng” bằng cách đi đàm phán với quân Văn Thân. Họ sẽ bỏ tất cả nhà cửa, ruộng vườn, của cải, chỉ xin một điều là cho họ ra Đà Nẵng bình an vô sự. Nhưng lại không có ai dám liều mình đi đàm phán với quân Văn Thân. Cuối cùng họ nghĩ ra một cách là viết các điều kiện đó bằng chữ lớn trên một vuông lụa to rồi cho người đem treo phía trước mặt quân Văn Thân, ngay đầu lũy tre thay thế cho lá cờ lệnh. Lúc đó thì nhà thờ đầy ắp người, họ từ chối không đi chiến đấu nữa ; còn Văn Thân thì đang tiến gần đến tuyến phòng thủ phía Bắc. Cha xứ cố gắng hết sức cũng không thể nào đưa họ trở lại vị trí phòng thủ. Họ quỳ xuống trước mặt Cha, vừa khóc vừa lạy, xin Cha ban các phép sau hết. Quân Văn Thân từ trên đồi Kim Sơn đã nghe họ than khóc nên chúng mai mỉa rằng : “Cố Thiên đến cứu chúng bay đó !”. Trong trường hợp nguy cấp và tuyệt vọng đó, chính nhờ ông Phổ, chỉ huy đội 1, đã cứu nguy cho giáo xứ. Ông không sợ hãi và không bao giờ nhụt chí, ông không ngừng lặp đi lặp lại : “Phải nghe Cha xứ, phải nghe Cha xứ”. Ông nói thêm : “Thật là khốn nạn nếu như chúng ta buông khí giới, vì quân Văn Thân không đời nào cho chúng ta ra Đà Nẵng một cách an toàn. Ai muốn đàm phán thì đi đàm phán, còn chúng tôi, luôn giữ chặt khí giới và phải chiến đấu cho đến cùng”.<br /><br />Thế rồi tuy mệt nhoài, ông cũng đã tập trung lính của ông lại và dẫn ra giao chiến với quân Văn Thân đang tiến về phía Bắc. Cùng lúc đó, thầy Phan, vì vừa nghe được những lời mai mỉa của quân Văn Thân, nên ông đã lặp lại những lời đó một cách nghiêm trang để khích lệ và trấn an tinh thần những người còn đang ẩn náu tại nhà thờ rằng : “Cố Thiên đang kéo quân đến, chúng ta phải mau ra đẩy lui quân tấn công, để ngài có thể vào được”. Họ nghe thế và tin là thật, nên lại cầm khí giới chạy theo đội quân của ông Phổ. Ông đội Phổ đến cổng ra vào vừa đúng lúc viên chỉ huy đội 2 bắt đầu nói chuyện đàm phán. Khi chỉ huy đội 2 tuyên bố đầu hàng thì đội Phổ chặn lại ngay và la to lên : “Không, không, chúng tôi không bao giờ đầu hàng. Chúng tôi hoặc chiến thắng hoặc phải chết”.<br /><br />Cùng lúc đó ông mở cửa dẫn đầu đội quân ào ạt xông thẳng vào quân Văn Thân một các hùng dũng, làm cho quân Văn Thân khiếp sợ chạy trối chết. Chúng ta cũng biết rằng, ngày tấn công thứ 3 này (ngày 03/9) rất khủng khiếp đối với giáo dân Trà Kiệu, vì ngày đầu và ngày thứ hai, giáo dân chỉ phải đương đầu với dân bên lương ở các làng quanh đó. Nhưng ngày thứ 3 này thì tất cả lực lượng ở thủ phủ Quảng Nam đều tập trung về đây rất đông. Nếu như họ có tinh thần chiến đấu không bỏ chạy một số lớn, thì quân số của họ có thể đông gấp 2 gấp 3 hiện nay, và có thể đè bẹp Trà Kiệu trong phút chốc. Thế nhưng, tại sao Trà Kiệu lại thoát khỏi cơn giáo nạn này ? Một phần là do sự chia rẽ của Văn Thân. Họ có nhiều vị chỉ huy khác nhau và mỗi vị chỉ huy chỉ lo riêng đơn vị của mình. Trong lúc đơn vị này giao chiến thì các đơn vị khác dựng giáo đứng xem và hò reo. Họ không hề hỗ trợ nhau và cũng không bao giờ nghĩ đến việc chận đánh tập hậu giáo dân, vì giáo dân thường rượt đuổi quân địch chạy rất xa. Họ không có kế hoạch tổ chức chung, nghĩa là không có ai chỉ huy tối cao, nên không có vị nào nhường vị nào, giữa họ chỉ có sự ganh tị chứ không có sự thỏa hiệp với nhau.<br /><br />Ban đêm họ chỉ lo canh gác chứ không tấn công. Và từ hai ngọn đồi họ đặt súng đại bác bắn chừng chừng vào giáo xứ, và thường bắn vào chỗ có ánh sáng hoặc chỗ có tiếng chó sủa. Ban ngày họ dùng hai ngọn đồi này làm đài quan sát, nhất là họ cố quan sát để khám phá ra chỗ ở của Cố Nhơn. Vì thế mà ngài phải cạo râu và cải trang, nhưng cũng không sao tránh được. Ngài luôn bị chúng phát hiện : “Tây dương đạo trưởng, Tây dương đạo trưởng, bắn, bắn !”, chúng la lên và lập tức một quả đạn xẹt qua bên tai ngài. Cha quản xứ đã trải qua suốt thời gian bao vây với biết bao nhiêu là đau buồn, thất vọng và cay đắng. Ban ngày, ngài xuống tuyến phòng thủ của giáo xứ để xem xét những chỗ sơ hở yếu thế và kịp thời chỉ đạo việc chiến đấu. Vào lúc ngưng chiến đấu thì ngài lo chăm sóc những người đau yếu. Nhà thờ cũng như nhà xứ đều chật cứng. Từ 7, 8 ngày nay, Cha không thể ăn uống nghỉ ngơi gì được, nhất là vào ban đêm, với những tiếng kêu thét khủng khiếp của những tên lính canh, rồi tiếng nổ vang trời, làm sao Cha có thể yên tâm nghỉ ngơi được ? Ban ngày, ngài cũng cố nghỉ một chốc, nhưng rồi lại chợt giật mình trỗi dậy. Ngài đã nói với tôi rằng : Trong suốt những ngày đêm dài vô tận đó, ngài đã khóc rất nhiều, nhưng thường là khóc vì vui mừng. Trước sự che chở hiển nhiên của Mẹ Đồng Trinh, tim ngài phập phồng nức nở, rồi nước mắt sung sướng cứ ràn rụa, và sau đó ngài lấy lại được sự bình tĩnh.<br /><br />Ngày 04/9, giáo dân đã đẩy lùi được hai đợt tấn công, một vào buổi sáng, một vào buổi chiều. Khi quân Văn Thân tiến sát đến vị trí phòng thủ của giáo xứ được làm bằng tre tươi, thì giáo dân lập tức xông ra và bắt đầu giao chiến. Không có trận chiến nào kéo dài quá 10 phút. Văn Thân tuy quân số đông nhưng sớm mất tinh thần rồi quay lưng chạy thoát. Giáo dân Trà Kiệu dần dần bạo dạn hơn và thường phóng đuổi theo, nếu không giết được nhiều quân địch thì cũng thu được một số đại bác, súng ngắn, do lính đào tẩu bỏ lại để chạy thoát thân. Có khi giáo dân cũng gặp cuộc chống cự mãnh liệt, giáo mác giao nhau mà không bên nào dám lui giáo để đâm, vì sợ chính mình lại bị đâm trước. Giáo dân đã dùng mưu mẹo, họ la lên : “Đổ rồi, đổ rồi, chúng chạy trốn. Chúng ta can đảm lên. Giê-su, Maria, hè ! hè !”. Nghe thế, quân Văn Thân đồng loạt ngước mắt nhìn xem thử cái gì đổ, thì ngay giây phút bất ngờ đó, giáo dân ta lui giáo để đâm giết chúng và như thế là quân Văn Thân hoảng sợ lo chạy thoát thân. Còn đội quân dự bị gồm toàn đàn bà phụ nữ, khi có dịp tham chiến họ cũng nhanh chóng tiếp ứng các cuộc giao tranh. Khi trông thấy những người phụ nữ này hùng dũng xông vào chiến trận thì quân Văn Thân run chân tháo chạy trước khi các bà lao đến. Và quả thật như thế, trông họ có vẻ dũng mãnh, với mái tóc tung bay sau lưng, họ nhảy xốc tới, vung gươm giáo hay dao rựa và kêu lên : “Hè, hè, Giêsu Maria Giuse, thương chúng con, che chở chúng con”. Dù bở hơi tai để rượt đuổi quân địch, nhưng họ vẫn tự hào, khi giết được quân giặc họ trở về tạ ơn Đức Mẹ. Từ khi bắt đầu bị bao vây, Cố Nhơn đã đặt một tượng ảnh Đức Mẹ trên cái bàn để ngay giữa nhà cha với hai cây đèn sáp hai bên. Tất cả những lần phải ra trận chống đỡ quân tấn công, giáo dân Trà Kiệu đều thắp đèn và quỳ cầu nguyện. Ai không thể đi chiến đấu được, như già cả và trẻ em, thi quy lần chuỗi chung với nhau, và khi quân địch bị đẩy lui thì các chiến sĩ trở về tạ ơn Mẹ. Họ quỳ gối trước ảnh Mẹ, tay vẫn còn cầm gươm giáo, có cái còn vấy cả máu, và họ cầu nguyện rất lâu. Có khi đang cầu nguyện họ phải gấp rút ra đi để ngăn chận cuộc tấn công mới. Nhưng họ không bao giờ quên trở lại để cám on Đấng phù trợ cho chiến thắng mới của họ. Lòng tin tưởng dần dần khơi dậy và người ta bắt đầu hy vọng. Họ không còn nhớ đến cái ngày thứ ba (03/9) hoàn toàn tuyệt vọng đó nữa.<br /><br />Ngày 05 và 06 tháng 9, quân Văn Thân chỉ bao vây canh gác chứ không mở các cuộc tấn công. Thay vì tấn công thì họ lo xây thành đắp lũy ở phía Bắc, bên kia bãi cát, mục đích là để công cuộc bao vây được nghiêm nhặt hơn, đề phòng sự trốn thoát ban đêm, và đồng thời tạo cho phía giáo dân mất đề cao cảnh giác. Ngoài ra họ còn có mục đích khác là buộc binh lính của họ phải chiến đấu vì khi bị rào giậu ngăn cản ở sau lưng, thì binh lính không thể chạy trốn dễ dàng được. Đã nhiều lần người ta nghe các vị chỉ huy quở trách quân lính của họ là khiếp nhược và rối loạn ngay khi vừa đụng độ. Người ta có thể nghe được cuộc đối thoại của họ rõ ràng vì họ đóng quân trên ngọn đồi Kim Sơn rất gần nhà thờ. Khi hàng rào, thành lũy của họ đã làm xong, họ lại tăng cường thêm nhiều trại quân, điếm canh, dọc theo tuyến lũy. Sự việc đó không làm cho giáo dân lo lắng mấy, nhưng vào chiều ngày thứ 6 (06/9), khi thấy quân Văn Thân mang rất nhiều bó rơm rạ đến chất trên bãi cát, giữa hai lằn ranh phòng thủ, thì giáo dân mới thấy lo ngại. Dọc theo lũy tre phía Bắc giáo xứ, từ đồi Kim Sơn đến cồn đất dưới chân hòn Non Trược, được phủ đầy rơm rạ. Họ có ý muốn đốt lũy tre bao bọc giáo xứ. Thật là nguy hiểm, cần phải phá hủy số rơm rạ này và không cho chúng đưa rơm rạ đến gần lũy tre phòng thủ của giáo xứ. Do đó, giáo xứ đã quyết định một trận tử chiến vào ngày mai (07/9), và mọi người đã chuẩn bị sẵn sàng.<br /><br />Ngày 07/9, từ sáng sớm, sau khi đã cầu xin Mẹ Maria giúp đỡ và được Cha Xứ khích lệ tinh thần, giáo dân tiến ra cổng phía Bắc, và ở đó, giáo mác cầm tay, họ chờ lệnh tấn công. Khi cánh cửa vừa mở ra, họ đồng loạt xông vào quân Văn Thân, với một sự dũng mãnh vô song, đồng thờ reo hò chiến đầu. Quân Văn Thân lập tức chạy đến để đẩy những bó rơm rạ ra đến sát lũy tre. Chỉ huy của họ là cậu Thiên (có lẽ là Ông Ích Đường), con trai tướng Ông Ích Khiêm (Ông Ích Khiêm đã chống giữ Thuận An với tướng Courbet), quá khiếp sợ trước sự gan dạ của giáo dân, nên đã vượt qua tường rào của chúng để tháo chạy một cách xấu hổ. Và cũng vì ông ta sợ giáo dân đuổi theo, nên sau khi qua khỏi tường rào, ông liền đóng sập cửa lại, bỏ mặc cho số phận của quân lính ông. Quân Văn Thân bị vướng tường rào phòng thủ của chính họ, nên không thể tháo chạy được, đã bị giáo dân đâm chết rất nhiều. Tiếp đó, giáo dân tiến lên phá hủy rào giậu, doanh trại, điếm canh và thu tất cả chiến lợi phẩm ở trong các doanh trại. Đội quân dự bị phụ nữ (đội 8) được nổi tiếng trong ngày chiến thắng vẻ vang này. Phía giáo dân chỉ có vài người bị thương, còn phía Văn Thân, người ta không biết chính xác là có bao nhiêu người chết và bị thương, vì họ đã mang rất nhiều thương binh tử sĩ ra khỏi chiến trường, đến nỗi có một toán viện binh từ phía bắc kéo đến, nhưng thấy khiêng thương binh và tử sĩ về quá nhiều, nên họ khiếp sợ mà không dám đến tiếp cứu nữa. Riêng về xác chết bỏ lại chiến trường là 36 xác. Tất cả rào giậu, rơm rạ, doanh trại đều bị giáo dân phóng hỏa đốt sạch, khói lửa bốc cáo, khiến cho nhiều người tin rằng Trà Kiệu đã bị thiêu hủy. Chắc các bạn cũng có thể cảm nhận được nỗi vui mừng to lớn của giáo dân Trà Kiệu, và với tâm tình sốt sắng, họ vội vàng đến tạ ơn Đức Mẹ về chiến thắng vẻ vang của mình như thế nào rồi.<br /><br /> Hôm sau, ngày 08/9, lễ Sinh Nhật Đức Mẹ, lại là một ngày khủng khiếp nữa. Thánh lễ sáng vừa xong thì được tin quân Văn Thân tấn công vào hướng Nam. Họ kéo đến rất đông, tràn ngập cả cánh đồng và lũy Chiêm Thành, nơi giáp ranh của giáo xứ. Về phía này cũng như ở phía Đông, Cố Nhơn bắt phải bỏ nhiều khu vườn nhà giáo dân, để khỏi phải phòng thủ một phạm vi quá rộng lớn. Các điểm phòng thủ ở phía này cũng rất yếu ớt, không như ở phía Bắc, có lũy tre kín đáo, mà chỉ có những rào giậu sơ sài có thể vượt qua một cách dễ dàng. Tuy nhiên, quân Văn Thân ít tấn công hướng này, có lẽ vì khi tháo chạy thì rất vất vả nguy hiểm. Ở phía Bắc thì không có gì cản trở sự tháo chạy của họ, trong khi đó ở phía Nam có những cánh đồng lúa sắp chín, muốn chạy qua được đó không phải là chuyện dễ dàng. Nhưng cuộc tấn công hôm nay rất ác liệt, đến nỗi giáo dân không thể chống cự được ngay trận đụng độ đầu tiên. Đơn vị trách nhiệm phòng thủ phía Nam phải bỏ lần từng mảnh vườn, từng mảnh vườn. Quân Văn Thân ồ ạt tiến đến điểm phòng thủ Phước Viện (Nữ tu viện Mến Thánh Giá), và họ đông không đếm xuể. Cũng lúc đó, từ hai ngọn đồi Kim Sơn và Bửu Châu, quân Văn Thân đã không ngừng bắn xối xả vào giáo xứ, đạn rơi khắp nơi. Cố Nhơn chạy ngược chạy xuôi để tìm người cứu viện cho phía Nam. Cuối cùng, đội quân dự bị (phụ nữ) “danh tiếng” cũng phải chuẩn bị hàng ngũ, tiến đến khu vực ở giữa Phước Viện và Cô nhi viện để giáp mặt với quân thù. Cùng lúc đó, một toán khác âm thần tiến qua phía tay phải, sát bờ suối. Quân Văn Thân giao chiến rất mãnh liệt, nhưng khi giáo dân đồng loạt tấn công mặt trước và hai bên hông thì chúng chùn chân và rồi tháo chạy tán loạn kể cả những người gọi là gan dạ nhất. Ngày hôm đó, đội quân phụ nữ lại rất xuất sắc và hiển hách, vì họ đã thực sự cứu nguy cho giáo xứ. Các bà nói : “Không có chúng tôi, tất cả thế là xong, vì chúng tràn đến quá đông mà các ông không sao chống cự nổi”. Còn quân Văn Thân trận đó thiệt hại rất lớn, lớn hơn số liệu người ta ghi lúc ban đầu, bởi vì một tháng sau đó, khi giáo dân đi gặt lúa, họ gặp 14 xác chết còn bỏ lại trong cánh đồng sát chân thành Chiêm. Quân Văn Thân hôm đó rất tức giân vì không thể nào tấn công vào “sào huyệt” của giáo xứ, nên từ trên đồi cao Kim Sơn họ chưởi bới va văng xuống đủ lời nguyền rủa. Và cũng không ai ngăn cản họ tự tố cáo nhau, tự chê trách mình không can đảm bằng những người phụ nữ công giáo. Nhưng thật bất hạnh cho các tín hữu đáng thương, vì chưa có thể chấm dứt được những khốn đốn của họ. Họ đã làm nên những chiến công phi thường, nhưng họ không sao đạt được sự giải cứu. Sau mỗi trận đánh, nỗi kinh hoàng mà quân Văn Thân gieo rắc lập tức lại tràn ngập hồn họ. Vòng vây mà họ đã bẻ gãy thì trong chốc lát lại được lập lại. Tuy nhiên, giáo dân cũng biết rõ rằng : sự hăng say của Văn Thân bắt đầu giảm sút, nên cũng vững tin đôi chút. Giáo dân đã nghe chúng nguyền rủa lẫn nhau, phàn nàn chỉ huy của chúng, kêu khóc và thất vọng, nhất là họ tranh cãi nhau về việc phân chia lương thực không được công bằng. Vì có những vị chỉ huy khác nhau, nên họ cũng chia thành nhiều nhóm riêng rẽ. Nếu có nhóm nào bắt được con bò hay con trâu, thì họ làm tiệc tùng cho riêng nhóm của mình, trong lúc đó những nhóm khác vẫn phải chịu khổ cực thiếu thốn, vì thế mà họ lại ghen tị, nguyền rủa nhau. Nước uống cũng thiếu trầm trọng, không bao giờ và không thể nào mang đến cho đầy đủ. Vì vậy, ngay với chính họ cũng đã bất mãn với nhau và rất dễ đưa đến hành vi chống đối. Trong những trận giao tranh, thay vì chiến thắng, họ đã chiến bại. Đại bác, súng hỏa mai, cũng không giúp gì nhiều mà có khi còn gây nguy hại nữa. Trong lúc này, họ mới nghĩ rằng : Với những khẩu “thần công” ở thủ phủ Quảng Nam mới chiến thắng Trà Kiệu một cách mau lẹ được ; mà ngay từ khi bắt đầu tấn công, họ đã không kéo đến, vì theo họ thì không cần phải dùng đến thân công cũng đè bẹp được Trà Kiệu ngay. Vả lại, kéo thần công lên đến Trà Kiệu cũng rất gian nan, vất vả. Vì thế mà bây giờ họ hối tiếc và quyết định kéo thần công về.<br /><br />Ngày 09/9 là ngày họ dành cho việc đi kéo thần công về và đặt chúng trên hai đỉnh đồi.<br /><br />Sang ngày 10/9 thì họ bắt đầu nã thần công thật khủng khiếp, vang dội cả tỉnh. Ở Phú Thượng, cách Trà Kiệu 40km, giáo dân nghe nổ rất kinh hoàng. Chính Cố Thiên cũng tin chắc rằng “đồng nghiệp” của ngài và giáo dân Trà Kiệu đang gánh chịu số phận thương đau. Tâm hồn ưu tư sầu thảm, cha leo lên núi Phú Thượng để xem thử phía Trà Kiệu có bốc cháy không. Cha biết rằng số phận Trà Kiệu được gắn liền vào số phận của Phú Thượng. Mặc dù lần đầu Phú Thượng kháng cự được, lần hai cũng có cơ may để kháng cự lại, nhưng một khi Trà Kiệu bị tàn sát rồi thì Phú Thượng rồi ra cũng bị tàn sát như vậy. Từ trên đỉnh cao, Cha không thấy lửa và cũng không thấy khói, nhưng tiếng súng thần công thì rất khủng khiếp, đến nỗi cha không thể nào tin được Trà Kiệu có thể chống cự nổi. Khắp nơi, kể cả Đà Nẵng nữa, khi nghe những tiếng nổ khủng khiếp đó, người ta bàn tán xôn xao là Trà Kiệu đã bị bình địa. Tuy nhiên, nhờ ơn Chúa, Trà Kiệu không hề hấn gì, vẫn đứng vững và kháng cự anh dũng lại sự điên cuồng của quân Văn Thân.<br /><br />Thần công của chúng được đặt trên hai ngọn đồi (Kim Sơn và Bửu Châu) và chủ yếu là bắn vào nhà thờ, nhưng đạn lại đi từ đồi này qua đồi kia, giết hại chính quân của họ. Đúng ra thì với số đạn mà người ta đã bắn có thể dằm nát cả khu nhà thờ ra, nhưng thật lạ lùng, nhà thờ không hề hấn gì cả. Ngoài nhà thờ ra, họ còn nhắm bắn phá nhà nguyện của Phước Viện và nhà Cha Xứ. Quân Văn Thân đã biết rõ cha xứ thường ngồi tại một chiếc bàn đặt ngay giữa nhà, và chính nơi đây đã bị 5 quả đạn đại bác, từ đầu này đến đầu kia. Ngọn đèn treo ở phía trên bàn của Ngài bị bể tan, những bức điêu khắc và tranh ảnh treo ở vách ngăn ở phía sau bị phá hủy, rách nát. Có lúc ở trên đồi, quân Văn Thân đã reo hò chiến thắng. Chúng kêu lên : “Tây dương đã chết, tây dương đã bị giết”. Nghe thế, cha xứ bước ra ngoài mái hiên và nói lên với chúng : “Không dễ gì giết được tôi, các ông xuống đây đọ sức với tôi thì sẽ biết”. Cha nói vừa dứt lời thì một quả đạn bay vèo đâm vào cây cột sát bên cạnh ngài. Biết rằng cha xứ là linh hồn của cuộc chống cự nên Văn Thân tìm mọi cách, với bất cứ giá nào, cũng phải giết cho được cha xứ. Một phần thưởng rất lớn, từ 20 đến 30 nén bạc (tương dương 1800 đến 2000 quan Pháp) cho ai bắt sống hoặc giết được ngài. Ba lần ngài bị bắt hụt. Ban đêm quân Văn Thân lợi dụng bóng tối thâm nhập vào giáo xứ và len lỏi đến gần nhà cha. Khi gặp ngài, chúng cố bắt sống, nhưng nhờ sự nhiệt tình của giáo dân nên ngài được cứu thoát. Tất cả những tình tiết cảm động này, bây giờ cha Bruyère (Cố Nhơn) kể lại với một giọng điệu vui vui, nhưng chắc lúc đó ngài không thể cười được.<br /><br />Sau những trận đại pháo, ngài lại rời khỏi nhà xứ để đi chăm sóc các bệnh nhân và tìm chỗ nghỉ ngơi cho những người bị thương đang nằm ở nhà thờ. Và cũng rất may ngày hôm đó không có trận giao tranh nào cả. Quân Văn Thân đang tập trung quan sát thành quả những trận đại pháo vừa qua, nhưng họ sững sờ khi trông thấy mọi nơi đều y nguyên, mặc dù họ đã dốc hết sức, nhưng tất cả hãy còn đứng vững. Trong các cổ đại pháo, có một khẩu đường kính rất lớn, và được đặt rất gần, khoảng 100 mét, nhưng chỉ bắn trúng nhà thờ có một quả và trúng vào cái hoa thị nhỏ ở phía sau bàn thờ, còn những quả đạn khác lại đi quá cao. Nhưng đó không phải vì nhắm không chính xác, xạ thủ là một quan chức rất quen sử dụng đại bác. Hắn ta đã thú nhận sau đó rằng:muốn nhắm một bà đẹp mặc đồ trắng đứng trên nóc nhà thờ, mà tất cả đều đi quá cao, trừ có một quả.<br /><br />Suốt ngày hôm đó và cả ngày hôm sau, quân Văn Thân trên đồi Kim Sơn không ngừng kêu lên :“Thật lạ lùng, có một người đàn bà luôn đứng trên nóc nhà thờ, bà rất đẹp mà ta không sao bắn trúng”.<br /><br />Phải chăng đó là một phép lạ tỏ tường của Đức Mẹ, phải chăng Đức Mẹ đã che chở cho mọi người đang ẩn náu trong thánh đường được dâng hiến cho Trái Tim Vẹn Sạch của Mẹ. Tôi không dám loan báo một sự việc quan trọng như thế, mà tôi chỉ xác tín rằng: quân Văn Thân trong suốt hai ngày liền, họ không ngừng lập đi lập lại rằng : Họ thấy một người đàn bà đứng trên nóc nhà thờ. Khi thì họ nói với sự kính trọng và gọi bà là MỘT BÀ ĐẸP MẶC ĐỒ TRẮNG, khi thì họ tức giận, nguyền rủa, văng tục, vì không sao bắn trúng bà. Giáo dân khi nghe họ nói thế cũng cố nhìn lên nóc nhà thờ, cả cha xứ nữa, nhưng không ai được thấy. Vả lại, tại đây không phải chỉ có một dấu lạ như thế, mà người ta cũng đã nghe đến nhiều dấu lạ tương tự. Tôi muốn nói đến “đạo quân trẻ em”, một đạo quân mặc áo trắng hay đỏ, tiến đến như một đạo quân hùng dũng, chống lại với Văn Thân. Đã hơn một lần, quân Văn Thân kêu lên rằng : Họ không chỉ đánh với người Công giáo, mà còn đánh với hàng ngàn trẻ em đến tiếp ứng khi giáo dân xuất trận. Các em này đến từ trời cao và xuống dọc theo lũy tre khi người Công giáo xuất hiện. Chắc chắn là không phải tất cả những lần xuất trận đều có sự việc lạ lùng đó, mà giáo dân Trà Kiệu chỉ nghe Văn Thân nói về điều đó trong 2 hay 3 lần đụng độ mà thôi. Cho dù đó có phải là phép lạ hay không, nhưng đối với đồng đạo đáng thương của chúng ta, khi đó là dấu chỉ lòng xót thương của Thiên Chúa đối với họ. Và chính Mẹ Maria bằng cách này hay cách khác, cũng đã thể hiện lòng từ ái chở che của Mẹ. Và chúng ta tin chắc rằng, nếu Chúa cho phép những cơn thử thách ghê gớm như thế, thì Ngài cũng có quyền không cho phép tận diệt con cái của Ngài. Rồi đây, sóng gió sẽ nhường lại cho an bình, sau những ngày đau thương sầu thảm, tôi hi vọng giờ phút vỗ về mừng vui cũng lại được vang lên.<br /><br /><i>Nhưng sao lâu quá, lạy Chúa, xin Chúa hãy mau đến cứu giúp chúng con. </i><br />Ngày 11 tháng 9 lại còn khủng khiếp hơn vì phải giao chiến dưới hỏa lực đại pháo bắn trực xạ vào giáo xứ. Trong lúc đó quân Văn Thân tập trung tại địa điểm phòng thủ “Phước viện”, gần lũy tre rậm và nổi lửa lên đốt. Cuộc giao tranh diễn ra ở trong con suối nằm giữa giáo xứ và đồi Kim Sơn. Lực lượng giáo dân phải lùi bước ngay trận đụng độ đầu tiên, và liền đó, vị trí phòng thủ phía nhà Phước viện bị Văn Thân tràn ngập, nhưng nhờ các nữ tu đã hành động hết sức phi thường, các soeurs vừa xông vào giập tắt lửa, vừa rượt đuổi quân địch. Một soeur bị một quả đạn tử thương. Vào giây phút nguy kịch đó thì cố Nhơn vừa đến. Nhờ sự hiện diện cũng như những lời động viên khích lệ của ngài mà giáo dân lấy lại can đảm, rồi đồng loạt phóng mình xuống dòng suối, quân Văn Thân thấy thế, sợ quá, tháo chạy. Trong trận này, có một tên Văn Thân nói là nhân danh Trời truyền lệnh cho người công giáo ngừng chiến đấu và phải đầu hàng. Nó nói : “Hãy đầu hàng, đó là ý muốn của trời, khốn cho các ngươi, nếu các ngươi còn kháng cự”. Nói nói vừa dứt, có một giáo dân phóng về phía nó và đâm cho nó một giáo, đang khi nó cố trèo lên bờ suối phía bên kia. Nó bị giết cùng với 4 tên nữa cũng đang bị vướng mắc trong các bụi tre. Xác của chúng bỏ lại đó cho đến ngày chấm dứt cuộc chiến, làm hôi thúi cả một vùng.<br /><br />Tuy thắng trận, nhưng nỗi lo lắng lớn nhất của cố Nhơn là sợ thần công ở đồi Kim Sơn bắn sập thánh đường. Nếu thánh đường bị sụp đổ thì điều đó sẽ mang lại một hậu quả thật khủng khiếp về mặt tâm lý : giáo dân sẽ mất tinh thần, mất can đảm, và như thế là hết, tất cả sẽ bị hủy diệt. Thánh đường còn thì niềm tin còn. Thánh đường có 8 cây cột bằng gạch chống đỡ, nếu một quả đạn làm gãy mất một cây cột, lập tức nhà thờ sẽ bị đổ nhào ngay. Vì thế mà cha mới táo bạo quyết định tiến chiếm đồi Kim Sơn. Cha muốn ban lệnh tấn công ngay. Các vị chỉ huy đều im lặng, vì họ sợ khó mà thực hiện được. Đây là khu tổng hành dinh của quân Văn Thân, lại ở trên một quả đồi cao, bên dưới có rào giậu kiên cố. Một lúc sau, họ mới xin cha đợi đến sáng ngày mai, trước khi mặt trời mọc, quân Văn Thân sẽ lơ là canh gác, chúng ta bất ngờ leo lên mở đợt tấn công, như vậy mới có cơ may thành công được. Cha nghe theo ý kiến tuyệt vời đó và quyết định sẽ tấn công vào lúc 3 giờ 30 sáng hôm sau.<br /><br /><img border="0" src="http://www.simonhoadalat.com/hochoi/GiaoHoiVN/LichSu/34Hinh2.jpg" /><br /><br />Suốt đêm đó, tâm hồn cha nặng trĩu âu lo. Cha luôn lắng nghe động tĩnh và hồi hộp chờ đợi giờ đã định. Vào khoảng nửa đêm, từ phía bên kia bờ suối, một giọng nói khàn khàn gọi các giáo dân. Cha cùng với một vài người nữa đến sát bên bờ suối để nghe cho rõ hơn, và cha đã nghe rõ ràng rằng : “Hỡi giáo dân, hãy qua bên bờ suối này mà lấy đại bác của chúng tôi, để chúng tôi không cò bị buộc phải giữ chúng nữa. Chúng tôi quá mệt mỏi với trận chiến này rồi, và chúng tôi không muốn gì khác hơn là quay về nhà. Nếu các ông không qua lấy, chúng tôi sẽ ném chúng xuống suối”.<br /><br />Một giờ sau, người ta nghe một tiếng động mạnh giống như một vật gì nặng rơi xuống nước. Cái gì vậy ? Không ai biết. Nhưng khẩu đại bác đó cũng không thấy ở dưới suối và cũng không có tại chỗ họ bắn hôm qua.<br /><br />Khoảng 3 giờ, Cố Nhơn đi báo thức các chiến sĩ để chuẩn bị tấn công. Khi họ bắt đầu vượt qua con suối thì cha quay trở lại nhà xứ và tìm một nơi để có thể quan sát họ trèo lên đồi. Bóng đêm còn bao phủ cả quả đồi nên không thể thấy gì cả. Cha chỉ biết chờ đợi… Cha quá sốt ruột không biết họ đang làm gì, đến đâu rồi, và tại sao lâu vậy, vì lẽ ra giờ này họ phải phá hủy tường rào của chúng. Trong khi đó thì các chiến sĩ ta không dám chặt cây quá mạnh vì sợ đánh thức chúng nên chặt nhè nhẹ. Khi họ thực hiện xong thì trời vừa sáng và quân Văn Thân đã bắt đầu xuất hiện rõ trên mỏm đồi. Tất cả chúng đang cột búi tóc và nhìn về hướng Cố Nhơn, vì cha đang đứng ở nơi trống trải nhất, nhằm mục đích lôi kéo sự chú ý của chúng, để cho các chiến sĩ ta trèo lên phía sau lưng họ. Nhưng sau đó thì quân Văn Thân ở phía bên kia đồi phát hiện được và kêu lên khiến chúng quay lại nhìn. Lúc này thì các chiến sĩ của ta cũng vừa kịp đến nơi và lập tức hô xung phong tấn công. Các chiến sĩ ta đã giết được vài tên, số còn lại tháo chạy. Ta hoàn toàn chiếm cứ đồi Kim Sơn và thu được 4 khẩu đại bác, 5 súng nhỏ và chục súng trường. Sau đó, ta châm lửa đốt doanh trại của chúng.<br /><br />Ngày 12 tháng 9 là ngày rất vui mừng, niềm tin được tăng lên, nhưng chưa phải là hết. Thật vậy, quân Văn Thân bị mất hồn, nên từ đồi Bửu Châu (Non Trọc), cả ngày hôm đó lẫn ngày hôm sau họ không bắn lấy một phát đạn đại bác, tuy nhiên, họ vẫn bao vây giáo xứ cẩn mật. Nếu họ không tìm cách lấy lại đồi Kim Sơn mà họ đã để mất, thì họ lại không ngừng canh gác ở phía đồi bên kia (Non Trược) để ngăn chận không cho giáo dân liên lạc với bên ngoài. Mục đích của họ là giam đói cho đến cùng, vì nếu không chiến thắng bằng vũ khí thì ít ra cũng chiến thắng bằng đói khát. Và quả như thế, giáo xứ bắt đầu thiếu lương thực, ngay cả lương thực của Cố Nhơn cũng hầu như đã cạn, vì ngài phải nuôi một đoàn giáo dân đến lánh nạn ở đó mà họ chả có mang được gì đến. Thật nguy khó, người ta chỉ còn trông cậy vào Chúa, người ta hi vọng vào Đức Maria là Đấng không bỏ họ trong những ngày chịu đựng lâu dài này. Khắp nơi trong tỉnh phải khiếp vía vì những loạt đại bác khủng khiếp trong hai ngày trước, họ tin rằng Trà Kiệu thế là xong. Quân Văn Thân hỉ hả loan tin thắng trận và ca hát tưng bừng. Chúng đe dọa sẽ kéo ra Đà Nẵng. Để che đậy sự thất bại, chúng tấn công Phú Thượng, nhưng Cố Thiên đã chống cự mãnh liệt, khiến chúng lại kéo về Trà Kiệu. Lần này đứng đầu là một cựu đô đốc, ông Chưởng Thủy Tý. Chúng nhờ đến cái thiên tài quân sự của ông để tận diệt những “thằng Công giáo quỷ quái” một lần cuối cho xong.<br /><br />Vì thế vào ngày 14 tháng 9, người ta thấy chúng tiến đến phía cánh Nam đông vô số kể. Từ sáng sớm, Cố Nhơn đã lên đồi Kim Sơn để quan sát các hoạt động của quân Văn Thân. Ngài không khỏi sửng sốt khi thấy tất cả cánh đồng phía Nam tràn ngập những đạo quân đang tiến về phía giáo xứ, trong khi vừa hò hét, vừa đánh trống. Ngài vội vả leo xuống để ban lệnh chuẩn bị một trận phản công. Ngài vừa về đến giữa đội quân của mình thì quân Văn Thân đã chiếm dãy thành Chiêm và bắt đầu dựng nên một hàng rào chuẩn bị cho trận chiến. Họ rất vội vàng, và một hàng rào đã được dựng lên một cách mau lẹ lạ thường. Cố Nhơn thấy rất nguy hiểm nếu để cho họ xây dựng và củng cố vị trí ngay trên thành Chiêm này, vì đây là cạnh sườn của giáo xứ. Ngài quyết định phải tấn công ngay. Về phía Đông, đội quân thứ 3 sẽ tiến lên đầu dãy thành Chiêm, nơi mà chúng chưa tràn tới, để từ đó có thể dồn lui quân Văn Thân, hoặc đánh tan chúng ở cánh đồng phía bên kia. Một phần của đội quân dự bị (đội 8) được tăng cường đến giúp đội 3. Trong khi đó, một phần quân dự bị còn lại giúp cho đội 1 tấn công mặt trước. Người ta tin chắc là sắp xảy ra một trận giao tranh ác liệt, và ai cũng chuẩn bị chiến đấu một cách dũng cảm. Nhưng thật ngạc nhiên, quân Văn Thân bắt đầu quay lui trước khi các chiến sĩ của ta tiến đến. Ông Chưởng thủy Tý kêu ầm lên và rất vất vả để ngăn chận chúng lại, nhưng chúng không dám đứng lại và bỏ mặc một mình ông, với khoảng 10 người bảo vệ cho ông. Khi thấy giáo dân tiến đến gần, chính ông cũng phải bỏ chạy nhưng quá muộn. Hai thanh niên Trà Kiệu rượt theo, toán cận vệ của ông cũng bỏ ông mà chạy thoát thân. Khi thấy bị đuổi kịp thì ông quay lại xin hai thanh niên đó tha cho được sống. Hai thanh niên bảo với ông rằng : “Nếu mày muốn sống, chắc mày đã không đem sự chết đến cho chúng tao, ơ đây không có sự dung tha”. Nói rồi họ đâm ông, lấy thanh kiếm và cắt đầu ông mang về. Chắc người ta sẽ nghĩ rằng : điều đó thật hung ác, không theo đúng quy luật tù binh (chiến trận). Ôi những người giáo hữu đáng thương, đối với họ, thì người ta có giữ luật lệ gì đâu. Dù trẻ hay già, đàn ông hay đàn bà, bất cứ ở đâu trong Tỉnh, tất cả đều bị người ta bắt và dẫn đến Trà Kiệu để treo cổ trước sự chứng kiến của cha mẹ họ. Dù đó là hung ác, nhưng tôi không muốn bỏ qua đoạn này, vì muốn kể lại tất cả mọi việc.<br /><br />Ngày hôm đó, lần đầu tiên người ta thấy một con voi xuất hiện trong đội quân Văn Thân. Giáo dân chưa biết phải làm gì để đối phó với loại tấn công mới này, nên hết sức lo lắng, nhất là đối với phụ nữ, họ do dự không dám tham chiến. Bấy giờ, có một thanh niên xung phong đi đuổi nó. Cậu ta nói : “Cho tôi một bó đuốc cháy, và các anh sẽ thấy nó quay lưng lập tức”. Đúng vậy, với bó đuốc cháy rực, cậu ta tấn công, voi run sợ bỏ chạy dù cho thằng nài cố mà giữ nó lại. Cậu ta đuổi theo đâm vào sườn nó, nhưng không đủ sức để đâm thủng được. Thằng nài ngã xuống lủi trốn vào bụi rậm rồi vắt giò mà chạy trối chết. Từ đó, người ta không lo ngại voi nữa, mặc dù trong hai trận sau đó, họ cũng có đưa voi tham chiến, nhưng không thể chiến đấu với giáo dân được. <br /><br />Ngày 15/9, không có trận đánh nào. Quân Văn Thân tập trung củng cố lực lượng ở phía Đông chung quanh đồi Non Trọc. Dưới chân đồi Non Trọc, ở phía bên kia thuộc phần đất của dân bên Lương, có một nơi đóng quân chính của quân Văn Thân. Đó chính là đình làng ngũ xã, mái lợp ngói, tường xây gạch, xinh xinh… Ở đó còn có 2 hay 3 ngôi chùa, 1 tăng viện, cũng đều xây bằng gạch, lợp ngoái. Khi bị rượt đuổi khỏi đồi Kim Sơn, quân Văn Thân đã chọn nơi này làm bản doanh chính của họ và họ bắt đầu củng cố để có nơi ẩn núp khi bị đột kích bất ngờ. Súng thần công của họ đặt trên đồi Non Trọc dể bắn vào giáo xứ, nhưng đều thất bại, nên từ đó họ ít bắn vào nhà thờ, nhà cửa, mà lại nhằm bắn vào người. Đại bác bắn đạn ria (sắt vụn), một phát có chừng 80 đến 100 viên đạn ria, được bọc trong một các giỏ mây và khi rơi xuống sẽ tung tóe ra chung quanh. Một lần Cố Nhơn núp sau một bụi tre, thì bị trọn một quả đạn ria này, giống như một cơn mưa đạn. Thoạt đầu, cha nghĩ là chết thôi, và theo bản năng tự nhiên, cha đưa tay rờ khắp thân thể và cha không thể tin là mình còn sống và không hề hấn gì. <br /><br />Ôi các giáo hữu đáng thương, họ thoát được cuộc bao vây và tấn công này và không bị giết, chắc chắn đó là họ được Đức Mẹ Đồng Trinh che chở cách riêng. Nhưng chúng ta phải tiếp tục theo dõi, vì chúng ta chưa biết được kết quả cuối cùng của cuộc bao vây tấn công này. <br /><br />Ngày 16/9 có 3 trận giao chiến, hai trận diễn ra ở bãi cát phía Bắc. Quân Văn Thân thích chọn phía này làm bãi chiến trường, vì ở đây không có gì cản trở sự tháo chạy của Văn Thân, rồi chờ lúc thuận lợi chạy đến nấp sau một tảng đá lớn chờ leo lên đồi. Khi phát hiện giáo dân tấn công, các vị chỉ huy Văn Thân kêu ầm lên, bảo quân lính ngăn chận giáo dân đang tiến lên. Voi được thúc ra trận, nhưng voi lại không chịu đi, mặc dù thằng nài không ngừng giáng những cú búa tạ liên tục. Và lạ thay, thay vì tiến lên thì nó lại lùi. Thằng nài kêu lên với các vị chỉ huy của nó rằng : “Voi sợ đám đông giáo dân không dám tiến lên”. Rồi nó la lên : “Hãy nhìn kìa, đạo quân trẻ nhỏ xuống từ trên các lũy tre, chạy là tốt nhất. Người công giáo đông quá”.<br /><br />Giáo dân nghe những lời đó rất rõ ràng, nhưng không thấy gì cả. Cuối cùng thì một trong 10 thanh niên đội 4 đã leo lên được trên ngọn đồi và tìm cách bắn một phát súng vào tên lính đang canh gác trên đỉnh đồi. Một trong những người chỉ huy ngã xuống, những tên còn lại vội vàng tháo chạy. Giáo dân lợi dụng thời co tiến lên đỉnh đồi trước sự run sợ của quân Văn Thân, và chúng đã tháo chạy xa từ 15 km đến 20 km mới dám ngừng lại, vì sợ người Công giáo rượt theo. Khi Trà Kiệu được giải vây, thì lập tức các đình làng, chùa chiền, tu viện Phật giáo đều bị đốt cháy. Tin giáo dân Trà Kiệu chiến thắng loan đi khắp vùng, làm cho dân ngoại bắt đầu lo sợ một cuộc báo thù. Trong doanh trại Văn Thân, giáo dân tìm được 3 khẩu đại bác, một vài khẩu súng nhỏ, nhiều nhất là thuốc súng và quân nhu. Khi tìm kiếm ở đây, thấy rất ít lúa gạo, giáo dân mới đoán rằng : quân Văn Thân đã cất giấu lương thực ở tận cuối làng. Và không để mất thời giờ, giáo dân liền chạy đến truy tìm. Và quả đúng thế, ở đây họ tìm thấy một số lượng gạo rất lớn. Suốt ngày hôm đó, giáo dân lo vận chuyển lương thực về giáo xứ. Đến chiều, khi mọi việc đã xong xuôi, với tinh thần vui mừng hớn hở, họ kéo về tạ ơn Chúa, Đức Mẹ, các Thiên Thần đã tham dự vào cuộc chiến giúp họ. Tâm hồn tràn ngập niềm vui khôn tả, thay vì phải chết đói, hay chết trong vòng vây của quân thù, thì bây giờ họ đã được cứu sống, đã chiến thắng hoàn toàn.<br /><br />Cuộc bao vây tấn công kéo dài 21 ngày đêm, giáo xứ Trà Kiệu mất đi 15 nam nhơn và 25 người bị chết do tạc đạn bên ngoài cuộc giao chiến. Về tổn thất của quân Văn Thân thì không thể nào biết chính xác được, nhưng có thể nói mà không sợ lầm, là số tử thương lên trên 300 người. <br /><br />Ngày 22/9, giáo dân tiếp tục triển khai chiến thắng của mình và đã trừng trị những tên đầu sỏ ở những làng chung quanh, những kẻ đã gây nên hận thù với giáo xứ, cũng như chúng cuồng nhiệt chi viện cho quân Văn Thân. Giáo dân không gặp sự kháng cự nào cả. Dân ngoại hoặc lập tức đầu hàng, hoặc vội vàng tháo chạy. Nhiều làng đến xin lỗi vì họ bị quân Văn Thân ép buộc phải chi viện, và họ hứa là không còn phân chia lương giáo nữa. Cố Nhơn rất khoan dung và ngài còn đề phòng sợ giáo dân của ngài trả thù các làng chung quanh, vì họ không tin các làng đó đã thành thật quy hàng, nên ngài đã đưa ra nhiều quy định và sẽ có hình phạt nghiêm khắc đối với giáo dân nào vi phạm.<br /><br />Về phần quân Văn Thân, sau khi tháo chạy, chúng tập trung về thủ phủ tỉnh Quảng Nam và gởi lệnh đi khắp nơi để lập lại đoàn quân mới. Chúng hăm dọa những ai từ chối theo chúng.<br /><br />Ngày 23/9, chúng khởi hành từ thủ phủ Quảng Nam và hướng về Trà Kiệu, mang theo một khẩu đại bác cỡ lớn và chừng 10 quả tạc đạn. Khi vượt qua hồ Chợ Củi (Câu Lâu), cách Trà Kiệu chừng 5 km, thì chúng nghe một tiếng nổ khủng khiếp và chúng biết rằng quân Pháp đã dùng mìn để đánh sập cổng ra vào thủ phủ, và như thế là thủ phủ đã bị chiếm cứ. Vì thế, họ lập tức bỏ khẩu đại bác lại đó, và vất những quả tạc đạn ở cánh đồng bên cạnh rồi chạy trốn. Biết được những việc vừa xảy ra ở làng Chợ Củi, Cố Nhơn cho người đến lấy những quả tạc đạn này, còn khẩu đại bác thì bỏ lại vì nó quá nặng.<br /><br />Kể từ ngày đó, trong một thời gian khá dài, quân Văn Thân không còn thấy xuất hiện nữa…<br /><br />Cuối cùng vào ngày 20/4/1886, Trà Kiệu lại bị bao vây một lần nữa vào khoảng 2 giờ sáng. Cuộc tấn công này không kéo dài, vào lúc rạng sáng thì quân Văn Thân lại tan rã.<br /><br />———————————-<br /><br />Chú thích của người dịch :<br /><br />1- Các ngày đáng nhớ :<br /><br />+ Ngày 01/9/1885 : Quân Văn Thân bắt đầu bao vây Trà Kiệu.<br /><br />+ Ngày 10-11/9/1885 : Đức Mẹ hiện ra<br /><br />+ Ngày 21/9/1885 : Trà Kiệu hoàn toàn chiến thắng.<br /><br />2- Sau biến cố đau thương ở Trà Kiệu, Cha Geffroy đã đến Trà Kiệu và ở lại đó trong khoảng thời gian dài (3 hay 4 tháng) để tìm hiểu tường tận và nhất là để nghe chính Cố Nhơn cũng như những người trực tiếp tham chiến kể lại. Vì thế mà ngài đã ghi lại rất tỉ mỉ và đầy đủ suốt 21 ngày đêm bị bao vây tấn công, và ghi từng ngày một.<br /><br />HƯỚNG VỀ ĐẠI HỘI THÁNH MẪU TRÀ KIỆU 2016<br /><br />KỶ NIỆM 131 NĂM ĐỨC MẸ HIỆN RA TẠI TRÀ KIỆU<br /><br />Ban MVTT/GP (WGP.Đà Nẵng 25.06.2016)Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-3650743254683624992014-12-04T20:40:00.004+07:002014-12-04T20:42:14.145+07:00Câu đối ở Cổng đền An Sinh<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxJDEdJYUYMKkWlbiXi8GKkeN2jiwzke1O6Mo1c6R6wqjSElMLRCx5njiD13t55IrEcgNXILn7Fg0u-1bUQ0ZgqXWNI1eq76NxvIvyczHGBPLetrcPcX3Qnhpq2Ld86_LEHRW1JqDqu5Ki/s1600/congchinh.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><br /></a>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBCxEsHN7SEu6cMzCGs9kb0sd5C2LrQcSfJAwzi6wvU0TVKjNCCshhUOF36HbZSuyZ5ETAg5Ahd6Lf953r3thIdbdhIFj7U4SKitzIkRXUjriXRP7mxoWE-jSyaShY7gUaM3qaCMMUcPsP/s1600/anh+Den+Sinh.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBCxEsHN7SEu6cMzCGs9kb0sd5C2LrQcSfJAwzi6wvU0TVKjNCCshhUOF36HbZSuyZ5ETAg5Ahd6Lf953r3thIdbdhIFj7U4SKitzIkRXUjriXRP7mxoWE-jSyaShY7gUaM3qaCMMUcPsP/s1600/anh+Den+Sinh.JPG" height="266" width="400" /></a><br />
<div>
</div>
<h2 style="text-align: left;">
<b>NỘI DUNG CÂU ĐỐI Ở CỔNG ĐỀN AN SINH</b></h2>
<div>
Nhờ bạn Khế Và Ổi (https://www.facebook.com/khe.vaoi) dịch, tổng hợp và xin đăng lên như sau:</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxJDEdJYUYMKkWlbiXi8GKkeN2jiwzke1O6Mo1c6R6wqjSElMLRCx5njiD13t55IrEcgNXILn7Fg0u-1bUQ0ZgqXWNI1eq76NxvIvyczHGBPLetrcPcX3Qnhpq2Ld86_LEHRW1JqDqu5Ki/s1600/congchinh.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxJDEdJYUYMKkWlbiXi8GKkeN2jiwzke1O6Mo1c6R6wqjSElMLRCx5njiD13t55IrEcgNXILn7Fg0u-1bUQ0ZgqXWNI1eq76NxvIvyczHGBPLetrcPcX3Qnhpq2Ld86_LEHRW1JqDqu5Ki/s1600/congchinh.jpg" height="275" width="320" /></a></div>
<b>CỔNG CHÍNH</b><br />
<br />
<div>
Nội dung câu đối ở cổng chính vào đền An Sinh (An Sinh Từ) ở Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều.<br />
<br />
<i>Phù quốc tộ bảo hồng đồ đồng nhật nguyệt quang huy vạn cổ<br />Kí dân khang kì vật thịnh tịnh sơn hà tráng cố thiên thu</i><br />
<br />
Nghĩa là:<br />
<i>Giúp nước phúc, giữ cơ đồ cùng nhật nguyệt sáng soi muôn thuở<br />Mong dân yên, cầu thịnh vượng với sơn hà bền vững nghìn thu</i><br />
<div>
<br /></div>
<div>
<b>CỔNG PHỤ BÊN TRÁI:</b></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqBsAQnl6CgeyYE9tUz69I4hESwPrbnC9oJrD6DR7VAqyy4PrP3yoKfiK8-78hYz9gBsn_232U9Axidi_EjyPL7rnnc3U5qkCJETCouTo_4Vpmd0qbKhjIYDMgy5jcKrekKSwodZUlqCci/s1600/congtrai.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqBsAQnl6CgeyYE9tUz69I4hESwPrbnC9oJrD6DR7VAqyy4PrP3yoKfiK8-78hYz9gBsn_232U9Axidi_EjyPL7rnnc3U5qkCJETCouTo_4Vpmd0qbKhjIYDMgy5jcKrekKSwodZUlqCci/s1600/congtrai.jpg" height="224" width="320" /></a></div>
</div>
Câu đối ở cổng phụ bên trái (từ đền An Sinh nhìn ra)<br />
<br />
<i>Tòng Phật pháp điện sơn hà Thiền tông sáng thủy<br />Cứu lê dân an Đại Việt cao đạo hà xương</i><br />
<br />
Nghĩa là:<br />
<br />
<i>Theo Phật pháp, định sơn hà Thiền tông khai sáng<br />Cứu dân đen, yên Đại Việt đạo lớn rạng ngời</i><br />
<br />
Hai câu đối này ám chỉ vua Trần Nhân Tông đi tu sáng lập phái Thiền Trúc Lâm Yên Tử.<br />
Hai chữ lớn trên câu đối là Vạn Kiếp (chỉ chiến thắng Vạn Kiếp thời Trần)<br />
<div>
<br /></div>
<br />
<b>CỔNG PHỤ BÊN PHẢI</b></div>
<div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP3SJDjdqZFd_NJbBNiD-_EAWYBfcqQeWCLzR-be3V0-eEKQaciI-cb5gqRaXNMohA3yY0OLNMsj07N28Vno2QcWc0rHV04mwhdUeiCYLZmVZYK_3PnRzv0xTOOHcBS7f8dyUKqOviW3dU/s1600/congphai.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP3SJDjdqZFd_NJbBNiD-_EAWYBfcqQeWCLzR-be3V0-eEKQaciI-cb5gqRaXNMohA3yY0OLNMsj07N28Vno2QcWc0rHV04mwhdUeiCYLZmVZYK_3PnRzv0xTOOHcBS7f8dyUKqOviW3dU/s1600/congphai.jpg" height="252" width="320" /></a></div>
<b><br /></b>Câu đối ở cổng phụ bên phải (từ đền An Sinh nhìn ra)<br />
<br />
<i>Vạn Kiếp hề cao sơn nghiễm nghiễm tôn an toàn Việt địa<br />Lục Đầu hề đại hác thao thao táng thư bạo Nguyên binh</i><br />
<br />
Nghĩa là:<br />
<br />
<i>Vạn Kiếp chừ núi cao uy nghiêm trấn giữ đất Việt<br />Lục Đầu chừ sông lớn cuồn cuộn vùi hại quân Nguyên</i><br />
<br />
Hai câu đối này nhắc đến việc quân nhà Trần đã giết Ô Mã Nhi tại trận chiến trên sông Lục Đầu sau khi giặc đem quân vào Vạn Kiếp theo hai đường thủy, bộ.<br />
Hai chữ lớn trên câu đối là Chương Dương, nhắc đến trận chiến tại bến Chương Dương tướng Trần Quang Khải đuổi giặc Thoát Hoan phải chui ống đồng chạy trốn.<br />
<div>
<br /></div>
<div>
<h3 style="text-align: left;">
<span style="color: red;">Cám ơn bạn Khế Và Ổi (Huỳnh Nhật Hà)</span></h3>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<h2 style="text-align: left;">
<b>LỊCH SỬ VỀ ĐỀN SINH - NGÔI ĐỀN THỜ CÁC VỊ HOÀNG ĐẾ TRIỀU TRẦN TẠI ĐÔNG TRIỀU, QUẢNG NINH</b></h2>
<br />
Nằm trong hệ thống di tích nhà Trần tại Đông Triều, cách không xa thị trấn Đông Triều có một ngôi đền được coi là một trong số những công trình tín ngưỡng tâm linh thiêng. Đền An Sinh, ngôi đền lớn thờ tự các vị vua Trần, xưa Đền còn được gọi là Điện An Sinh. Đền toạ lạc trên một đồi đất thoai thoải giữa vùng linh địa ở thôn Trại Lốc, xã An Sinh, huyện Đông Triều. Phía sau đền gồm các lăng miếu các vua Trần được cũng được xây dựng ở vùng đất này. Đây là một di tích cổ nằm trong quần thể khu di tích đền thờ lăng mộ các vua Trần ở huyện Đông Triều. <br />
<br />
Theo nội dung văn bia tại đền An Sinh do ông Hoàng Giáp, Viện Nghiên cứu Hán Nôm sưu tầm và dịch tại Thông báo Hán Nôm năm 2002, Hà Nội, 2003, trang 164 thì Ngũ vị hoàng đế triều Trần được thờ tại điện An Sinh gồm có: "Anh Tông hoàng đế, mất ngày 16 tháng 3 năm Canh Thân (1320). Táng tại lăng xứ Đồng Thái, 65 mẫu. Minh Tông hoàng đế, mất ngày 19 tháng 2 năm Đinh Dậu (1357). Táng tại lăng xứ Đồng Mục, 65 mẫu. Dụ Tông hoàng đế, mất ngày 25 tháng 5 năm Kỷ Dậu (1369). Táng tại lăng Phụ Xứ, 65 mẫu. Phụ Xứ tục gọi là xứ Đống Mối. Nghệ Tông hoàng đế, mất ngày 15 tháng 12 năm Giáp Tuất (1394). Táng tại xứ Đồng Hỷ, 65 mẫu. Tục truyền là Chiêu lăng. Khâm minh Thánh vũ hiển đạo An Sinh hoàng đế, mất ngày 2[…] tháng 10 năm Tân Hợi, táng tại xứ Đồng Sinh, 65 mẫu. Nghi mất vào ngày 1 tháng 4…". Trong năm vị được thờ tại Điện An Sinh trong lịch sử, có một nhân vật được tôn làm hoàng đế mặc dù chưa nắm ngôi vị lần nào đó là Trần Liễu (An Sinh vương- anh trai của vua Trần Thái Tông) với hiệu Khâm minh thánh vũ hiển đạo An Sinh hoàng đế. Vùng đất An Sinh xưa chính là Thái ấp đầu tiên tại vùng đất Đông Triều mà người em trai vua Trần Thái Tông đã ban cho Trần Liễu.<br />
<br />
Sự kiện lịch sử năm 1381 theo văn bia còn lưu giữ tại đền An Sinh thì năm 1381, để tránh nạn người Chiêm sang cướp phá, nhà Trần đã chuyển các lăng mộ về An Sinh Đông Triều, sau lăng mộ vua Trần Anh Tông là công trình lăng tẩm đầu tiên của nhà Trần xây dựng trên đất Đông Triều năm 1320. Sách Đại Việt sử ký toàn thư ghi: "Tháng 6, rước thần tượng các lăng ở Quắc Hương, Thái Đường, Long Hưng, Kiến Xương đưa về lăng lớn ở Yên Sinh để tránh [nạn] người Chiêm Thành vào cướp”. Theo văn bia và lệnh chỉ tại đền An Sinh thì tên điện An Sinh được nhắc đến sớm nhất trong bia ký là năm Chính Hòa 11 (1690), bia có tên Trần triều bi ký, bia này được khắc lại vào năm Thiệu Trị thứ 4 (1844) nội dung ghi lại ngự vị các vua Trần an táng tại An Sinh; bia Trùng tu tự bi ký năm thứ 7 (1711) có nhắc đến việc phân công người của chúa Trịnh để trông nom điện An Sinh. Như vậy, có thể thấy điện An Sinh nơi thờ ngũ vị hoàng đế tồn tại ít nhất đến thời Lê và sau đó được xây dựng lại để thờ Bát vị hoàng đế triều Trần ở thời Nguyễn. Cũng theo nội dung văn bia Trần triều bi ký có ghi: "…Miếu công chúa Ai Lao tại xứ Cây tùng, điện An Sinh, 19 mẫu, 9 sào". Cùng với việc thờ ngũ vị hoàng đế thì tại điện An Sinh còn có miếu thờ công chúa Ai Lao - Linh Xuân, công chúa là người tài đức vẹn toàn nên đã được triều đình nhà Trần và nhân dân lập miếu thờ. Bia Thừa lập hậu thần bi ký dựng năm Cảnh Hưng thứ 28 năm 1767 có ghi nội dung trùng tu điện An Sinh và miếu công chúa Ai Lao - Linh Xuân. Hệ thống văn bia này hiện vẫn còn được lưu giữ tại đền An Sinh. <br />
<br />
Theo Trần triều Thánh tổ các xứ địa đồ, năm Bảo Đại thứ 17 (1944) thì quy chế điện An Sinh được chia làm ba tòa với ba cấp nền khác nhau. Tòa trong cùng nền dài 3 trượng (9,9m); rộng 2 trượng 2 (7,2m); tòa giữa nền dài 2 trượng (6,6m) và tòa ngoài cùng có nền dài 3 trượng 5 (11,55m); rộng 2 trượng (6,6m); xung quanh điện có hai lớp tường đất bao, hai lớp tường cách nhau 2 trượng (6,6m); tường đất phía ngoài giáp lăng Tư Phúc ở phía đông bắc có chiều dài 15 trượng (49,5m).<br />
<br />
Vào thời Nguyễn điện được xây dựng lại với kiến trúc gồm ba tòa nhà rộng 5 gian theo kiểu chữ tam. Lúc này trong đền thờ tám vị hoàng đế, với ý nghĩa thờ tám vị thánh triều Trần. Hai bên có các dãy nhà khách và dãy nhà cho người coi đền ở. Ngoài ra bên cạnh đền có hai miếu nhỏ, một cái thờ Bà Hoàng và một cái (phía trái của đền) thờ đức Thánh Khổng Tử. Chung quanh có thành bao bọc rộng. Phía trước cửa có bia nhỏ đề "Hạ mã" và "Tiêu diệc".<br />
<br />
Trải qua thời gian sự hủy hoại của thiên nhiên cũng như chiến tranh tàn phá điện An Sinh chỉ còn lại phế tích, theo tư liệu khảo sát thực địa về điện An Sinh của Viện Mỹ thuật Mỹ nghệ trung ương tháng 6 năm 1968 thì điện An Sinh có một thời gian được sử dụng làm trường học cho học sinh miền Nam. Khu này vốn là một vùng bãi rộng, sau ngày hòa bình, Bộ Giáo dục cho dựng nhiều nhà gạch để lập trường học cho những học sinh từ miền Nam ra tập kết. Giai đoạn năm 1997-2000, với nghĩa cử uống nước nhớ nguồn, tri ân tiên tổ, huyện Đông Triều được sự ủng hộ của tỉnh và hảo tâm công đức của nhân dân trong vùng đã đứng ra khôi phục lại ngôi đền, đền được khởi công xây dựng lại trên mặt bằng của nền đền cũ. <br />
<br />
Hệ thống đền mới gồm hai khu vực: Khu nội tự: có diện tích khoảng 1000m2 là khu vực hiện được bao bọc bởi hệ thống tường rào xây gạch. Khu này hiện có các công trình kiến trúc: Cổng chính điện, tả - hữu vu, nhà bia công đức, sân vườn và một số công trình phụ trợ khác. Tòa chính điện có bố cục mặt bằng hình chữ công, hậu cung là nơi đặt tượng thờ tám vị vua Trần gồm: Thái Tông, Thánh Tông, Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ Tông, Nghệ Tông và Giản Định; tòa trung cung đặt tượng thờ Trần Hưng Đạo; tiền đường đặt bát hương công đồng và một số đồ tế khí.Tại đền còn lưu giữ được một số các di vật: hệ thống các tảng kê chân cột (bằng đá xanh và đá cát kết), thềm bậc đá, tượng đá (tượng quan hầu), bia đá (03 bia trong đó có 02 bia thời Lê, thế kỷ XVIII; 01 bia thời Nguyễn thế kỷ XIX); bát hương đá; đồ đồng. Đặc biệt là rất nhiều vật liệu và cấu kiện trang trí kiến trúc bằng đất nung (từ thế kỷ XIV - XVIII): mảnh tháp, gạch, ngói, các linh thú… đây là tập hợp các di vật được sưu tầm tại các điểm di tích thuộc đền và các lăng miếu vua Trần trong những năm gần đây. Khu giáp ranh: là toàn bộ phần đất vườn được Ủy ban nhân dân huyện giao cho các hộ dân thuê để trồng cây ăn quả lâu năm, nuôi thả cá, diện tích khoảng 10 ha. <br />
<br />
Lễ hội của đền An Sinh, được lấy ngày khánh thành đền vào 20/8 âm lịch cũng là ngày giỗ của Hưng đạo vương Trần Quốc Tuấn để tổ chức. Lễ hội được diễn ra trong 3 ngày, trong lễ hội có phần lễ gồm tế lễ của nhân dân các xã xung quanh khu vực đền, dâng hương tưởng niệm các vị vua Trần tại đền và các lăng của vua Trần; phần hội gồm các mục diễn xướng các tiết mục văn hóa, văn nghệ kèm theo đó là các trò chơi dân gian phục vụ trong các ngày hội của đền. <br />
<br />
copy của tác giả Nguyễn Trung Dũng (phòng TT-QB) (BQL các Di tích trọng điểm QN). Cám ơn</div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-44731378120228925402013-07-08T16:42:00.002+07:002013-07-08T16:42:53.359+07:00Hai ngôi mộ bị xiềng ở Đà Nẵng<b>Từ những năm cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, những cư dân sinh sống ở vùng đất phía tây bắc của huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, đã phát hiện thấy sự kỳ lạ của 2 ngôi mộ cổ bị xiềng xích sắt nằm ở nơi rất heo hút giữa cỏ tranh ngút ngàn.</b><br />Một nằm trên đất của làng Vân Dương, xã Hòa Liên, và một nằm trên đất của làng Khê Lâm, xã Hòa Sơn. Các bậc cao niên ở hai làng này thường kể lại với con cháu rằng trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, quan chức địa phương cấm tiệt người dân bén mảng đến 2 ngôi mộ bị xích và cũng không có ai trong làng dám nhận người nằm dưới mộ là họ hàng của mình vì sợ nhiều hệ lụy.<br /><br />Tuy nhiên, sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền cách mạng ở huyện Hòa Vang đã cử phái đoàn mang hương hoa đến vái tạ và làm lễ chặt bỏ những sợi xích đã một thời gian dài xiềng ngang trên 2 ngôi mộ cổ này để "giải phóng cho linh hồn của người đã khuất…", đồng thời công khai một cách rõ ràng nhân thân và công trạng của người nằm dưới mộ để cho nhiều người biết, để cho con cháu của những người này nhận mộ tu sửa, hương khói sớm chiều…<br /><br />Ông Hồ Như Kỷ và Hồ Như Sơn ở làng Vân Dương gọi người nằm dưới ngôi mộ là ông cố nội. Theo hai người chắt nội này, ông cố nội của họ là chiến tướng Hồ Học, quê ở làng Vân Dương, tổng An Hòa, huyện Hòa Vang (nay là huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng). Ông là người sớm có tinh thần yêu nước và chống Pháp một cách quyết liệt. Hưởng ứng phong trào Nghĩa Hội ở Quảng Nam, Hồ Học ra sức chiêu mộ nghĩa binh đến cả nghìn người, tự trang bị các loại vũ khí để phục kích đánh Pháp.<br /><br />Lúc bấy giờ, trên khắp địa bàn Hòa Vang, quân của Hồ Học đóng ở đâu cũng được bà con nhân dân ủng hộ không những về mặt tinh thần mà còn góp thêm thóc gạo, heo gà, tiền bạc để duy trì chiến đấu. Chính Hồ Học đã chỉ huy một toán quân mật phục trên đỉnh đèo Hải Vân để tiêu diệt tên đại úy Besson và đơn vị lính do Besson làm chỉ huy ở Trạm Nam Chơn vào ngày 1/3/1886.<br /><br />Hưởng ứng phong trào Cần Vương ở Quảng Nam (hay còn gọi là phong trào Nghĩa Hội ở Quảng Nam), Hồ Học đã mang theo quân lính gia nhập vào đoàn quân của thủ lĩnh phong trào Nghĩa Hội Trần Văn Dư và vị tướng tài số một của Nghĩa Hội là Nguyễn Hàm (tức Tiểu La Nguyễn Thành). Ông Trần Văn Dư sinh năm 1839, quê ở làng An Mỹ Tây, huyện Tam Kỳ (nay thuộc phường Tam An, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam). Ông đỗ tiến sĩ năm 1875, làm Án sát Hà Tĩnh, Giảng tập ở Dưỡng Thiện đường dạy cho hai hoàng tử Ưng Đăng và Chánh Mông (sau này là vua Dục Đức và Đồng Khánh), rồi ông được bổ làm Chánh sứ Sơn phòng Quảng Nam.<br /><br />Năm 1885, ông Trần Văn Dư hưởng ứng phong trào Cần Vương đánh chiếm tỉnh thành Quảng Nam ở La Qua (Điện Bàn ngày nay). Tháng 12/1885, do quá tin vào tình nghĩa thầy trò với vua Đồng Khánh nên ông đã thuận tình lên đường ra Huế để thương thuyết và vì vậy mà đã bị Châu Đình Kế, Tuần vũ Quảng Nam mượn tay thực dân Pháp sát hại tại Điện Bàn vào ngày 13/12/1885.<br /><br />Vào cuối năm 1886, quân Pháp và quân Nam triều dưới sự chỉ huy của viên đại tá Braxcini mở cuộc hành quân lên Ái Nghĩa thuộc huyện Đại Lộc (Quảng Nam) để truy lùng quân của Nghĩa Hội. Các chiến tướng của Nghĩa Hội đã đem quân mai phục ở những địa thế hiểm trở, chờ đến nửa đêm khi quân địch đang mệt mỏi ngủ say thì bất ngờ tấn công. Bị đánh bất ngờ, địch phải mở đường máu để chạy về Thu Bồn dựa vào quân Pháp đang đồn trú tại đây.<br /><br />Thừa thắng xông lên, quân của Nghĩa Hội xông thẳng vào đồn giặc, đánh dồn dập làm địch ở đây trở tay không kịp đành phải kéo nhau bỏ Thu Bồn chạy dài về Đà Nẵng. Quân của chiến tướng Hồ Học đã mở cửa nhà tù để giải phóng cho những người yêu nước bị giặc bắt giam, đa số những người này sau khi thoát khỏi ngục tù đã tham gia vào phong trào Nghĩa Hội. <br /><br />Sau khi Trần Văn Dư bị sát hại, đầu năm 1886, Nguyễn Duy Hiệu đã thay thế để làm hội chủ. Giai đoạn này, phong trào phát triển rất mạnh, các chiến tướng cùng với nghĩa binh của mình lập nên nhiều phòng tuyến và gần như làm chủ toàn bộ vùng nông thôn. Hồ Học là người chỉ huy dũng cảm, có tài cầm quân, đánh thắng quân Pháp nhiều trận nên tiếng tăm lẫy lừng. Hội chủ Nguyễn Duy Hiệu đã giao cho ông quản lý vùng đất đai rộng lớn từ đèo Hải Vân đến An Ngãi Đông. Lợi dụng địa hình đồi núi hiểm trở, ông đã xây nhiều đồn lũy thành một thế trận liên hoàn, hỗ trợ lẫn nhau trong phòng thủ và tấn công.<br /><br />Trong một trận đánh ở Hố Chiếu, quân Pháp đông gấp 4 lần nghĩa quân, lại có quân tiếp viện, nên nghĩa quân chỉ cầm cự được một ngày thì đồn luỹ bị đại bác của chúng san phẳng. Hồ Học cùng nhiều tướng lĩnh của ông như Tán Bùi, ông Đốc Sành, ông Lãnh Địa, Cai Á, Cai Cải đều bị bắt. Chúng giải ông về Ty Niết (tức Ty án sát của Nam triều) ở Hội An tra hỏi.<br /><br />Đích thân một viên đại tá Pháp từ Hà Nội vào cùng với viên án sát Quảng Nam hỏi cung chiến tướng Hồ Học. Chúng dụ dỗ ông khai báo nơi ở của thủ lĩnh Nguyễn Duy Hiệu, Phan Bá Phiến và các bí mật của Nghĩa Hội thì nghĩa quân sẽ được tha. Hồ Học giận dữ quăng cả chiếc ghế vào tên đại tá Pháp. Chiếc ghế vừa quăng đi, bọn lính bảo vệ đã bắn chết ông. Giặc Pháp còn giết các ông Tán Bùi, Đốc Lãnh, Lãnh Trinh, Cai Á, Cai Cải. Chúng chặt đầu họ bỏ vào giỏ treo trên bờ sông của làng Lai Nghi (gần Hội An) để uy hiếp nhân dân.<br /><br />Phải đến 10 ngày sau, những nghĩa binh thân tín của ông mới lấy được xác mang về giao cho người nhà chôn cất tại làng Vân Dương. Do chiến tướng Hồ Học bị triều đình nhà Nguyễn khép vào tội "phản nghịch", vì vậy ngôi mộ của ông bị chính quyền lúc bấy giờ xiềng lại bằng một sợi xích. Hiện tại, mộ của chiến tướng Hồ Học đã được đưa về Nghĩa trang xã Hòa Liên để hương khói.<br /><img src="http://l.f29.img.vnecdn.net/2013/07/08/moxieng-1373271380_500x0.jpg" /><br /><br /><br />Mộ Quan Khâm Nguyễn Hữu Lịch và phu nhân tại quê nhà Khê Lâm. Ảnh: An ninh thế giới.<br /><br /><br />Về ngôi mộ cổ bị xiềng ở làng Khê Lâm, xã Hòa Sơn, cũng có rất nhiều bí ẩn mà phải đến sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền Việt Minh của huyện Hòa Vang đến làm lễ phá xiềng thì nhiều người mới tỏ tường danh phận của người nằm dưới mộ. Trước đó, không ai dám bén mảng đến gần ngôi mộ, chỉ dám rỉ tai nhau rằng ngôi mộ bị xiềng xích sắt ấy chính là mộ phần của Quan Khâm Nguyễn Hữu Lịch, một người chống Pháp và ủng hộ triệt để phong trào Cần Vương.<br /><br />Theo tác giả Lâm Quang Thạnh (chắt ngoại của Quan Khâm Nguyễn Hữu Lịch), trong bài "Gương hiếu học, yêu nước của một triều thần" thì Nguyễn Hữu Lịch thường được gọi là Quan Khâm, quê ở làng Khê Lâm, tổng Phước Tường thượng (nay là xã Hòa Sơn, huyện Hòa Vang). Tổ tiên của ông vốn là người đất Hải Dương theo chân vua Lê Thánh Tông vào nam mở cõi và ngụ lại ở làng Thanh Quýt, thuộc huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.<br /><br />Đến đời thứ 8, ông Nguyễn Hữu Sao di cư đến vùng đất bán sơn địa nằm về phía tây bắc của huyện Hòa Vang để khai hoang lập hóa và được sắc phong là tiền hiền của làng Khê Lâm. Ông có 6 người cháu nội, người thứ ba là Nguyễn Hữu Lịch rất ham học và được thân sinh là ông Nguyễn Hữu Thành rất ưu tiên, chắt chiu từng đồng bạc để lo cho chuyện học hành.<br /><br />Ở nơi sinh cơ lập nghiệp không có thầy giỏi, ông Thành khăn gói mang con về quê cũ ở Thanh Quýt để tìm thầy. Rồi Nguyễn Hữu Lịch xin cha vượt sông Túy Loan, vào tận Đại Lộc để tìm thầy giỏi xin theo học. Năm 1868, Lần thứ hai Nguyễn Hữu Lịch vượt Ải Vân quan để ra kinh ứng thi và đỗ đạt. Người học trò nghèo đã trở về quê nhà trong sự đón tiếp của dân làng. Sau đó, ông trở lại kinh đô để nhận nhiệm vụ ở Bộ Binh dưới trướng của Thượng thư Tôn Thất Thuyết, rồi dần thăng đến chức Lang Trung.<br /><br />Ông Lâm Quang Thạnh kể rằng, mỗi lần ở Huế về thăm nhà, người dân quê đều cảm phục đức độ của ông với tổ tiên, ông bà và bà con hàng xóm. Lần đầu về quê bằng kiệu qua đèo Hải Vân, vào đến quê mẹ Khánh Sơn là ông xuống kiệu đi bộ. Dân làng lấy chiếu trải xuống đường đón rước, ông không bước lên chiếu và ôn tồn nói: "Các cụ, các bác đừng làm thế, tôi là cháu ngoại làng ta, con cháu trong nhà cả mà". Dân làng cảm động không giữ lễ nghi cách biệt nữa.<br /><br />Với giới trẻ, ông khuyên cố gắng học hành, quê mình nghèo, nước mình đang gặp nạn cần đến tài năng tuổi trẻ. Ông luôn nhấn mạnh đến quốc nạn. Lúc bấy giờ quân Pháp đã chiếm xong lục tỉnh Nam Kỳ và đưa quân ra đánh Bắc Kỳ. Trong triều chia làm 2 phái chủ chiến và chủ hòa, ông tích cực đứng về phái chủ chiến của Thượng thư Tôn Thất Thuyết.<br /><br />Giữa lúc đó, vua Tự Đức băng hà, quân Pháp thừa cơ kéo hạm đội đến đánh chiếm cửa biển Thuận An, khiến triều đình hoảng hốt ký Điều ước Hác-măng nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kỳ và cắt 3 tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh nhập vào Bắc Kỳ trao cho quân Pháp. Phái chủ hòa đã đành phải đầu hàng, quân Pháp lấn tới đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ 2 buộc triều đình phải ký Hiệp ước Pa-tơ-nốt (năm 1884) đặt cơ sở lâu dài cho quyền đô hộ của Pháp ở Việt Nam.<br /><br />Để xoa dịu phái chủ chiến, Hiệp ước Pa-tơ-nốt có điều khoản trả lại 3 tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh cho Trung Kỳ. Nhân cơ hội đó, Thượng thư Tôn Thất Thuyết tiến cử Lang Trung Nguyễn Hữu Lịch làm Khâm sai Thanh - Nghệ - Tĩnh sung Đổng lý tỉnh Thanh Hóa. Phái chủ hòa cho đó cũng là dịp phân tán lực lượng của phái chủ chiến nên cũng thuận tình không phản đối.<br /><br />Ra Thanh Hóa, Quan Khâm Nguyễn Hữu Lịch bắt tay ngay thực hiện kế hoạch chuẩn bị kháng chiến lâu dài. Ông đã xây dựng nhiều đồn sơn phòng, ở miền Tây cả ba tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh, lập các đội quân "Đoàn kiệt" và "Phấn nghĩa" ra sức luyện tập chờ ngày quyết chiến với quân thù. Trên cương vị Khâm sai, ông đã vào Hà Tĩnh viếng thăm Tiến sĩ Phan Đình Phùng cùng làm quan trong triều vì xung đột giữa phái chủ chiến và chủ hòa phế lập các vua, bị cách chức về quê.<br /><br />Đến khi vua Hàm Nghi ra Tân Sở xuống hịch Cần Vương, Phan Đình Phùng hưởng ứng phất cờ khởi nghĩa Hương Khê; Phạm Bành, Đinh Công Tráng khởi nghĩa ở Ba Đình, Thanh Hóa, ông đã có nhiều hoạt động bí mật hỗ trợ. Ông đã dồn sức giúp đỡ xây dựng một cứ điểm kiên cố để chỉ đạo thống nhất toàn tỉnh và một căn cứ hậu bị đề phòng rút lui khi cần. Đó là cứ điểm Ba Đình giữa vùng chiêm trũng mênh mông và căn cứ sơn phòng Mã Cao trên vùng núi trùng điệp phía tây. <br /><br />Năm 1887, nghĩa quân Thanh Hóa thất bại ở Ba Đình rút lên Mã Cao, thực dân Pháp cũng bị thiệt hại nặng nề khi phải huy động đến 3.000 quân thuộc mọi binh chủng, có trọng pháo và pháo hạm yểm hộ ngày đêm vây hãm mới đánh chiếm được Ba Đình. Chúng đã hèn mạt trả thù bằng cách triệt hạ cả 3 làng Mỹ Khê, Thượng Thọ và Mậu Thịnh xóa tên trên bản đồ của Nam Triều và bắt triều đình hoạch tội Đổng lý Nguyễn Hữu Lịch bằng bản án tuyên vắng mặt "Tam ban triều điển" (gồm chén thuốc độc, một dải lụa để tự thắt cổ và một thanh kiếm để tự sát).<br /><br />Ông đã bình thản đón nhận 3 vật "tam ban" từ Huế mang ra (do vua Đồng Khánh ban cho để tự chọn). Không hướng về Kinh thành mà hướng về căn cứ sơn phòng Phú Gia (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) nơi vua Hàm Nghi đang ngự tránh, bên cạnh khu Ngàn Trươi của nghĩa quân Phan Đình Phùng, ông kính cẩn vái lạy. Song, ông quay lại phía thuộc hạ lưu luyến làm hiệu vĩnh biệt rồi bưng "tam ban" vào phòng đóng chặt cửa.<br /><br />Sáng hôm sau, thuộc hạ phá cửa vào thấy ông đã dùng kiếm tự sát trong tư thế ngồi uy nghi lẫm liệt. Một cái chết bi hùng kết thúc cuộc đời cương trực của một chí sĩ chống Pháp kiên cường giữa chốn triều đình bán nước. Đó là vào năm Đinh Hợi - 1887 trước năm vua Hàm Nghi sa lưới giặc bị đày sang Algerie.<br /><br />Những ngày sau đó, một thuộc hạ thân cận của ông đã cẩn thận đánh dấu phần mộ nhưng mãi năm sau mới dám đưa con trai ông là Nguyễn Hữu Sinh từ Quảng Nam lặn lội ra Thanh Hóa nhận mộ. Một nấm cỏ xanh rờn giữa bốn bề vắng lặng, không bia mộ, không hương khói trong thành nội Thanh Hóa…<br /><br />Phải chờ đến hết đời Đồng Khánh đến vua Thành Thái khi các cuộc khởi nghĩa của Phong trào Cần Vương ở Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh chấm dứt, con cháu ông mới bí mật ra Thanh Hóa bốc mộ đưa hài cốt về Khê Lâm. Mộ ông ở quê nhà cũng chỉ là mộ đất không đặt bia để giữ bí mật, nhưng không ngờ một hôm quân lính triều đình đã mang xiềng xích sắt và tập hợp hương hào, tổng lý kéo đến xiềng mộ ông giao cho địa phương quản thúc phần hài cốt lẫn vong linh.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-18632662596180243662012-04-23T00:24:00.001+07:002012-04-23T00:29:18.159+07:00Chèn hình ảnh vào Việt Nam Gia phả<div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Trước kia ta có thể chèn hình ảnh vào Việt Nam gia phả trực tiếp trên web, nhưng nay đã ngưng rồi. Nhận thấy nhiều người muốn có hình ảnh trong gia phả để thêm phần "hoành tráng", nên tôi viết một hướng dẫn nhỏ để các bạn có thể chèn hình ảnh trong phần phả ký, thủy tổ, tộc ước, hương hỏa và trong phần chi tiết cá nhân từng người từ chức năng cập nhật của phiên bản vietnamgiapha-3.1.5.1.exe.</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><span style="color: red;"><b>I..</b> </span><b style="color: red;"><u>Chuẩn bị</u></b> : Đầu tiên ta phải lưu ảnh vào những trang web cho up ảnh. có rất nhiều trang web cho up ảnh nhưng tôi chỉ giới thiệu 2 trang thôi (một ngoại, một nội). Ngoại là : photobucket.com; nội là me.zing.vn</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">1) Hướng dẫn up ảnh lên photobucket:</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">- Vào http://ww1.photobucket.com và click nút Sign up phía trên bên phải và làm theo hướng dẫn hình ảnh sau để đăng ký và đăng nhập :</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;">Nhập các thông tin theo yêu cầu </span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6mai_bx1JsPrhxqP9khbViQi9txMsi_c2Tq49z2wfuCGs54HitwPR2rxnSfkVLsdheDKN85PuuvyKlOXy3uESL6e7LN4iOHP7gTsBwkpDeHZhQuENq4KKOZ7xljE9as5lZPxjXHI99NA/s1600/1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="358" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6mai_bx1JsPrhxqP9khbViQi9txMsi_c2Tq49z2wfuCGs54HitwPR2rxnSfkVLsdheDKN85PuuvyKlOXy3uESL6e7LN4iOHP7gTsBwkpDeHZhQuENq4KKOZ7xljE9as5lZPxjXHI99NA/s400/1.png" width="400" /> </a></span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;">Click nút No thanks để xài miễn phí </span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsHhDpClMFF0lPiXhlA0sbxSwhdNJ5YiopJJ2PGVyvIuz5DK-LB6oQwin2Xwb6B_eihHexCdlGg22KD0LRU6SY1jUJ2K0oWFRrZRTaL3G3wOzFGEl9xkgYJCWH5jGMYpQrMptqUWBDTzk/s1600/2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="67" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsHhDpClMFF0lPiXhlA0sbxSwhdNJ5YiopJJ2PGVyvIuz5DK-LB6oQwin2Xwb6B_eihHexCdlGg22KD0LRU6SY1jUJ2K0oWFRrZRTaL3G3wOzFGEl9xkgYJCWH5jGMYpQrMptqUWBDTzk/s400/2.png" width="400" /> </a></span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;">Click nút upload để up hình ảnh từ máy lên web</span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCZSwhT2nq9AhchsBO-aH3Izb8iFCHMMuBf7sLa0pP1xHs9ooEnhoFj1FfrSA69FX57wMhw9_1ZMs_axbhEc9ErBPcR_B16PPn9w9KiZLgm4m7xlG1FKSGjg2Qur6_t-crSdVIG-xcp3M/s1600/3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="43" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCZSwhT2nq9AhchsBO-aH3Izb8iFCHMMuBf7sLa0pP1xHs9ooEnhoFj1FfrSA69FX57wMhw9_1ZMs_axbhEc9ErBPcR_B16PPn9w9KiZLgm4m7xlG1FKSGjg2Qur6_t-crSdVIG-xcp3M/s400/3.png" width="400" /></a></span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;">Click nút Select... để mở thư mục chứa hình ảnh </span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj42armdEpIjeKxD9iopOnKsXlN6ltIVTcy8zYy0XfdV2O_tdSK6k0JnQBbYQnMsfbqCTqV6BVWD4DswNIi3ryKtdS_K1iEE1mXQYalpFtfeMl_ia61u8waLPPcINI4-mH-ahztg0zxm5I/s1600/4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="142" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj42armdEpIjeKxD9iopOnKsXlN6ltIVTcy8zYy0XfdV2O_tdSK6k0JnQBbYQnMsfbqCTqV6BVWD4DswNIi3ryKtdS_K1iEE1mXQYalpFtfeMl_ia61u8waLPPcINI4-mH-ahztg0zxm5I/s400/4.png" width="400" /> </a></span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;">Sau khi chọn những file hình ảnh cần up, nhấn Ok và chờ đợi </span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNyotVHet4awrbvDjGcruAOiVNF76HbzGHa7cY9iKTZ0uHYeQnzS1oLYbrtddYhWuz743cB4F-vkJlRY-7Ei23pv3bHlXfFwhF_znEqZ4XJ5mD3hCiDh8JhSSJp-9GWaAb87K_787RG3E/s1600/5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="138" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNyotVHet4awrbvDjGcruAOiVNF76HbzGHa7cY9iKTZ0uHYeQnzS1oLYbrtddYhWuz743cB4F-vkJlRY-7Ei23pv3bHlXfFwhF_znEqZ4XJ5mD3hCiDh8JhSSJp-9GWaAb87K_787RG3E/s400/5.png" width="400" /> </a></span></div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"> Di chuột đến hình cần đưa vào vietnamgiapha, click vào Direct link để copy link sẽ sử dụng cho việc chèn hình. Nếu copy không được link thì phải chuột vào hình mà (copy link location)</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial,Helvetica,sans-serif; text-align: center;"><span style="font-size: small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj23gfo0Zq2Agy5lyqBKBjjF__ofF2jAEFzRuqhurQRhx7sAOy49sYaVaJzyMHUR0J75HkkmJmABO57YN8z6r92MBDvtobukATsaRNjHbBb0F4XIA6E2of6x0kgSx5OPOihnpUJzo3Ibw4/s1600/6.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj23gfo0Zq2Agy5lyqBKBjjF__ofF2jAEFzRuqhurQRhx7sAOy49sYaVaJzyMHUR0J75HkkmJmABO57YN8z6r92MBDvtobukATsaRNjHbBb0F4XIA6E2of6x0kgSx5OPOihnpUJzo3Ibw4/s400/6.png" width="312" /></a></span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">2) Hướng dẫn up ảnh lên me.zing.vn : </span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">- Vào http://login.me.zing.vn để đăng ký và đăng nhập : Click và nút đăng ký tại đây và làm theo hướng dẫn tiếng việt. (Nếu ai không đăng ký được thì pm tôi sẽ viết một hướng dẫn bằng tiếng Anh :D)</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b><span style="color: red;">II. <u>Chèn hình vào Việt Nam gia phả</u></span></b> : Có nhiều cách không biết hướng dẫn cách nào đây ta.</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Mở chương trình vietnamgiapha-3.1.5.1.exe, download gia phả của mình về máy. </span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">- Thử chèn hình vào trang Thủy tổ :</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"> + Trong phần nhập nội dung cho Phả ký (hj, phả ký):</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"> - Cách 1: đơn giản. HTML code : <img src="Link ảnh đã lưu trên web"></span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><o:p> Thí dụ : nhập <img scr="http://i1258.photobucket.com/albums/ii522/Allpicture2012/th_pengoc1-2.jpg"></o:p></span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><o:p>Cách này cho hình tùy vào kích thước ảnh. </o:p></span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><o:p> - Cách 2: </o:p></span><link href="file:///C:%5CDOCUME%7E1%5CADMINI%7E1%5CLOCALS%7E1%5CTemp%5Cmsohtml1%5C04%5Cclip_filelist.xml" rel="File-List"></link><style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:VNI-Times;
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-1610611985 1073750139 0 0 159 0;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:10.0pt;
margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:13.0pt;
mso-bidi-font-size:11.0pt;
font-family:VNI-Times;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
@page Section1
{size:612.0pt 792.0pt;
margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt;
mso-header-margin:36.0pt;
mso-footer-margin:36.0pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style><span style="font-size: small;"><br />
</span><span style="font-size: small;"><a href="Liên kết muốn đến" target="_blank"><img src="Link ảnh đã lưu trên web" ></a><br />
Thí dụ : <a href="http://vovantoc.blogspot.com" target="_blank"><img src="http://i1258.photobucket.com/albums/ii522/Allpicture2012/th_pengoc1-2.jpg" ></a><br />
Cách này khi click vào hình ảnh thì sẽ mở đến trang web liên kết.<br />
</span></div><div style="font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size: small;">Viết tạm vậy đã, sẽ sửa lại, thêm hình ảnh cho dễ hiểu hơn. 12h15 buồn ngủ quá tối mai viết tiếp, sẽ viết về một số thủ thuật khác như là tạo chữ chạy, hiệu ứng chuột v.v... </span></div>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/17566555598439000768noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-54162475753481333562012-03-05T18:48:00.002+07:002012-03-06T22:35:47.002+07:00Tài liệu làm bếp gas nhiên liệu trấu<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.grainard.com/_/rsrc/1305197360603/helpful-tips/technology/thericehuskgasstove/rice%20husk%20gasifier%20stove.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://www.grainard.com/_/rsrc/1305197360603/helpful-tips/technology/thericehuskgasstove/rice%20husk%20gasifier%20stove.jpg" width="168" /></a></div>
Lý do là dạo này giá Gas tăng khủng quá, nên Nghĩa đã lên internet tìm kiếm, ra một tài liệu làm bếp gas nấu bằng nhiên liệu trấu. Sau đó đã dịch sang tiếng Việt.<br />
Xin download ở đây: <span style="font-size: 14pt;"><a href="http://vietnamgiapha.googlecode.com/files/BEPGASNHIENLIEUTRAU.zip">http://vietnamgiapha.googlecode.com/files/BEPGASNHIENLIEUTRAU.zip</a></span><br />
<br />
Bản quyền tài liệu là của ông Alexis Belonio, người Philippin, xem thêm ở đây:<br />
<a href="http://www.grainard.com/helpful-tips/technology/thericehuskgasstove">http://www.grainard.com/helpful-tips/technology/thericehuskgasstove</a>
<br />
<a href="http://www.khoahoc.com.vn/doisong/ung-dung/29382_Philippines-Bep-gas-dun-bang-vo-trau-than-thien-moi-truong.aspx">http://www.khoahoc.com.vn/doisong/ung-dung/29382_Philippines-Bep-gas-dun-bang-vo-trau-than-thien-moi-truong.aspx</a>
<br />
<br />
Loại bếp này rất giản dị thực ra nó là một loại bếp bằng kim loại, phát ra ngọn lửa màu xanh có độ trong suốt đã được phát minh và đi vào vận dụng ở Philippines và sau đó là được đem giới thiệu ở Indonesia do Alexis Belonio, một kỹ sư nông nghiệp người Philippine. Sau khi nhận được giải thưởng Rolex SS của Thụy Sĩ tại buổi lễ trao giải khá đặc biệt ở thủ đô Manila, ông Belonio phát biểu: “Bằng cách sử dụng loại thiết bị bếp gas này các nông dân trồng lúa có thể tiết kiệm một số tiền tương đương 150 USD / năm, số tiền này rẻ hơn nhiều nếu so với việc sử dụng dầu hoả hoặc khí đốt thiên nhiên qua tinh chế. Đồng thời việc sử dụng bếp gas đun bằng vỏ trấu có thể giúp cho hàng trăm triệu nông dân trên thế giới có thể sống khoẻ với mức thu nhập chưa tới 2 USD / ngày”.<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div>
<br /></div>
<object style="height: 390px; width: 640px"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/LGIr_lE2VEE?version=3&feature=player_detailpage"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><embed src="http://www.youtube.com/v/LGIr_lE2VEE?version=3&feature=player_detailpage" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowScriptAccess="always" width="640" height="360"></object>
<object style="height: 390px; width: 640px"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/rP2loR9wrQc?version=3&feature=player_detailpage"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><embed src="http://www.youtube.com/v/rP2loR9wrQc?version=3&feature=player_detailpage" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowScriptAccess="always" width="640" height="360"></object>Unknownnoreply@blogger.com10tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-38595196904047480112012-01-13T21:17:00.000+07:002012-01-13T21:17:03.473+07:00Chưng mâm ngũ quả hợp phong thủy ngày Tết<div style="background-color: white; color: #3c3c3c; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: left;"></div><div class="img_caption left" style="float: left; margin-right: 1em; margin-top: 3px; text-align: center !important; width: 241px;"><img align="left" border="0" class="caption" height="207" src="http://chuaphuclam.com/images/stories/2012/T1/nguqua.jpg" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; border-bottom-color: rgb(216, 216, 216); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-color: rgb(216, 216, 216); border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: rgb(216, 216, 216); border-right-style: solid; border-right-width: 1px; border-top-color: rgb(216, 216, 216); border-top-style: solid; border-top-width: 1px; border-width: initial; margin-right: 10px; padding-bottom: 3px; padding-left: 3px; padding-right: 3px; padding-top: 3px;" width="241" /></div>Ngày Tết, mâm ngũ quả được xem là quan trọng trong thờ cúng tổ tiên. Hiện có nhiều quan niệm về bày mâm ngũ quả. Những lý giải ở các góc độ khác nhau sẽ giúp có mâm ngũ quả đẹp và hợp phong thủy ngày Tết.<br />
<br />
<b>Ý nghĩa của mâm ngũ quả</b><br />
<br />
Theo ông Lê Quang Khang, chuyên gia văn hóa, Hội Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam, mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa bao trùm là thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện lòng thành kính đối với các bậc tổ tiên. Mâm ngũ quả cúng ngày Tết cũng là yếu tố thể hiện thành quả làm việc của một năm. Ngoài ra, tùy ở những góc độ mâm ngũ quả còn có các ý nghĩa khác.<br />
<br />
Mâm ngũ quả gồm 5 loại quả có 5 màu sắc khác nhau. Con số 5 thể hiện ước muốn của người Việt Nam mới sẽ đạt ngũ phúc lâm môn: Phú, quý, thọ, khang, ninh. 5 màu sắc thể hiện ý nghĩa nguồn của cải năm phương đưa về kính lên tổ tiên. Như nải chuối có màu xanh tượng trưng Đông phương, quả bưởi có màu vàng tượng trưng Trung phương, quả hồng có màu đỏ tượng trưng Nam phương, quả lê có màu trắng tượng trưng Tây phương và một loại quả có màu sẫm khác tượng trưng Bắc phương. Năm màu sắc này cũng tượng trưng ngũ hành trong vũ trụ là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. <br />
<br />
Con số 5 trong mâm ngũ quả còn thể hiện lịch sử tín ngưỡng dân tộc. Ví dụ, đạo Phật có ngũ giới, tức 5 điều quy định của đạo Phật. Đạo Lão với ngũ hành. Đạo Khổng là ngũ thường. Nguyên nhân chọn ngũ quả thay vì chọn các yếu tố khác bởi người xưa quan niệm hoa quả có nhiều hạt, múi, chùm. Điều này thể hiện mong ước sang năm mới sẽ sinh sôi phát triển cả trong sản xuất lẫn cuộc đời. <br />
<br />
<b>Số chẵn và lẻ</b><br />
Theo chuyên gia phong thủy Trọng Hùng, hiện nay mâm ngũ quả cũng được bày biện phù hợp với tùy từng địa phương với đặc trưng về khí hậu, sản vật và quan niệm riêng. Ví dụ, mâm ngũ quả của người Bắc bao giờ cũng có nải chuối - thể hiện sự che chở của đất trời cho con người. Nhưng người Nam lại cho rằng từ chuối có âm đọc chệch nghe giống từ "chúi", thể hiện sự đi xuống, không ngẩng lên được.<br />
<br />
Người Nam cũng không trưng quả cam bởi câu "quýt làm cam chịu". Mâm ngũ quả của người Nam thường có các loại quả mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài (là những loại quả có âm khi đọc chệch nghe như câu "cầu sung vừa đủ xài), thêm 3 trái thơm làm chân đế thể hiện sự vững vàng. Trong khi đó, với người Bắc, hầu như tất cả các loại quả đều có thể bày trên mâm ngũ quả, kể cả quả ớt, miễn sao đẹp mắt là được.<br />
<br />
Ngày nay, do trái cây phong phú, nhiều loại, con cháu muốn thể hiện lòng hiếu thảo đối với ông bà, tổ tiên, đồng thời cũng thể hiện tính trình bày thẩm mỹ, nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn. Người ta không câu nệ cứng nhắc là 5 quả nữa mà có thể bày đến 8, 9 hay thậm chí 10 quả, không kén chọn số chẵn hay lẻ. Và dù có bày nhiều hơn nhưng người ta vẫn gọi là mâm ngũ quả. <br />
<br />
Nhưng với các ý nghĩa trên nên khi bày mâm ngũ quả, người ta có những quy ước dân gian. Ví dụ, mâm ngũ quả chỉ bày quả, không đặt thêm hoa hoặc thực phẩm gì. Số lượng trên mâm ngũ quả chỉ tính loại, không tính quả. Ví dụ, chuối chỉ cần một nải mà không quan tâm số lượng là 15 hay 16 quả.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-54986961534269659352012-01-13T21:15:00.002+07:002012-01-13T21:15:43.749+07:00Cỗ cúng tổ tiên ngày Tết<div style="background-color: white; color: #3c3c3c; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px; text-align: left;"></div><div class="img_caption left" style="float: left; font-size: 12px; margin-right: 1em; margin-top: 3px; text-align: center !important; width: 241px;"><img align="left" border="0" class="caption" height="157" src="http://chuaphuclam.com/images/stories/2012/T1/7cungtotien.jpg" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; border-bottom-color: rgb(216, 216, 216); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; border-color: initial; border-image: initial; border-left-color: rgb(216, 216, 216); border-left-style: solid; border-left-width: 1px; border-right-color: rgb(216, 216, 216); border-right-style: solid; border-right-width: 1px; border-top-color: rgb(216, 216, 216); border-top-style: solid; border-top-width: 1px; border-width: initial; margin-right: 10px; padding-bottom: 3px; padding-left: 3px; padding-right: 3px; padding-top: 3px;" width="241" /></div><div style="background-color: white; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">Cúng tổ tiên (ngày giỗ chạp, ngày tết cổ truyền) thường sử dụng xôi đậu xanh, xôi gấc với gà luộc nguyên con hoặc chân giò. Cúng người mới mất chỉ dùng xôi trắng và một quả trứng luộc.<br />
</div><div style="background-color: white; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">Đối với người Việt năm hết tết đến dù ai muốn mua gì, sắm gì trước sau cũng tập trung vào mâm cỗ tết. Cách nay chừng năm thập kỷ từ thành thị tới nông thôn, dù giầu dù nghèo thì “30 tết cũng có thịt treo trong nhà” cúng đủ 4 ngày tết. Nhà giầu thì mâm cỗ làm đủ mười món, nhà nghèo thì cũng có cái chân giò và hương hoa thắp trọn 4 ngày tết.</div><div style="background-color: white; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;">Ở Việt Nam không có nơi nào lại chuẩn bị mâm cỗ cúng tổ tiên và cúng gia tiên với lòng thành kính và kỹ lưỡng như người Hà Nội. Phong tục này được lưu truyền từ trên 2000 năm cho tới nay.<br />
<br />
Khi mâm cỗ ngày tết được hoàn tất, người ta thấy từng món ăn thể hiện đầy đủ hồn dân tộc, những món ăn sang quý truyền thống của ông bà xưa được phục hồi, được sáng tạo, là dịp cho những ai đến dự cỗ trực tiếp tìm hiểu lịch sử cha ông từ văn hóa ăn uống và nghệ thuật nấu nướng qua mâm cỗ tết của dân tộc Việt.<br />
<br />
Không có mâm cỗ nào của người Việt Nam là không được những người làm bếp bày tỏ tình cảm trân trọng của mình bằng kỹ năng chế biến các món ăn một cách nghiêm túc đến mức cầu kỳ như vậy. Thậm chí trong khi nấu cũng kiêng không nếm sợ bất kính với tổ tiên.<br />
<br />
Người làm bếp giỏi chỉ cần ngửi hương vị thức ăn là có thể biết được đậm nhạt. Nếu muốn thử thức ăn chín tới hay quá mềm chỉ dùng đũa thử là biết. Khi đi chợ người mua cẩn thận từ cách chọn cây rau tươi ngon, cách lựa chọn gia cầm, ví như gà cúng giao thừa nhất thiết phải là trống hoa để cúng gia tiên.<br />
<br />
Nếu gia cảnh còn khiêm tốn thì lựa chọn một cái chân giò thật ngon cũng được. Gà để nấu là loại gà đã có con rồi nhưng chưa có cháu, nghĩa là chưa già, không béo qúa thì thịt mới ngọt, nấu mới mềm.<br />
<br />
Những loại rau, củ, quả cũng được lựa chọn thật kỹ lưỡng để nấu các món hạnh nhân, món xu hào nấu nấm tôm nõn, xu hào hoặc xúp lơ xào bóng rồi những món nấu đông, măng lưỡi lợn nấu chân giò, giò thủ, nem rán, bánh chưng xanh, dưa hành bên đĩa sôi gấc màu hoa hiên rực rỡ.<br />
<br />
Cơm cúng thường được nấu từ gạo dự, bây giờ giống gạo đó đã bị mai một thì được thay thế bằng gạo tám thơm.<br />
<br />
Cũng vì một niềm khát vọng nhớ mâm cỗ tết mà những người con, người cháu dù công tác hay học hành ở miền xa xôi nào, dù tàu xe khó khăn đến đâu cũng ráng thức đêm thức hôm mua được tấm vé để về dự.<br />
<br />
Cũng vì mâm cỗ cúng tổ tiên ngày tết mà không ít Việt kiều vượt xa hàng vạn dặm để về quê hương, để được chắp tay trong khói nhang trầm, để được khấn nguyện chân thành trước bàn thở gia tiên, để được thấy những sắc màu của dân tộc mình trên mâm cỗ ngày tết.<br />
<br />
Được giao hòa trong tình cảm gia đình dưới mái ấm, bởi tình cảm ấy không thể mua được bằng đồng mỹ kim trên sứ người. Bởi chỉ có người Việt hiểu rõ hơn ai hết về chân giá trị mâm cỗ tết của người Việt Nam, mâm cỗ ngày tết không cho phép lai căng bất cứ dân tộc nào để tỏ lòng thành kính sâu sắc và thiêng liêng với tổ tiên.<br />
<br />
Sau khi cúng tổ tiên và cúng gia tiên trong ngày tết, từ người lớn tuổi cho tới đứa trẻ nhỏ tuổi nhất cũng đều khoác trên mình trang phục đẹp nhất. Ngồi với mâm cỗ, mọi người sẽ được lắng nghe đầy đủ cung bậc cảm xúc của người thân, được hiểu biết mọi thông tin vui, lạ mà những thông tin đại chúng chưa biết tới. Những trận cười ròn tan, những cái dướn chân mày sửng sốt, những câu chúc mừng sự thành đạt của con, cháu, những lời dạy bảo của người trên có giá trị hơn bất cứ loại sách vở nào.<br />
<br />
Dẫu không khí ăn tết trong thời nay có dư vị khác xưa, nhưng chữ trung chữ hiếu, dạy con cháu tự lập, cần kiệm, nhẫn nại trên con đường lập nghiệp, coi trọng đạo đức để sau này tiếp tục giáo dục lại đời sau.<br />
<br />
Mâm cỗ cúng tổ tiên biểu hiện nếp sống đạo đức, gia phong, là đạo lý, là di sản văn hóa về lễ giáo trong gia đình dòng tộc rất giá trị đã được cộng đồng người Việt Nam lưu truyền cho tới nay.<br />
<br />
Con cháu tụ hội quanh mâm cỗ ngày tết không đơn thuần được thưởng thức miếng ngon xưa ông, bà, cha, mẹ đã từng nấu mà còn là cơ hội được chứng tỏ mình vẫn tròn chữ hiếu, không làm rơi rớt chữ lễ và không làm mai một chữ nghĩa. Dù con đường mưu sinh gập gềnh, khúc khuỷu mình vẫn không thể dừng chân.<br />
<br />
Cho nên, chính gia đình là nơi mình tìm lại chính mình. Bởi gia đình là nơi bắt đầu nguồn sống và đào tạo cho mình là con người hoàn chỉnh để trở lại cuộc sống. Gia đình cũng là nơi giúp cho mỗi người tự hoàn thiện mình, giúp cho mình giữ được chữ thiện, chữ tâm làm gốc.<br />
<br />
Đó là nguyên nhân mà mọi thành viên trong gia đình luôn luôn trở về dưới mái ấm trong ngày tết cổ truyền để được quây quần bên mâm cơm cúng gia tiên.<br />
<br />
Người Sài Gòn ăn tết đơn giản hơn, không cầu kỳ như kinh kỳ. Nhà thì kho thịt, kho cá chép, chiên chả giò, chiên lạp sường, nem nướng, heo quay, vịt quay, bắp bò hầm thuốc bắc, bánh tét, bánh in (sôi nén khuôn).<br />
<br />
Cũng có ngũ quả cúng gia tiên nhưng mỗi trái đều phải có ý nghĩa cầu may như : Đu đủ để quanh năm no đủ, trái xoài là có đủ xài, trái sung để mong sung túc, trái thơm là luôn được thơm tho, dưa hấu để quanh năm đỏ như son mà phải mua cả cặp đều nhau, nếu nhà ít người thì cúng một trái cũng được sao cho đủ nghĩa “Cầu - Vừa - Đủ - Xài”, mặt trước trái dưa được dán chữ Phúc hay Đại cát, Đại lợi hoặc 3 chữ Phúc Lộc Thọ bằng chữNho lồng vào nhau. Bàn thờ vào ngày Tết đầy ắp ngôn ngữ tâm linh.<br />
<br />
Dù là mâm cỗ của người Hà Nội hay người Sài Gòn hoặc các tỉnh thành hay các miền trong cả nước có khác nhau về hình thức nhưng vẫn biểu hiện lòng thành kính thiêng liêng dâng lên tổ tiên, để con cháu thấy đó mà nhớ đến nguồn cội ông bà mà tâm niệm với tấm lòng hiếu thảo với gia đình với mọi hành động và việc làm của mình với xã hội.<br />
<br />
Để rồi cứ luân hồi, năm hết tết đến mọi người lại trở về với mâm cỗ ngày tết thân thuộc từ hàng ngàn xưa tới nay, đã chiếm một vị trí quan trọng trong mỗi gia đình dân tộc Việt Nam.</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-41740798122829779832011-12-27T15:40:00.000+07:002011-12-27T15:40:47.274+07:00Cách bài trí bàn thờ Tổ tiên ngày TếtChăm chút bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng yêu kính và tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên, vì thế, mỗi độ năm hết, Tết đến công việc này được mọi người chú ý trước tiên.<br />
<br />
Thờ phụng tổ tiên là một trách nhiệm có tính cách luân lý đối với người Việt Nam, nó thể hiện cho nhu cầu được phát lộ tình cảm và niềm tin huyết thống trong môi trường gia đình.<br />
<br />
<b>Giữ bàn thờ sạch bày tỏ lòng hiếu kính</b><br />
Bàn thờ là nơi ngự vị của các bậc tiền nhân trong gia đình, vì thế nó thường được đặt ở vị trí trung tâm và cao nhất trong nhà. Điều này không chỉ để tránh sự va chạm mà còn tránh gió, bụi bặm và côn trùng. Việc lau dọn sạch sẽ bàn thờ là công việc trước tiên và được thực hiện một cách cẩn thận, tỉ mỉ.<br />
<br />
Công việc chăm chút bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng yêu kính và tưởng nhớ đế ông bà tổ tiên<br />
<br />
Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng, và rất hạn chế sự chung đụng. Nước lau bàn thờ thường được dùng từ nguồn nước sạch sẽ, có người còn dùng nước mưa thậm chí nước nấu từ lá trầu, lá bồ đề để lau.<br />
<br />
Trong tâm thức người Việt, người đã khuất và người còn sống luôn có một mối quan hệ mật thiết với nhau. Không gian thờ tự là không gian thiêng liêng trong gia đình, là nơi lưu giữ nhiều ẩn ức tình cảm giữa các thế hệ, chính vì thế việc giữ gìn bàn thờ luôn sạch sẽ, mát mẻ không chỉ thể hiện sự chăm sóc và tôn kính của con cháu đối với ông bà tổ tiên mà còn là sự chăm sóc đến cái tôi tâm linh ở mỗi con người.<br />
<br />
Không phải đợi lúc năm hết tết đến, nhân dịp giỗ chạp hay vào những ngày sóc vọng, người ta mới dọn dẹp và chăm chút bàn thờ. Tuy nhiên, phải vào những ngày cận Tết, chúng ta mới thấy hết được không khí bận bịu, tất bật của việc dọn dẹp và chuẩn bị sắm sửa đồ thờ.<br />
<br />
Từ việc đánh sáng lại bộ tư đồng, lau chùi khung ảnh, thay cát bát hương (nhang)… đều thể hiện cho nhu cầu giao hòa, gắn kết mật thiết giữa thế giới hữu tình và thế giới tâm linh thiêng liêng.<br />
<br />
Công việc quét tước nhà cửa thường là việc của phụ nữ trong nhà vì nó đòi tính cẩn thận, tỉ mỉ. Song việc bày bàn thờ ngày Tết lại được ưu ái dành cho quý ông, đơn giản vì việc ấy nặng nhọc hơn. Hơn thế, người đàn ông là chủ gia đình, phải đại diện chăm lo nơi cư ngụ của tổ tiên để tỏ lòng hiếu kính.<br />
<br />
Phụ nữ trong nhà thì lo việc bếp núc, nấu nướng và dọn dẹp gian bếp. Đó là cách nhìn từ văn hóa truyền thống xưa kia. Ngày nay, nhất là nơi đô thị, chúng ta không còn phân biệt rạch ròi việc này như trước.<br />
<br />
Việc bày biện hay thắp hương (nhang) trên bàn thờ không phân biệt nam nữ, tuổi tác như ở thôn quê. Tuy nhiên, để giữ nếp xưa, mọi nhà vẫn mời người lớn tuổi nhất họ hay nhất nhà ra khấn và thắp hương cho ông bà tổ tiên trong những ngày quan trọng như: tất niên, đêm giao thừa, mừng năm mới, cúng tiễn…<br />
<br />
<img border="0" src="http://chuaphuclam.com/images/stories/vanhoa_nghethuat/ban-tho2.jpg" /><br />
<br />
<b>Chu đáo bày biện, lễ cúng</b><br />
Trong gia đình Việt Nam ngoài việc chọn lựa vị trí trung tâm và cao ráo để đặt bàn thờ, người Việt còn chú ý xem hướng của ngôi nhà và tuổi của gia chủ để thấy nên đặt bàn thờ quay mặt về hướng nào là tốt nhất.<br />
<br />
Việc dọn dẹp hay bày biện bàn thờ vào ngày thường có thể qua loa, sơ sài vì lý do bận bịu làm ăn, thu vén tiền bạc… Song vào những ngày Tết, công việc này được yêu cầu có sự chu đáo nhất định.<br />
<br />
Trên bàn thờ tổ tiên, ở chính giữa đặt bát hương (tượng trưng cho tinh tú) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng (tượng trưng cho trục vũ trụ), hai bát hương khác đặt ở bên trái và bên phải tạo nên tư thế tam tài; ở hai góc ngoài bao giờ cũng có hai cây đèn dầu (hoặc nến) tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng ở bên phải.<br />
<br />
Khi cần giao tiếp với tổ tiên (có lúc thỉnh cầu, có lúc sám hối… người ta thường đốt nến (đèn dầu) và thắp hương. Mọi nguyện cầu theo các vòng khói hương chuyển đến ông bà tổ tiên.<br />
<br />
Lễ vật dâng cúng thường bao gồm vài bộ quần áo, giấy tiền vàng mã cho các cụ, một vài cái chung (ly nhỏ, thấp) và một bình trà; đĩa hoa quả lớn đặt ở trung tâm bàn thờ, một bình hoa lớn và một bình rượu ngon. Xung quanh, ta có bày thêm bánh mứt cho cân đối và đẹp mắt.<br />
<br />
Hoa để thờ cũng có nhiều loại, ví dụ hoa tươi hay hoa làm bằng giấy bạc (một bạc, một vàng biểu tượng cho một âm một dương, âm dương giao hòa) để có thể dùng được lâu. Đối với hoa tươi, người Việt Nam thường sử dụng hoa cúc, hoa huệ, hoa lay ơn, hoa mai, hoa đào trong cúng gia tiên ngày Tết…<br />
<br />
Khoảng sáng 30 Tết, việc bày biện bàn thờ Tết phải được hoàn tất. Tuỳ theo điều kiện kinh tế hay văn hóa từng miền mà trên bàn thờ có thêm cặp dưa hấu xanh, gói thuốc lá, cặp bánh chưng hay bánh tét…<br />
<br />
Việc thắp sáng cho bàn thờ ngày Tết cũng được bắt đầu từ ngày 30. Có nhà sử dụng loại hương vòng, hay hương que loại lớn, cháy liên tục trong nhiều ngày với nhiều ý nghĩa biểu trưng như các vì tinh tú đang tỏa sáng, sự chăm lo ân cần của con cháu…<br />
<br />
Hương khói còn tạo nên một không khí ấm cúng nơi gian thờ, gắn kết tình cảm và ước nguyện hạnh phúc của mọi người trong một gia đình. Hương dùng cho những ngày Tết cũng thường là các loại hương có mùi thơm đặc biệt ví dụ như hương bài, hương trầm, hương nhài… là những loại hương có mùi thơm hết sức đặc trưng cho nhân dân ba miền ở Bắc - Trung - Nam.<br />
<br />
<b>Mâm ngũ quả ngày Tết.</b><br />
Việc bày mâm ngũ quả xuất phát từ lý thuyết về ngũ hành: thuỷ - hỏa - mộc - kim - thổ những yếu tố tạo nên vũ trụ và sự vận hành của nó. Thông thường ngũ quả gồm 5 loại quả có các màu khác nhau như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam tượng trưng cho mong ước: Phú (giàu có) - quý (sang trọng) - thọ (sống lâu) - khang (khỏe mạnh) - ninh (bình yên).<br />
<br />
<img border="0" src="http://chuaphuclam.com/images/stories/vanhoa_nghethuat/ban-tho5.jpg" /><br />
<br />
Mỗi một miền lại có một quan niệm riêng về ý nghĩa mâm ngũ quả. Người Nam bộ có cách đọc chại âm hay đơn tiết hóa một số từ, ví dụ chỉ tên trái mãng cầu thì gọi đơn tiết hóa là Cầu (mãng cầu: thoả mãn trong sự cầu xin) - Sung (sung: chỉ sự sung túc, sung mãn) - Vừa (đọc chệch âm là dừa: quả dừa) - Đủ (đơn tiết hóa của đu đủ và xài (là cách đọc chệch của âm xoài).Trong khi đó, người miền Bắc hướng đến ý nghĩa biểu trưng nhiều hơn, quả phật thủ hay nải chuối như bàn tay che chở của đức phật cho tất cả mọi người; quả bưởi, dưa hấu thể hiện cho sự đầy đặn, trọn vẹn căng đầy sức sống; màu sắc thắm tươi của quýt, hồng tượng trưng cho sự may mắn, phồn thịnh cát tường.<br />
<br />
Ngày nay, mâm quả trên bàn thờ tết người Việt phong phú hơn về chủng loại bởi sự góp mặt của những hoa quả ngoại nhập. Với tính dung hợp trong văn hóa, người Việt Nam luôn có thể tìm thấy tất cả những yếu tố thích hợp, có giá trị ý nghĩa đối với đời sống tâm linh của dân tộc mình.<br />
<br />
Cuối cùng, những sản vật đẹp mắt nhất, tinh tuý nhất, được dâng bày với những tình cảm hiếu kính, trang trọng và thiết thân nhất. Bàn thờ tết không chỉ là nơi mà mọi người bày tỏ tình cảm gia đình, huyết thống mà đó còn là nơi chúng ta gửi gắm những lời chúc may mắn và một năm mới an khang, thịnh vượng hơn.<br />
<br />
Theo MTVN/GĐN<br />
<br />
<br />
<object height="360" width="640"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/pskXu233hX8&hl=en_US&feature=player_embedded&version=3"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowScriptAccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/pskXu233hX8&hl=en_US&feature=player_embedded&version=3" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowScriptAccess="always" width="640" height="360"></embed></object>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-28856542988334693462011-12-09T19:11:00.000+07:002011-12-09T19:11:19.869+07:00Bộ Tranh Việt Nam Anh Hùng Dân TộcCopy từ <a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/">http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/</a><br />
<br />
<br />
<div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu1/" rel="attachment wp-att-7021" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-large wp-image-7021" height="472" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu1-600x472.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu1" width="600" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Mẹ Âu Cơ bảo vệ lãnh thổ! Y phục dựa theo y phục đồng bào miền núi và vương miện trên trống đồng. Quyền trượng có hoa sen làm đài nâng 2 nhành lúa trĩu hạt bao quanh bản đồ Việt nam – tượng trưng cho dân tộc Việt nam. Tranh vẽ theo lối fantasy và vẽ nhân dịp đồng bào biểu tình chống Trung Cộng tại Sài gòn và Hà nội tháng 5, và 6, 2011</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu2/" rel="attachment wp-att-7022" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-large wp-image-7022" height="472" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu2-600x472.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu2" width="600" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Cha Lạc Long Quân bảo vệ lãnh hải! Tranh vẽ theo lối fantasy và vẽ nhân dịp đồng bào biểu tình chống Trung Cộng tại Sài gòn và Hà nội tháng 5, và 6, 2011. Cha Lạc Long Quân cầm giáo loại săn cá của ngư dân. Bán thân là rồng.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu3/" rel="attachment wp-att-7023" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7023" height="388" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu3.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu3" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hai anh em dũng tướng nhà Lê là Đinh Lễ – Đinh Liệt. Tranh vẽ theo lối truyện tranh tân thời với hai con hổ tượng trương cho hai mãnh hổ tướng Đinh Lễ, Đinh Liệt.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu4/" rel="attachment wp-att-7024" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7024" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu4.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu4" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">An Dương Vương Thục Phán chém yêu tinh gà trắng xây thành Cổ Loa với sự trợ giúp của thần Kim Qui. Gà trắng có lúc là biểu tượng của Tàu. Tranh vẽ theo lối fantasy art. Y phục của An Dương Vương phỏng tác theo hình ghi khắc trên trống đồng.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu5/" rel="attachment wp-att-7025" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7025" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu5.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu5" width="385" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Bùi Thị Xuân tại pháp trường. Tranh ghi nhận lại phút oanh liệt của bà. Nhưng thể hiện theo lối fantasy art và luật phối cảnh của truyện tranh hiện đại với hàm ý bà như đã hoàn thành xong vai trò và nhẹ nhàng, thanh thản trở về trời.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu6/" rel="attachment wp-att-7026" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7026" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu6.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu6" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Chinh phụ tiễn chồng tòng chinh – Lệnh vua hành quân trống kêu dồn, Quan với quân lên đường, Đoàn ngựa xe cuối cùng, Vừa đuổi theo lối sông. Phiá cách quan xa trường, Quan với quân lên đường, Hàng cờ theo trống dồn Ngoài sườn non cuối thôn, Phất phơ ngập trời bay….(Hòng Vọng Phu 1)</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu7/" rel="attachment wp-att-7027" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7027" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu7.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu7" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Chinh Phụ bế con trông chồng với bối cảnh thác Bản Giốc Cao Bằng, đây cũng là nơi có đá Vọng Phu – Có ai xuôi vạn lý nhắn đôi câu giúp nàng, Lấy cây hương thật quý, thắp lên thương tiếc chàng. (Hòng Vọng Phu 2)</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu8/" rel="attachment wp-att-7028" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7028" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu8.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu8" width="370" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Đặng Dung dưới trăng mài gươm là một hình ảnh bi hùng trong lịch sử và thi ca (qua bài thơ Thuật Hoài nổi tiếng của ông) Tranh vẽ theo lối phối cảnh truyện tranh hiện đại. Hình ảnh thân thể Đặng Dung lực lưỡng tráng kiện không chỉ miêu tả ông thực vốn là người giỏi võ nghệ mà còn ý kêu gọi người Việt nam phải văn võ song toàn. (body and mind)</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu9/" rel="attachment wp-att-7029" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7029" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu9.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu9" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Đặng Tất – Tướng tài đời hậu Trần (cha của Đặng Dung) Ông đã lãnh đạo quân đội nhà hậu Trần đánh tan quân Minh tại trận Cô Bô – 1 chiến tích oanh liệt của ông. Tranh vẽ lại cảnh Đặng Tất tại Cô Bô. Y giáp dựa vào y giáp nhà Trần.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu10/" rel="attachment wp-att-7030" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7030" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu10.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu10" width="401" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Đinh Tiên Hoàng Đinh Bộ Lĩnh được biết tới tài năng quân sự khi còn nhỏ tuổi đã bày trò cỡi trâu đánh trận. Tranh vẽ theo lối fantasy art với ý tưởng đưa hình ảnh cỡi trâu và cờ lau gắn bó với Đinh Bộ Lĩnh. Tranh cũng muốn đưa ý niệm thần thánh hóa những anh hùng lịch sử Việt nam, không chịu thua kém Trung Hoa.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu11/" rel="attachment wp-att-7031" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7031" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu11.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu11" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Đinh Công Tráng và Phạm Bành cùng nghĩa quân tại căn cứ Ba Đình được bao bọc bởi lũy tre dày. Lá cờ của triều Nguyễn và phong trào hưởng ứng hịch Cần Vương.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu12/" rel="attachment wp-att-7032" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7032" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu12.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu12" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Vua Gia Long Nguyễn Ánh – Thống nhất đất nước sau bao năm dài gian khổ chiến tranh, nội chiến. Tranh vẽ theo di ảnh của ông. Dùng bối cảnh kinh thành Huế vì ông lập kinh đô tại Huế (giảm thanh thế của Thăng Long) và ảnh bản đồ đất nước vào triều đại của ông. Hai chữ Việt Nam tên đất nước cũng từ triều của ông mà có tới nay.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu13/" rel="attachment wp-att-7033" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7033" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu13.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu13" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hồ Quý Ly và con Hồ Nguyên Trừng. Thời đại nhà Hồ được biết đến bởi Những cải cách mới và nhất là sự phát minh súng thần cơ (hỏa pháo cải tiến) và thuyền cổ lâu (thuyền chiến lớn có hai tầng)</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu14/" rel="attachment wp-att-7034" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7034" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu14.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu14" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hoàng Diệu trong trận tử chiến giữ thành Hà Nội. Di ảnh của ông được dùng trong tranh. Bộ y giáp của triều Nguyễn còn lưu lại tại viện bảo tàng. Cảnh Pháp đánh thành Hà Nội phỏng theo tranh vẽ của sách sử của Pháp</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu15/" rel="attachment wp-att-7035" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7035" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu15.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu15" width="440" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hùm Thiêng Yên Thế Hoàng Hoa Thám. Dùng di ảnh thật của ông đưa vào tranh.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu16/" rel="attachment wp-att-7036" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7036" height="300" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu16.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu16" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hội Nghị Diên Hồng<br />
Tranh thể hiện tinh thần quật khởi, bất khuất và yêu độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu17/" rel="attachment wp-att-7037" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7037" height="312" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu17.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu17" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tiếp nối truyền thống anh hùng. Tranh thể hiện tráng sĩ Sát Thát trao lại thanh giươm bảo quốc trừ dân cho thế hệ trẻ ngày nay.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu18/" rel="attachment wp-att-7038" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7038" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu18.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu18" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Vua Hùng. Biểu tượng của nền văn minh lúa nước và đồ đồng thời đại nhà nước Văn Lang.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu19/" rel="attachment wp-att-7039" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7039" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu19.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu19" width="393" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Công chúa Huyền Trân. Một cuộc hôn nhân đổi lấy bờ cõi từ Chiêm Thành cho Đại Việt. Cảnh vẽ công chúa Huyền Trân tại Chiêm Thành chuẩn bị cho hôn lễ, lòng buồn hướng về quê hương</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu20/" rel="attachment wp-att-7040" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7040" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu20.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu20" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo được xem có công trong việc cải cách hành chính và đặt cơ sở cho nền độc lập sau này. Y phục vẽ theo tượng của hai vị tại đền thờ.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu21/" rel="attachment wp-att-7041" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7041" height="332" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu21.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu21" width="500" /></a></div><div id="fbPhotoSnowboxCaption" style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lạc Long Quân và Âu Cơ. Tranh vẽ theo lối fantasy art với Lạc Long Quân nửa người là thân rồng. Tay ông cầm loại giáo thường dùng của ngư dân (thuận theo thuyết ông dắt 50 con mở mang miền biển) Y phục của Âu Cơ dựa vào hình vẽ trên trống đồng và của người Tây Nguyên. Tay cầm bó lúa tượng trưng cho ngành trồng trọt, nông nghiệp (thuận theo thuyết bà dắt 50 con mở mang trên đất liền) Hình ảnh bông lúa cũng hàm ý nói đến nền văn minh lúa nước Hòa Bình</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div id="fbPhotoSnowboxCaption" style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu22/" rel="attachment wp-att-7042" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7042" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu22.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu22" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lê Chân – Một trong những nữ anh thư lừng danh nước Việt. Bà là người có nhan sắc, giỏi võ nghệ lại có tài thơ phú. Bà được Trưng Vương phong là Thánh Chân công chúa và bà rất giỏi thủy chiến. Tranh vẽ theo lối fantasy một trận thủy chiến của bà.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu23/" rel="attachment wp-att-7043" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7043" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu23.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu23" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lê Đại Hành Lê Hoàn – Vẽ theo lối fantasy art. Ông từng trông giữ thập đạo quân (thập đạo tướng quân) dưới thời vua Đinh. Cho nên tranh vẽ với bối cảnh đoàn hùng binh. Phía trên có rồng hiện ra tượng trương cho sự trỗi dậy của một Đại Cồ Việt. Các cờ hiệu lấy từ các linh vật được tạo ra trong khu đền thờ thời tiền Lê và tiền Lý.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu24/" rel="attachment wp-att-7044" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7044" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu24.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu24" width="375" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lê Lai dũng cảm mặc áo bào của Lê Lợi đột phá vòng vây của quân Minh</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu25/" rel="attachment wp-att-7045" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7045" height="443" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu25.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu25" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Vua Lê Thái Tổ Lê Lợi trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh. Tranh vẽ theo lối fantasy art. Có thần Kim Qui dâng Thuận Thiên Kiếm. (Trên mai rùa có ký hiệu của Ngũ Hành Âm Dương: gợi ý về các khám phá hiện nay cho thấy thuyết này cũng có phần bắt nguồn từ Việt nam). Trong tranh có các chiếc lá với dòng chữ “Lê Lợi Vi Quân, Nguyễn Trãi Vi Thần” theo kế sách của Nguyễn Trãi</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu26/" rel="attachment wp-att-7046" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7046" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu26.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu26" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lê Văn Duyệt – người có công mở mang đất đai nông nghiệp vùng miền nam. Ông là người điều hành việc đào kênh Vĩnh Tế.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu27/" rel="attachment wp-att-7047" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7047" height="284" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu27.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu27" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lý Nam Đế Lý Bí và Triệu Quang Phục. Y giáp được phỏng theo các tranh vẽ thường thấy của họa sĩ Việt nam</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu28/" rel="attachment wp-att-7048" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7048" height="344" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu28.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu28" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">vua Lý Thái Tổ nằm mộng thấy rồng bay – dời kinh đô và đặt tên là Thăng Long. Tranh vẽ theo lối fantasy art với một số đặc trưng của Thăng Long</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu29/" rel="attachment wp-att-7049" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7049" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu29.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu29" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lý Thường Kiệt và bài thơ Nam Quốc Sơn Hà bản dịch của Việt Toon – Hình Lý Thường Kiệt được phỏng theo các pho tượng Hộ Pháp Thần tại chùa cổ Việt Nam. Ví ông cũng như các vị anh hùng Việt nam là những vị thần thánh giáng trần bảo vệ non sông. Bức tranh này được làm đặc biệt để yểm trợ tinh thần yêu nước, gìn giữ giang sơn tổ tiên đặc biệt hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu30/" rel="attachment wp-att-7050" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7050" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu30.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu30" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lý Thường Kiệt và bài thơ Nam Quốc Sơn Hà bằng tiếng Hán – Hình Lý Thường Kiệt được phỏng theo các pho tượng Hộ Pháp Thần tại chùa cổ Việt Nam. Ví ông cũng như các vị anh hùng Việt nam là những vị thần thánh giáng trần bảo vệ non sông.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu31/" rel="attachment wp-att-7051" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7051" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu31.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu31" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Lý Thường Kiệt và bài thơ Nam Quốc Sơn Hà bằng tiếng Hán, với bối cảnh trận chiến tại Như Nguyệt, nơi ông sử dụng bài thơ để khích lệ lòng quân – Hình Lý Thường Kiệt được phỏng theo các pho tượng Hộ Pháp Thần tại chùa cổ Việt Nam. Ví ông cũng như các vị anh hùng Việt nam là những vị thần thánh giáng trần bảo vệ non sông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu32/" rel="attachment wp-att-7052" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7052" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu32.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu32" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Mai Hắc Đế Mai Thúc Loan. Vẽ theo lối fantasy art. Y phục Mai Hắc Đế theo y phục của người Tây Nguyên. Ông mạng Thủy nên dùng màu đen và cỡi trên lưng con Huyền Vũ. Gợi ý niệm về Kinh Dịch / Ngũ Hành mà theo một số học giả ngày nay phát hiện cũng có phần khởi xuất từ Việt nam. Trong tranh là thác Bản Giốc. Thác nước của Việt nam</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu33/" rel="attachment wp-att-7053" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7053" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu33.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu33" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Ngô Vương Ngô Quyền và trận đánh đi vào lịch sử trên sông Bạch Đằng. Tranh vẽ theo lối fantasy art và luật phối cảnh của lối truyện tranh mới. Y giáp được dựa theo một số tranh cổ và sự tưởng tượng. Bàn tay vung ra nắm đấm với ý nói: sẽ đập tan mọi cuộc xâm lược.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu34/" rel="attachment wp-att-7054" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7054" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu34.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu34" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Chúa Nguyễn Hoàng (triều Nguyễn) người có công khai phá, mở rộng bờ cõi đất nước xuống phía Nam. Tranh miêu tả chúa Nguyễn cùng dân di cư xuống miền Nam. Y phục dựa theo tượng của ông tại đền thờ.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu35/" rel="attachment wp-att-7055" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7055" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu35.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu35" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Huỳnh Đức. Ông là một trong những hổ tướng của vua Gia Long (Ngũ hổ tướng Gia Định). Cảnh vẽ Nguyễn Huỳnh Đức đã dũng cảm cứu Nguyễn Ánh khi ông bị quân Tây Sơn vây (lúc Nguyễn Ánh còn trẻ) Trong rừng sâu, Nguyễn Ánh đã gối đầu lên đùi Nguyễn Huỳnh Đức ngủ vì tin cậy vào vị tướng này</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu36/" rel="attachment wp-att-7056" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7056" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu36.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu36" width="363" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi tại ải Nam Quan. Không chỉ nói về giai thoại Nguyễn Phi Khanh buộc Nguyễn Trãi quay về tìm cách phá giặc cứu nước mà còn muốn lồng vào tranh hình ảnh ải Nam Quan thuộc chủ quyền Việt nam. Bàn tay chỉ của Nguyễn Phi Khanh cũng nhấn mạnh ý này</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu37/" rel="attachment wp-att-7057" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7057" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu37.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu37" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Thiện Thuật cùng nghĩa binh căn cứ Bãi Sậy trong cuộc kháng chiến chống Pháp, hưởng ứng Hịch Cần Vương. Tranh vẽ mô phỏng theo di ảnh của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu38/" rel="attachment wp-att-7058" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7058" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu38.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu38" width="393" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Trãi sau khi đại thắng quân Minh đang thanh thản gát kiếm viết lại bài Cáo Bình Ngô lừng danh. Tranh vẽ theo lối fantasy art. Dòng chữ viết thẳng lên trời như là những dòng thiên thư. Bối cảnh là một phần vách núi ảnh thật của ải Chí Linh nơi quân Lam Sơn đánh tan tác quân Minh. Trong tranh còn có cây vải và con rắn gợi ý tới vụ án “Lệ Chi Viên” sau này của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu39/" rel="attachment wp-att-7059" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7059" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu39.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu39" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Tri Phương đôn đốc quân chống giặc Pháp đang tấn công thành – Tranh vẽ dựa theo di ảnh chân dung của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu40/" rel="attachment wp-att-7060" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7060" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu40.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu40" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Trung Trực cùng nghĩa quân cải trang thương buôn đột kích đốt cháy tàu Pháp trên sông Vàm Cỏ. Di ảnh chân dung ông được dùng trong tranh và các bó đuốc lá dừa đặc trưng của miền Nam</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu41/" rel="attachment wp-att-7061" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7061" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu41.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu41" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Nguyễn Xí – Một trong những khai quốc công thần của nhà Hậu Lê</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu42/" rel="attachment wp-att-7062" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7062" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu42.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu42" width="370" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Phạm Ngũ Lão đan sọt bên vệ đường. Bối cảnh kiến trúc lấy từ khu lăng tẩm lịch sử của nhà Trần</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu43/" rel="attachment wp-att-7063" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7063" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu43.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu43" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Phan Đình Phùng và Cao Thắng. Hình vẽ được họa theo di ảnh của Phan Đình Phùng. Cao Thắng bên cạnh, tay cầm súng trường vì ông là người đã sáng chế súng cho nghĩa quân</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu44/" rel="attachment wp-att-7064" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7064" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu44.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu44" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Phùng Hưng – Bố Cái Đại Vương. Tranh vẽ theo truyền thuyết ông đánh hổ dữ.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu45/" rel="attachment wp-att-7065" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7065" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu45.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu45" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Phùng Thị Chinh – một nữ tướng thời Hai Bà Trưng. Tương truyền bà vừa sanh xong đã dẫn quân đánh giặc. Tranh vẽ theo lối fantasy art và ronmanticism, một tay bồng con, một tay cầm kiếm đôn đốc quân sĩ tiến lên.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu46/" rel="attachment wp-att-7066" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7066" height="368" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu46.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu46" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Quang Trung Nguyễn Huệ đang tiến quân đánh phá giặc Thanh vào dịp tết (có cành đào đất Bắc) Bộ trống trận danh tiếng của nghĩa quân Tây Sơn. Hình ảnh Nguyễn Huệ được vẽ theo các di ảnh còn lưu lại.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu47/" rel="attachment wp-att-7067" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7067" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu47.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu47" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tháng Gióng – Cỡi ngựa sắt phun lửa</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu48/" rel="attachment wp-att-7068" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7068" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu48.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu48" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tô Hiến Thành – Chống Chân Lạp xâm lược, chinh phạt Chiêm Thành</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu49/" rel="attachment wp-att-7069" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7069" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu49.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu49" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Tống Duy Tân – Tranh vẽ dựa theo di ảnh của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu50/" rel="attachment wp-att-7070" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7070" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu50.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu50" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Trần Bình Trọng thà chết không hàng. Với lối vẽ fantasy art muốn đưa ý niệm “Sinh vi tướng, tử vi thần” của các anh hùng Việt nam. Khi họ chết hồn phách tạc vào non sông để bảo vệ đất nước. Hình ảnh mãnh hổ như “chúa tể sơn lâm” và cũng là hình ảnh dùng chỉ cho các vị tướng sóai (hổ tướng). Bức gông xiềng vươn dậy từ núi rừng = nước Việt Nam dù bị cai trị ngắn hay dài rồi cũng sẽ có ngày bùng lên quật khởi</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu51/" rel="attachment wp-att-7071" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7071" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu51.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu51" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đang viết bài hịch lưu truyền muôn đời: Hịch Tướng Sĩ. Phía sau là bối cảnh trận đánh oanh liệt tại sông Bạch Đằng. Y giáp phỏng theo tượng ông tại Sài gòn và tranh vẽ trên tiền của Việt Nam Cộng Hòa</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu52/" rel="attachment wp-att-7072" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7072" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu52.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu52" width="393" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Trần Nguyên Hãn – danh tướng của khởi nghĩa Lam Sơn, có nhiều đóng góp trong sự nghiệp đánh thắng quân Minh xâm lược và lập thành nhà Hậu Lê. Tranh phỏng theo tượng Trần Nguyên Hãn trước chợ Bến Thành.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu53/" rel="attachment wp-att-7073" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7073" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu53.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu53" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Trần Nhật Duật – danh tướng nhà Trần. Tranh miêu tả trận đánh oanh liệt đi vào lịch sử của ông – trận Hàm Tử</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu54/" rel="attachment wp-att-7074" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7074" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu54.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu54" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Trần Quang Diệu – Một trong những mãnh tướng trụ cột của nhà Tây Sơn (Tây Sơn thất hổ tướng). Tranh vẽ theo lối hiện đại phỏng theo di tượng của ông tại đền thờ</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu55/" rel="attachment wp-att-7075" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7075" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu55.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu55" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải đang điều quân tại trận thủy chiến lừng danh: Chương Dương. Y giáp dựa vào y giáp của Trần Hưng Đạo nhưng chọn vải cá để nhấn mạnh về cuộc thủy chiến quan trọng này</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu56/" rel="attachment wp-att-7076" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7076" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu56.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu56" width="445" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Trần Quốc Toản tay bóp nát trái cam khi không được tham dự hội nghị quân sự cao cấp tại Bình Than</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu57/" rel="attachment wp-att-7077" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7077" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu57.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu57" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Dạ Trạch Vương Triệu Quang Phục. Vua đầm lầy! Tranh vẽ theo lối fantasy art với hình ảnh một Xà Vương theo phò giúp Triệu Quang Phục (đầm Dạ Trạch có nhiều rắn là một yếu tố gây trở ngại cho các cuộc tấn công của giặc)</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu58/" rel="attachment wp-att-7078" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7078" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu58.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu58" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Bà Triệu – Tranh vẽ theo lối fantasy art thể hiện lời nói hào hùng của bà “đạp sóng dữ, chém cá kình”. Trong bức vẽ này dùng y phục của bà theo y phục thường thấy của tranh vẽ tiên nữ, cũng với ý niệm các anh hùng Việt nam cũng như thần tiên giáng trần</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu59/" rel="attachment wp-att-7079" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7079" height="375" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu59.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu59" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Bà Triệu – Tranh vẽ theo lối fantasy art thể hiện lời nói hào hùng của bà “đạp sóng dữ, chém cá kình”. Trong bức vẽ này dùng y phục của bà theo y phục áo dài khăn đóng</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu60/" rel="attachment wp-att-7080" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7080" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu60.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu60" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Bình Tây Đại Nguyên Soái Trương Định – Vẽ phỏng theo di ảnh của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu61/" rel="attachment wp-att-7081" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7081" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu61.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu61" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Việt Nam Anh Hùng – Con Rồng Cháu Tiên – Trai Gái Tài Sắc Vẹn Toàn – Tinh Thần Đại Việt Trường Tồn</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu62/" rel="attachment wp-att-7082" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7082" height="393" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu62.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu62" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Việt Nam Anh Hùng – Con Rồng Cháu Tiên – Trai Gái Tài Sắc Vẹn Toàn</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu63/" rel="attachment wp-att-7083" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7083" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu63.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu63" width="393" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Võ Đình Tú. Một trong Tây Sơn thất hổ tướng. Ông còn được biết đến bởi tài nghệ sử dụng côn thật giỏi nên có danh gọi là “Côn Thần Võ Đình Tú”. Cảnh vẽ lại ông đã múa côn đỡ gạt mưa tên của quân Nguyễn Ánh khi quân đội của ông bị tấn công.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Không một mủi tên nào phạm được vào người ông. Y giáp dựa theo y giáp các tượng thờ ngũ hổ tướng nhà Tây Sơn</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu64/" rel="attachment wp-att-7084" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7084" height="365" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu64.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu64" width="500" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Yết Kiêu – Ông là một gia tướng giỏi của Trần Hưng Đạo, có biệt tài bơi lặn. Tranh vẽ lại hình ảnh một trận chiến của ông.</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Ông là một gia tướng giỏi của Trần Hưng Đạo, có biệt tài bơi lặn. Tranh vẽ lại hình ảnh một trận chiến của ông</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><br />
</div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;"><a href="http://www.ttxva.org/bo-tranh-viet-nam-anh-hung-dan-toc/tranhlichsu65/" rel="attachment wp-att-7085" style="color: #0071b8; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignnone size-full wp-image-7085" height="500" src="http://www.ttxva.org/wp-content/uploads/2011/12/tranhlichsu65.jpg" style="display: inline; margin-bottom: 10px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px; padding-bottom: 0px; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="tranhlichsu65" width="321" /></a></div><div style="background-color: white; color: #616161; font-family: Arial; font-size: 12px; line-height: 18px;">Hai Bà Trưng cưỡi voi chín ngà với trống đồng và biểu tượng mặt trời mọc</div>Unknownnoreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-74459107804939628302011-10-31T10:59:00.005+07:002011-10-31T11:49:19.988+07:00Hướng dẫn tạo và quản lý Blogspot<div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: 'Times New Roman', Times, FreeSerif, serif; font-size: 28px; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><b><b><span style="color: #00b0f0; font-size: 21pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">HƯỚNG DẪN TẠO<o:p></o:p></span></span></b></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: 'Times New Roman', Times, FreeSerif, serif; font-size: 28px; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><b style="line-height: normal;"><b><span style="color: #00b0f0; font-size: 21pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">VÀ QUẢN LÝ BLOGSPOT</span></span></b></b></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><div style="color: #333333;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Baiviet.vietnamgiapha.com có bài <span style="color: green;">Cách tạo 1 trang web gia phả cho tộc họ dùng Blogger kết hợp với Việt Nam Gia Phả, </span>được sự đồng ý của Mr Nghĩa tôi sẽ viết hướng dẫn chi tiết trong phần dưới đây.<o:p></o:p></span></div><div style="color: #333333;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #ff6600;"> <span class="Apple-style-span" style="background-color: white;"> Blog là gì: L<span class="apple-style-span"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial;">à trang chia sẻ thông tin cá nhân trực tuyến.</span></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: #ff6600;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white;"> Blogger là gì : (<span class="apple-style-span"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial;">a person who keeps a blog</span></i></span>). Nôm na là <span class="apple-style-span"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial;">để chỉ những người làm chủ + sử dụng các blog.</span></span></span><o:p></o:p></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white;"><span class="apple-style-span"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; color: magenta; line-height: 115%;">Google cung cấp dịch vụ một dịch vụ Blog hoàn toàn miễn phí tại địa chỉ </span></span><span class="apple-converted-space"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333; line-height: 115%;"> </span></span></span><span style="line-height: 115%;"><a href="https://www.blogger.com/" target="_blank"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #417394;">https://www.blogger.com/</span></a><span class="apple-style-span"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: white; background-image: initial; background-origin: initial; color: #333333;">. </span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; color: magenta;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white;">Bạn cần đăng kí một tài khoản Google mới hoặc có thể sử dụng tài khoản Gmail cũ của bạn để sử dụng dịch vụ nầy.</span><span class="Apple-style-span" style="background-color: #fafafa;"><o:p></o:p></span></span></span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 9pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -9pt;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red;">1/</span> <u><span style="color: red;">Đăng ký một tài khoản Gmail</span></u></b> (Tài khoản google) : Đăng nhập Gmail.com, Click nút <span class="MsoHyperlink"><span lang="EN">Create an account</span></span><span class="MsoHyperlink"><span lang="EN" style="text-decoration: none;"> </span></span><span class="MsoHyperlink"><span lang="EN" style="color: windowtext; text-decoration: none;">và làm theo hướng dẫn</span></span>. Tài khoản Gmail này dùng để đăng nhập vào Blogspot<span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></div><div style="color: #333333;"></div></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 9pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -9pt;"><span style="line-height: normal;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span style="color: red;">2/</span> <u><span style="color: red;">Tạo Blog</span></u> </b>: Đăng nhập vào địa chỉ <a href="http://blogger.com/" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://blogger.com</a> hoặc <a href="http://blogspot.com/" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://blogspot.com</a> . Nhập Email (không cần @gmail.com) và mật khẩu Gmail vừa tạo ở (1), Click nút Đăng nhập => Xuất hiện Giao diện Đăng ký Blogger => Nhập tên hiển thị => Click nút tiếp tục.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;"><div style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b style="line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEsU4WVrJGw7YFrJBdZHiM-0gnfZCW0DVJ0sebMEOlusKBIfb9SRINOWitmyEDGwlgFDi0FhL1mmRaCObJz_w9K8Xsj4r3iNQuiLAwWl4pIy4mxRz5DevT2K9kAto9inHLRtf0xMJJ4zvW/s1600/1.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="137" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEsU4WVrJGw7YFrJBdZHiM-0gnfZCW0DVJ0sebMEOlusKBIfb9SRINOWitmyEDGwlgFDi0FhL1mmRaCObJz_w9K8Xsj4r3iNQuiLAwWl4pIy4mxRz5DevT2K9kAto9inHLRtf0xMJJ4zvW/s320/1.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></b></span></div></div><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizjcUseTV93wTtE3XftOrLel9VVwDACM4wvmmhbw4LleB_Gd06y4tqd5N4xDp-J_NdLJRbDgcl2Aua7kNv6KQ-Ht5hws1xHhgLEOzIbcLRlFrpqNMtUDP2TpuZoY9XRRelUeXY8CBbOO4G/s1600/2.png" imageanchor="1" style="clear: right; color: #336699; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-decoration: none;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b></b></span></a><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; line-height: 16px;"><span style="line-height: normal;"></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; line-height: 16px;"><br />
</span></b></span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 21.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-indent: -18pt;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizjcUseTV93wTtE3XftOrLel9VVwDACM4wvmmhbw4LleB_Gd06y4tqd5N4xDp-J_NdLJRbDgcl2Aua7kNv6KQ-Ht5hws1xHhgLEOzIbcLRlFrpqNMtUDP2TpuZoY9XRRelUeXY8CBbOO4G/s1600/2.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizjcUseTV93wTtE3XftOrLel9VVwDACM4wvmmhbw4LleB_Gd06y4tqd5N4xDp-J_NdLJRbDgcl2Aua7kNv6KQ-Ht5hws1xHhgLEOzIbcLRlFrpqNMtUDP2TpuZoY9XRRelUeXY8CBbOO4G/s1600/2.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" /></a><span style="line-height: normal;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>-</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> <span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: small;"> </span></span>Xuất hiện giao diện Bảng điều khiển => Click vào<b> TẠO BLOG NGAY</b></span></span></div><div class="separator" style="clear: both; color: #333333; line-height: 16px; text-align: center;"><b style="line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0IZXf-B6AiVqZ9B-_AVSt-wg4Otdtp8qChKXmDqZhg_7HSTczwkKEGsizMaBkPBjUFZtfKA32XME2XvRxHr_jJ9diHwj2Z7DFLz4_aNwTr-NJjVJHVj1C2pl4oFL4qdlrorF5hYzaUP82/s1600/3.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" height="147" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0IZXf-B6AiVqZ9B-_AVSt-wg4Otdtp8qChKXmDqZhg_7HSTczwkKEGsizMaBkPBjUFZtfKA32XME2XvRxHr_jJ9diHwj2Z7DFLz4_aNwTr-NJjVJHVj1C2pl4oFL4qdlrorF5hYzaUP82/s320/3.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></span></a></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 3.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: center;"><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>-</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span>Nhập tiêu đề của blog, Nhập địa chỉ Blog (URL), không trùng với tên người khác đã đặt rồi, thí dụ :<span style="color: #ff6600;">VQBgiapha</span>. (Nhấp nút : <u><span style="color: blue;"><b>Kiểm tra tính sẵn có</b></span></u> để biết có người sử dụng địa chỉ này hay chưa, nếu có rồi, đặt tên khác.)</span></div></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 21.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><span style="line-height: normal;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>-</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span>Xong Nhấp nút Tiếp tục.<b><o:p></o:p></b></span></span></div><div class="separator" style="clear: both; color: #333333; line-height: 16px; text-align: center;"><b style="line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUTq-msErgZpX1nxWIW0uwAk1LmG-yVNrfrJGbAVxmBEK86w1llEUUm87Ko_Znxm6mQHptZClAS01GiUNgQ7pQMaAx1TBSG3GvZrslgGPcv7RDudihgGrFZeVlHxgweEXGg7co5oxYG_4n/s1600/4.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><img border="0" height="178" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUTq-msErgZpX1nxWIW0uwAk1LmG-yVNrfrJGbAVxmBEK86w1llEUUm87Ko_Znxm6mQHptZClAS01GiUNgQ7pQMaAx1TBSG3GvZrslgGPcv7RDudihgGrFZeVlHxgweEXGg7co5oxYG_4n/s320/4.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></span></a></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 3.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 16px;"><b style="line-height: normal;">- </b><span style="line-height: normal;">Chọn một mẫu nào thấy đẹp, thí dụ chọn mẫu Cửa sổ hình ảnh (<i>sau nầy ta có thể thay đổi nhiều mẫu khác trong nút thiết kế</i>). Nhấp nút <b>Tiếp tục.</b></span></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 16px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b style="color: #333333; line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicVatuDm88jy0jsJT_d4pM1Cj5tCPkfmJtyBr17wEnLUV6TdFPpt7S6s5yKC7TP7FbZ0aOEYfA0HBorjDK99zhxjh5wCXZogSA1LkU1v3O5npx9_ZQJkWWaCgWEDAw3ibMmV9xJUkII5mN/s1600/5.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEicVatuDm88jy0jsJT_d4pM1Cj5tCPkfmJtyBr17wEnLUV6TdFPpt7S6s5yKC7TP7FbZ0aOEYfA0HBorjDK99zhxjh5wCXZogSA1LkU1v3O5npx9_ZQJkWWaCgWEDAw3ibMmV9xJUkII5mN/s320/5.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></b></span></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">- Đã tạo thành công. Lúc này bạn đã có một Blog, có thể đăng bài ngay hoặc chỉnh sửa giao diện tùy ý. Bạn có thể giới thiệu cho mọi người địa chỉ đã đăng ký như trên: thí dụ <span style="color: #ff6600;">VQBgiapha.blogspot.com</span> với tư cách người xem.</span></div><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 16px;"><span style="line-height: normal;"></span></span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; color: #333333; font-weight: bold; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 16px;"><span style="line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA3v4S2RQ7qVTz9Ts61S2x-yv1uMpgcBkmIeAYCXOr4eAMrXT12Mj-aero38Tuik8_bezMw6m2LrvhNhG-FVgRWn_FHLCHA8fACrCQsl6EqBMT343P6Cq9MfWxlKFfLnw7BHBjIwj2YRru/s1600/6.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="77" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA3v4S2RQ7qVTz9Ts61S2x-yv1uMpgcBkmIeAYCXOr4eAMrXT12Mj-aero38Tuik8_bezMw6m2LrvhNhG-FVgRWn_FHLCHA8fACrCQsl6EqBMT343P6Cq9MfWxlKFfLnw7BHBjIwj2YRru/s320/6.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></span></span></span></div><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight: bold;"><span style="color: red;">3/ <u>Quản lý blog</u></span><span style="color: red;"> :</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 16px;"><span style="line-height: normal;"><div class="MsoNormal" style="font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;"><div style="text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="color: #333333;"><o:p></o:p></span></div></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 21.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>-</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span>Nếu bạn vừa tạo xong blog như (2), tức là bạn đã đăng nhập, bạn có thể Click <span style="color: red;">NÚT BẮT ĐẦU VIẾT BLOG </span>và quản lý.<b><o:p></o:p></b></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 21.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>-</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span>Nếu đã đăng xuất thì bạn vào địa chỉ <a href="http://blogger.com/" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://blogger.com</a> đăng nhập với tư cách là người quản trị bằng cách nhập <span style="color: blue;">Tên Email</span> và <span style="color: blue;">Mật khẩu</span>. Xong Click nút đăng nhập<b><o:p></o:p></b></div></span><span style="color: #333333; line-height: normal;"><div class="MsoNormal" style="display: inline !important; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt;"><div style="display: inline !important;"><span style="color: #ff6600;">Xuất hiện Bảng điều khiển: </span>Chúng ta<span style="color: #ff6600;"> </span>tạm quan tâm đến 3 phần được khoanh trong hình bên dưới. Phần cài đặt và thiết kế sẽ khảo sát sau.</div></div></span><span style="color: #333333; font-weight: bold; line-height: normal;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNGAescihHUiu7yeXNi8jFCp3dGmY9gVQkr4NjlCl5PS7o3_tXZXRYNWvVJDHn4I49aNi-YJPh0TA_xmRRtvI_9cXNvKDpE4UWWrDp5BJS2QDggJ1mzQD0u2Pa1pKmz2ZKSBg3IZvuFZLd/s1600/7.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="155" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNGAescihHUiu7yeXNi8jFCp3dGmY9gVQkr4NjlCl5PS7o3_tXZXRYNWvVJDHn4I49aNi-YJPh0TA_xmRRtvI_9cXNvKDpE4UWWrDp5BJS2QDggJ1mzQD0u2Pa1pKmz2ZKSBg3IZvuFZLd/s320/7.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></div></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-weight: bold;"> a)<span style="font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: red;">Chỉnh sửa hồ sơ</span> :</span><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Điền một số thông tin về mình để chia sẻ với mọi người.</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 16px;"><span style="color: #333333; line-height: normal;"><div class="MsoNormal" style="font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-indent: -18pt;"><o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>b)</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: red; font-weight: bold;">Chỉnh sửa ảnh</span><b> : </b>Click nút Chọn Tệp tin, tìm đến thư mục chứa hình ảnh trong máy của bạn (hoặc từ web) để đưa ảnh vào blog.<b><o:p></o:p></b></div><div class="separator" style="clear: both; font-weight: bold; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQP3LS7GfLWpoVK03Y-z43ftTW9kFs5HL42Hse61OLr-U70Cs_YVzzC1dPpU_fRvwuMXlO_id2hUFp8QfQRTV-P5dBQCP9mxekr3bs8iARLbmMg-QsF53U-n911vkCOrwpFnctVKZ3Pl95/s1600/8.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="246" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQP3LS7GfLWpoVK03Y-z43ftTW9kFs5HL42Hse61OLr-U70Cs_YVzzC1dPpU_fRvwuMXlO_id2hUFp8QfQRTV-P5dBQCP9mxekr3bs8iARLbmMg-QsF53U-n911vkCOrwpFnctVKZ3Pl95/s320/8.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></div></span><span style="line-height: normal;"><div align="center" class="MsoNormal" style="font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="color: #ff6600;"><span class="Apple-style-span"><br />
</span></span></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>c)</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: red; font-weight: bold;">Bài đăng mới</span><b> : </b>Click vào <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: blue; background-image: initial; background-origin: initial; color: white;">BÀI ĐĂNG MỚI</span>, nhập tiêu đề, gõ bài viết trực tiếp vào. Nhưng tiện nhất là copy (Ctrl + C) từ word hoặc web rồi dán (Ctrl + V) vào cho nhanh. Chương trình cho phép dán cả những hình ảnh đã chèn trong web, (với word thì không mà ta phải chèn vào từ nút chèn hình ảnh trong hình dưới.<o:p></o:p></div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;">Thanh công cụ định dạng cũng tương đối, tạm dùng được, dĩ nhiên không đầy đủ như Word, nhưng có cả phần chỉnh sửa HTML dành cho người biết lập trình web.<b><o:p></o:p></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 18pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: center;"><span class="Apple-style-span"><br />
</span></div><div class="separator" style="clear: both; color: #333333; font-weight: bold; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIdt-Z0dFzN-rtPJ6Gj4tGPMC10EsYbVgAgi1-371xHHQMBo88x5usa1bQsX8k4NmIVZsZ_PkGXxJ3KBdwFbv3c04Vhiplqm0gwr4d_7INc1RxWgXONvO3xuTF6ALRFXVndJYahhAziRnu/s1600/9.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="204" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIdt-Z0dFzN-rtPJ6Gj4tGPMC10EsYbVgAgi1-371xHHQMBo88x5usa1bQsX8k4NmIVZsZ_PkGXxJ3KBdwFbv3c04Vhiplqm0gwr4d_7INc1RxWgXONvO3xuTF6ALRFXVndJYahhAziRnu/s320/9.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><br />
</div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;">Xong Click nút <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: red; background-image: initial; background-origin: initial; color: white;">XUẤT BẢN BÀI ĐĂNG</span>.<o:p></o:p></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 21.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b> -</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: blue; font-weight: bold;">Chèn hình ảnh</span><b> : </b>Click nút Chèn hình ảnh à Click Chọn Tải lên à Click Chọn tệp => Browse đến thư mục chứa hình ảnh trong máy, có thể chọn nhiều hình. Xong Click nút <span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: blue; background-image: initial; background-origin: initial; color: white;"><b>Thêm hình ảnh đã chọn</b></span>.<b><o:p></o:p></b></div><div class="separator" style="clear: both; color: #333333; font-weight: bold; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5fcZh9c_Dv0vMQL5Bfl5bSTz8TYpZ2B3LjoSKuuVaJoVkcfWMNGJ003gIZqVQx21upS7p-sCGCmFAfyzLkIJLrkFog2B_T-qiu247ZfHEd8ltBgiC2pP3nszbqka1TMT66-mNnPn5_k7c/s1600/10.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="197" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5fcZh9c_Dv0vMQL5Bfl5bSTz8TYpZ2B3LjoSKuuVaJoVkcfWMNGJ003gIZqVQx21upS7p-sCGCmFAfyzLkIJLrkFog2B_T-qiu247ZfHEd8ltBgiC2pP3nszbqka1TMT66-mNnPn5_k7c/s320/10.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></a></div></span><span style="color: #333333; line-height: normal;"><div class="MsoNormal" style="font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 3.75pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>d)</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: red; font-weight: bold;">Chỉnh sửa bài đăng</span><b> : </b>Sau khi xuất bản bài đăng thấy chưa vừa ý ta có thể Click nút Chỉnh sửa bài đăng để sửa lại, xong Click nút Xuất bản bài đăng<b>.<o:p></o:p></b></div><div class="MsoNormal" style="font-weight: bold; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 18pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; margin-left: 36pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: justify; text-indent: -18pt;"><b>e)</b><span style="font-weight: bold; font: normal normal normal 7pt/normal 'Times New Roman';"> </span><span style="color: red; font-weight: bold;">Chỉnh sửa trang : </span>Click Bài đăng mới à Click Chỉnh sửa trang : Phần này khá hay, trong khuôn khổ bài viết có hạn, bạn có thể tham khảo thêm trên web hoặc <span style="color: blue;"><a href="http://vqbgiapha.blogspot.com/p/huong-dan-su-dung-blogspot.html" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://vqbgiapha.blogspot.com/p/huong-dan-su-dung-blogspot.html</a> </span><o:p></o:p></div></span></span></span><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: red;"> Thiết kế</span> : Phần này khá hay sẽ làm cho blog của bạn phong phú, đa dạng, bắt mắt hơn, trong khuôn khổ bài viết có hạn, bạn có thể tham khảo thêm trên web hoặc <a href="http://vqbgiapha.blogspot.com/p/huong-dan-su-dung-blogspot.html" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://vqbgiapha.blogspot.com/p/huong-dan-su-dung-blogspot.html</a><b>.</b></span><br />
<div style="color: #333333; line-height: 16px; text-align: justify;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b style="line-height: normal;"></b></span></div><div class="separator" style="clear: both; color: #333333; line-height: 16px; text-align: center;"><b style="line-height: normal;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYHQFHxaTr25bBI7l4SSexorwYVxDFO1C0LsAVmrP9bq-pQIZRtVovj8FAbNxSBlIXZzEqUv0hbdg8qJFjuV6e4EFBdZIWwGQzU2aVUsRj0-04PoCB4S8DHWK5JvGe5EPGf72YJDBuspWH/s1600/11.png" imageanchor="1" style="color: #336699; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br />
<img border="0" height="234" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYHQFHxaTr25bBI7l4SSexorwYVxDFO1C0LsAVmrP9bq-pQIZRtVovj8FAbNxSBlIXZzEqUv0hbdg8qJFjuV6e4EFBdZIWwGQzU2aVUsRj0-04PoCB4S8DHWK5JvGe5EPGf72YJDBuspWH/s320/11.png" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320" /></span></a></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="color: #333333; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; line-height: 16px;"><b style="line-height: normal;"><span class="Apple-style-span" style="color: magenta;">Chúc các bạn có một “Blog sạch đẹp”. Các bạn có thể tham khảo thêm tại :</span></b></span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="display: inline !important; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> <span class="Apple-style-span" style="color: #333333;"><b><a href="http://vovantoc.blogspot.com/" style="color: #336699; text-decoration: none;">http://vovantoc.blogspot.com/</a></b></span></span></div>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/17566555598439000768noreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-13052227894667074042011-10-19T09:19:00.001+07:002011-10-31T14:30:13.040+07:00Cách tạo 1 trang web gia phả cho tộc họ dùng Blogger kết hợp với Việt Nam Gia Phả.<div style="text-align: right;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'lucida grande', 'Lucida Sans Unicode', tahoma, sans-serif; font-size: x-small;"><b style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px;"><u><br />
</u></b></span></div><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuAfGIdpXaHMqjjJ2HWKFrYw5QLa45_55gvTTWPnsu2Odcfb3ApL5FcCxZJio_sgBSXo9k64skeEgtnMGEqnfQdGPh1RUcJQ1X0Efd_w6uBzmxySAiz3FwzEcmfvJ70ohSc2G2hf3b6W1Z/s1600/209_4039+copy+%252B.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuAfGIdpXaHMqjjJ2HWKFrYw5QLa45_55gvTTWPnsu2Odcfb3ApL5FcCxZJio_sgBSXo9k64skeEgtnMGEqnfQdGPh1RUcJQ1X0Efd_w6uBzmxySAiz3FwzEcmfvJ70ohSc2G2hf3b6W1Z/s400/209_4039+copy+%252B.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Sen tàn</td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'lucida grande', 'Lucida Sans Unicode', tahoma, sans-serif; font-size: x-small;"><b style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18px;"><u><br />
</u></b></span><br />
<b>Ưu điểm:</b><br />
<br />
- Dễ dàng, nhanh chóng, ai cũng làm được ( miễn cứ theo hướng dẫn từng bước của tôi)<br />
- Sử dụng công nghệ web mới nhất của Google, công ty to nhất thế giới này.<br />
- Số lượng mẫu web là vô cùng nhiều, tha hồ chọn màu sắc. Mỗi ngày đổi 1 kiểu cũng được.<br />
- Kết hợp với phần mềm soạn gia phả Việt Nam Gia Phả, dễ dùng vô cùng.<br />
- Nếu có sẵn gia phả ở Web Việt Nam Gia Phả, chỉ cần 5 phút là bạn có 1 web gia phả riêng cho mình<br />
- Dùng tên miền riêng của bạn, tùy theo tộc bạn muốn. Ví dụ: mình họ Nguyễn Văn, mua cái tên miền www.nguyenvangiapha.com chỉ tốn có 10 USD/năm, là xài phê phẻ. <i>Xin lưu ý là 10usd này tôi không chấm mút 1 xu nghe, cái này là bạn tự đi mua. Mua ở đây cũng được nè: http://name.com. Còn không biết mua gửi tiền tôi mua dùm :-)</i><br />
<br />
<b> Khuyết điểm</b><br />
<div>- Khuyết điểm duy nhất là bạn phải tự làm bằng tay. Nhưng không sao, nếu có tiền có thể thuê tôi làm. Nhưng tôi làm thì công cho tôi mắc tiền lắm, do đó tốt nhất là bắt thằng cháu nội của bạn ra cho nó làm là XONG. Hehehe.<br />
<br />
<i>Tôi đang tích cực nghiên cứu để hướng dẫn cho bạn sớm nhất</i><br />
Click vô đây xem thử trước: <a href="http://tocluong.blogspot.com/">http://tocluong.blogspot.com/</a> ==> Từ từ tôi sẽ mua tên miền tocluong.com rồi trỏ nó về trang này...</div><div><b><br />
</b><br />
<b>Cách làm:</b><br />
1- Tạo mới 1 page(trang), hoặc một post(bài viết) -> <a href="http://vqbgiapha.blogspot.com/p/huong-dan-su-dung-blogspot.html">Xem thêm ở bài này</a><br />
2- Trong mục soạn thảo, chọn Edit HTML, sau đó trong phần nội dung, gõ cái này<br />
<blockquote><iframe align="center" frameborder="0" height="1000" scrolling="auto" src="http://vietnamgiapha.com/api.php?frid=ID_GIAPHA" width="100%"></iframe></blockquote>Ý Nghĩa: Là code của 1 iframe, trong đó ID_GIAPHA là ID của Gia Phả nhà bạn.<br />
Ví dụ: Link Gia phả là: <a href="http://vietnamgiapha.com/XemGiaPha/9111/giapha.html">http://vietnamgiapha.com/XemGiaPha/9111/giapha.html</a>, thì ID gia phả là: 9111.<br />
Dòng code đó sẽ là:<br />
<br />
<blockquote><iframe align="center" frameborder="0" height="1000" scrolling="auto" src="http://vietnamgiapha.com/api.php?frid=9111" width="100%"></iframe></blockquote><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyWeBmEB_h-WJMBBw3uxca5Aj1npioW9YsnXT2CJ1tMiW3gRt8euqNWC34JuLYrvsBLS0CG6i1bxwilevptkJng3VE02yzwvCwRGWeF6k_tlvj9mWQRnMrr9qohlUIcOMz3mN-TVI2iUvo/s1600/vngp.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="313" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyWeBmEB_h-WJMBBw3uxca5Aj1npioW9YsnXT2CJ1tMiW3gRt8euqNWC34JuLYrvsBLS0CG6i1bxwilevptkJng3VE02yzwvCwRGWeF6k_tlvj9mWQRnMrr9qohlUIcOMz3mN-TVI2iUvo/s400/vngp.PNG" width="400" /></a></div><div><br />
</div><br />
Sau đó nhớ lưu lại, và publish Page.<br />
<br />
Chúc thành công<br />
<br />
</div>Unknownnoreply@blogger.com23tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-65726383947967287362011-09-27T12:46:00.001+07:002011-09-27T12:49:45.259+07:00Bản cập nhật 1.3.5.1, chức năng upload phả ký, thủy tổ, chỉnh thông tin gia phả- Bản cập nhật những chức năng còn thiếu: upload phả ký, thủy tổ, tộc ước, hương hỏa<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxh4cHlAU8_wNOYvrvX0xICfK_JHLTFsr7KPV-rqruSvtw3i_dtyS4kw04pBC2ZH5fS-x7nDd7PMOuF9lHp1Ens18PH5tPGsbz8DEs_x5bT0G6KI8swxuchGCsXqvSBb8gnAO30Cwmmg5t/s1600/giapha2.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="330" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxh4cHlAU8_wNOYvrvX0xICfK_JHLTFsr7KPV-rqruSvtw3i_dtyS4kw04pBC2ZH5fS-x7nDd7PMOuF9lHp1Ens18PH5tPGsbz8DEs_x5bT0G6KI8swxuchGCsXqvSBb8gnAO30Cwmmg5t/s400/giapha2.PNG" width="400" /></a></div>
<br />
- Chỉnh sửa thông tin cá nhân, liên hệ...trên phần mềm<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0jAtc7HjEANk_Q5XgvCUduB2qI6eg7y4w8cVQiQgKmtNeVlhPrMpiVRxT8r8H1n534btNyVHEoBqNYLcicQWolePeIUclm55Nw51bY4lFmPMIdUair0-fc1Hu4eKCw58xthjPQp1kIzFP/s1600/giapha1.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="247" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0jAtc7HjEANk_Q5XgvCUduB2qI6eg7y4w8cVQiQgKmtNeVlhPrMpiVRxT8r8H1n534btNyVHEoBqNYLcicQWolePeIUclm55Nw51bY4lFmPMIdUair0-fc1Hu4eKCw58xthjPQp1kIzFP/s400/giapha1.PNG" width="400" /></a></div>
- Sửa chức năng lưu file, mở file<br />
- Vẽ lại phả hệ (nhưng chưa hoàn chỉnh)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioyUuqdShN8UJugSpRlmlIUsCvRiRk6qhyphenhyphenM9uG5yQPTI5TkHutlI1DJAAYpO2x_Z8jVP9VoPIdlZ4Whb9jbCpoBoDj-R-YeV4HZSSWCzhkXGgvawbX17JXSfymTnN9uPRixpIkOnH57dVv/s1600/giapha3.PNG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="191" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioyUuqdShN8UJugSpRlmlIUsCvRiRk6qhyphenhyphenM9uG5yQPTI5TkHutlI1DJAAYpO2x_Z8jVP9VoPIdlZ4Whb9jbCpoBoDj-R-YeV4HZSSWCzhkXGgvawbX17JXSfymTnN9uPRixpIkOnH57dVv/s400/giapha3.PNG" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><b><a href="http://vietnamgiapha.googlecode.com/files/vietnamgiapha1.3.5.1-jre.zip">DOWNLOAD Ở ĐÂY</a></b></span></div>
<br />Unknownnoreply@blogger.com62tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-13406034344546831242011-04-28T14:20:00.011+07:002021-08-11T21:21:27.311+07:00Đi tìm lương y Võ Hoàng Yên, chữa bịnh cho con<i>Cập nhật thông tin ở đây: <a href="http://www.vohoangyen.com/">http://www.vohoangyen.com</a></i><br />
<b><i><br />
</i></b><br />
<i>Xin cảm ơn những người giúp tôi tìm thầy <a href="http://www.google.com.vn/search?sourceid=chrome&ie=UTF-8&q=l%C6%B0%C6%A1ng+y+v%C3%B5+ho%C3%A0ng+y%C3%AAn">Võ Hoàng Yên</a>: Ông bà nội Tĩn, Dương Quang, Quang Hà Nội, chú Nguyễn Quang Thái + Dũng, anh Tính+Chú Văn Phú Thọ, và dĩ nhiên là cô nữa</i><br />
<b><br />
</b><br />
<b>Ngày 3/5/2011</b><br />
<br />
<div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">Biết tin Thầy đi Trung Quốc. Đợi tiếp</div><div style="font-weight: bold;"><br />
</div><div><div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><b>Ngày 2/5/2011</b></div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">Sáng: Thực hiện kế hoạch mời thầy Yên về chữa trị ở quê mình.</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">Chiều: <i>Nhiều duyên lành đến,</i> khả năng rất cao.</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><br />
</div><div style="font-weight: normal; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><b></b></div></div><br />
<b>13:00 1/5/2011</b><br />
<b></b>Về lại Đà Nẵng sau khi có đủ thông tin về thầy Yên. Edit lại bản tin này, vì bản tin cũ là dùng mobile để cập nhật trên đường đi.<br />
<br />
<b>Ngày 30/4/2011</b><br />
06:00<br />
<s>Toi Chua Tram Gian, Chuong My, Ha Tay som.</s><br />
<s>Mot vai xe con da sap hang.</s><br />
Tới chùa Trăm Giam, có 2 cổng vào, 1 cổng chính ngay chợ. Cổng kia vào thẳng nhà ni tăng. Mình đi cổng chính, leo bộ xa lắc.<br />
Tìm hiểu về những người đi khám bịnh giống con mình.<br />
1. Con chị Trinh. Bị té đập đầu xuống đất, liệt 2 chân. Bé dễ thương, khoảng 14 tuổi. Có số phone.<br />
2. Con chị Thanh, 7 tuổi, bị vàng da y chang Tĩn nhà mình. Đã đi được, nhưng giống người say rượu. (bại não Ataxic). Có số phone<br />
3. Con chị Luyến, đã lớn, khoảng lớp 8, khi nhỏ bị liệt 2 chân. Có số phone.<br />
4. Con chị Loan, khoảng 3,5 tuoi, bị vàng da lúc nhỏ, có vẻ tệ hơn Tĩn. Có số phone<br />
Không để ý người lớn, già...<br />
<br />
08:00 Thầy và đoàn tới.<br />
Đoàn gồm Thầy, co Ngọc, cô Gắng, chú Thanh, chị Mỹ Linh, 1 đệ tử của Thầy (không biết tên), và 1 sư ông ( sư Thiện Nhân, chùa Quán Xá, Hà Tây ).<br />
Thầy nghỉ ngơi, ăn sáng và vào chùa lễ tổ trước khi chữa bịnh<br />
Thầy phát biểu trước bà con<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3AnmNhv3N9PPA49Q49JNEh_ECuCm3n0Wdv_4b8WLxT2q8XnEBWeDtXIj5HyPHMUR9XmMQsEA7TfveIZSfT1J2M5ZgE3GSrjJVu_9F46Z92EkmoYVu9JcERFWipbOM9DrrhNYp_ijfsyXW/s1600/2011-04-30_08-44-01_139_null-707724.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="356" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3AnmNhv3N9PPA49Q49JNEh_ECuCm3n0Wdv_4b8WLxT2q8XnEBWeDtXIj5HyPHMUR9XmMQsEA7TfveIZSfT1J2M5ZgE3GSrjJVu_9F46Z92EkmoYVu9JcERFWipbOM9DrrhNYp_ijfsyXW/s640/2011-04-30_08-44-01_139_null-707724.jpg" width="640" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Phía trên, trái qua phải: đệ tử thầy, sư thầy tự trì, cô Gấm, chủ tịch xã, thầy Võ Hoàng Yên, và sư Ông</td></tr>
</tbody></table>Thầy có nói: trẻ con dưới 6 tuổi là không chữa, vì lý do trẻ không biết, không hợp tác với thầy được. Bấm huyệt giống như xỏ kim. Phải chính xác. Kim cứ lúc lắc, làm sao xỏ cho qua. <i>Đại ý thế, không phải nguyên văn</i><br />
<br />
08:30 bắt đầu chữa.<br />
- Thầy chữa bịnh liệt, câm<br />
- Đệ tử thầy và sư ông chuyên chữa khớp, thoái hóa...<br />
Khoảng 10-15p, từng tiếng reo hò, vỗ tay khi người dân nhìn thấy cảnh những cụ ông bị liệt 2 chân, đã đứng lên đi ra. Cô Gấm dìu ra. Còn người nhà thì đẩy xe lăn. Không thể tin nổi khi bệnh liệt đã chữa trị trong vòng 10-15p. Có người khóc vì xúc động.<br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGVDR6ZAVIkfWHdaDpg2hHxzJhDkixYkqVoeWUgMZUSZkNVRB0d07h2-O2DD9uU1cfQbejGpYktoY6psS8hFjSnpQSS7AsAxSNp_wTEBxuOFImy_vCi1jpJTlzYUYPhc8reF3SdH1UkToY/s1600/2011-04-30_09-15-58_114-739862.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="358" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGVDR6ZAVIkfWHdaDpg2hHxzJhDkixYkqVoeWUgMZUSZkNVRB0d07h2-O2DD9uU1cfQbejGpYktoY6psS8hFjSnpQSS7AsAxSNp_wTEBxuOFImy_vCi1jpJTlzYUYPhc8reF3SdH1UkToY/s640/2011-04-30_09-15-58_114-739862.jpg" width="640" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Hình ảnh cụ ông liệt, đã bỏ xe lăn, và tập đi ngay sau khi được Thầy chữa trị.</td></tr>
</tbody></table>Tôi chứng kiến tất cả, bằng sự nghi ngờ-ban đầu, đã chuyển qua ngạc nhiên và khâm phục.<br />
<br />
Đã có số phone 1 cụ bà bị liệt, đã đi được. <i>Tất cả số phone bịnh nhân mà tôi biết được, tôi sẽ gọi chừng chừng để xem kết quả về sau. Đây là tôi kiểm chứng cho con tôi, chứ không phải test thầy.</i><br />
<br />
11:30 tạm nghỉ.<br />
Tôi gặp cô Ngọc, nói chuyện. Và giúp cô Gắng mang thùng dầu nóng về phòng sư tăng. Gặp thầy Yên đang ngồi nghỉ mệt. Nhìn thầy rất mệt sau khi chữa được khoảng 15 người. Mồ hôi ròng ròng, tôi muốn hỏi thăm cho Tĩn, nhưng không dám nói. Vì thấy thầy mệt quá.<br />
<br />
12:00 Ăn cơm chay ở chùa với cô Ngọc/.<br />
<i>13:00 còn nhiều chuyện không thể public.</i><br />
14:30 về lại Hà Nội sau khi xong việc. Thầy Yên và đoàn còn ở lại để chữa trị cho hết bịnh nhân.<br />
15:00 ra ga mua vé về. 23g lên tàu.<br />
Trả xe máy, lên ga uống beer một mình. Gọi anh bạn nhưng anh ta phải cùng gia đình về Hải Phòng (Thanks Quang, không có you tui không biết làm sao ở Hà Nội)<br />
<br />
<br />
<b>Ngày 29/4/2011:</b><br />
06:00 Tàu SE4 tới Hà Nội, đi tới EVN Tower mượn xe máy. Uống cafe ngay trước EVN Tower.<br />
07:00 <i>Tìm mọi liên hệ ở Hà Nội để tìm thầy. "Kể cả cách láu cá nhất"==> Hehe, cách này nếu ai hỏi tui mới chỉ. Cực láu cá mà được việc.</i><br />
09:47 Ở Hà Nội, đang dùng hết mọi cách tìm LY Yên ở Phú Thọ.<br />
12:00 Sắp có tin. Đã liên lạc đươc với người đi theo thầy.<br />
<br />
<div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">14:50 đã liên lạc và biết đươc địa điểm đến trong ngày 30 của thầy.</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">15:00 rời nhà nghỉ, ông chủ nhà nghỉ chỉ đường tới Chùa Trăm Gian sai bét. Làm mình phải chạy lòi con mắt qua Ngọc Hồi - Hà Hồi - Thường Tín - Bình Đà - Hà Đông - Chúc Sơn. Chạy vòng vòng xa gấp 3 lần. Đúng là ngu, trong khi cầm trong tay con Motorola Milestone, có 3G + Google Maps, nó chỉ đúng y đường thì lại không đi, lại nghe lời lão chủ nhà nghỉ cùi mía.</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">17:00 đến Chúc Sơn, Huyện Chương mỹ, Tỉnh Hà Tây. Đến chùa Trăm Gian.</div><div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">17:30 đến chùa Trăm Gian, xác nhận chính thức với sư thầy về việc ngày 30 thầy Võ Hoàng Yên sẽ đến chữa bịnh cho bà con.</div></div><div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">18:00 trở lại Chúc Sơn, kiếm nhà trọ. Ăn sớm và ngủ.</div><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;">19:00 ngủ sớm mai đi lên chùa sớm.</div></div><div><br />
</div><b>Ngày 28/4/2011</b><br />
8:00 người bạn làm nghề báo ở Người Lao Động, đã tìm đươc số phone của người đi theo thầy. <br />
8:00 ông nội Tĩn cũng xuống Bình Dương, tìm hiểu và có số phone thầy Yên. Gọi thử không được. Nhưng cứ đi xem sao.<br />
14:00 lên tàu SE3 ở Đà Nẵng. Dự kiến sáng mai 5:00 đến Hà Nội. Sau đó sẽ đi Hà Tây.<br />
<i>Hên xui, Ba chúc may mắn cho Tĩn của Ba</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i></i><br />
<div style="font-style: normal; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"></div><div style="font-style: normal;"><i><b>Ngày 27/4/2011</b></i></div><div style="font-style: normal;"></div><div style="font-style: normal; margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><i>17:00 đọc tin được trên báo về thầy Võ Hoàng Yến. Quyết định đi Hà Tây tìm thầy</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i><br />
</i><br />
<i><br />
</i></div>Unknownnoreply@blogger.com46tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-57934031013689551752011-04-27T12:29:00.003+07:002011-05-04T12:34:40.290+07:00Bộ tranh quý về triều Nguyễn chào bán tại Mỹ<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnrBcBLSCRJQ4s8N-qGHvy2FUAdXvpsYMt1QSl4XLrEoZFtCCPlyEld7juqhB06b94snJwbo8ZQfs8GmMERkLHqPjd7M50M-P9ijSEs5nIHPzKPo9XZ4E24Yj6xPa1KoRb4A7b8zc0V1AC/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="285" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnrBcBLSCRJQ4s8N-qGHvy2FUAdXvpsYMt1QSl4XLrEoZFtCCPlyEld7juqhB06b94snJwbo8ZQfs8GmMERkLHqPjd7M50M-P9ijSEs5nIHPzKPo9XZ4E24Yj6xPa1KoRb4A7b8zc0V1AC/s400/1.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="font-size: medium; margin-bottom: 0.5em; margin-left: auto; margin-right: auto; padding-bottom: 6px; padding-left: 6px; padding-right: 6px; padding-top: 6px; text-align: center;"><tbody>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 13px; padding-top: 4px; text-align: center;"><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Bức tranh miêu tả nhà vua (có lẽ là vua Thành Thái, trị vì từ năm 1889 đến năm 1907), đang ngự trên ngai vàng trong điện Thái Hòa, hai bên có hai viên Thái giám và hai vị Hiệp lĩnh thị vệ đứng chầu, phía dưới có dòng chữ Hán: Đại Nam hoàng đế sắc phục tại vị cùng các chữ Hán ghi rõ chức phận của những người trong tranh là Hiệp lĩnh thị vệ và Thái giám</span></i></div></td></tr>
</tbody></table></td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;"><i><br />
</i></span></td></tr>
</tbody></table>TTCT - Một nhà sách ở Mỹ đang rao bán bộ sưu tập những bức họa về lễ phục tế Nam Giao thời Nguyễn. Mong sao các cơ quan chức năng ở Huế tìm cách hồi hương bảo vật này, không để mất như trường hợp một bức tranh của vua Hàm Nghi được đấu giá năm ngoái tại Pháp.<br />
<div><br />
</div><div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495820" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><br />
Ảnh chụp chiếc nhãn dán ngoài chiếc túi vải có dòng chữ Hán (phiên âm): Hoàng phái sắc phục tự thiên tử chí tôn thất cùng dòng chữ Pháp: Grande Tenue de la Cour d'Annam / par Nguyễn Văn Nhân / Biên-tu du Hàn-lâm en disponibilité / Hué. Decembre 1902. Nội dung ghi trên nhãn này khẳng định các bức vẽ này do nguyên Biên tu Hàn lâm viện của triều Nguyễn là Nguyễn Văn Nhân vẽ tại Huế vào năm 1902 về lễ phục tế Nam Giao của triều đình Huế<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; color: black; font-family: arial; font-size: 12px; font-style: normal; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495819" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Chiếc túi vải đựng các bức họa</td></tr>
</tbody></table></td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><div class="pTitle" style="color: #e21b22; font-family: arial; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495821" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Bức tranh miêu tả nhà vua (có lẽ là vua Thành Thái, trị vì từ năm 1889 đến năm 1907), đang ngự trên ngai vàng trong điện Thái Hòa, hai bên có hai viên Thái giám và hai vị Hiệp lĩnh thị vệ đứng chầu, phía dưới có dòng chữ Hán: Đại Nam hoàng đế sắc phục tại vị cùng các chữ Hán ghi rõ chức phận của những người trong tranh là Hiệp lĩnh thị vệ và Thái giám</td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><div class="pTitle" style="color: #e21b22; font-family: arial; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495822" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Bức tranh vẽ nhà vua mặc xiêm và long cổn, đi hia, đội mũ bình thiên, cùng các bồi tế, thị vệ và thái giám, đang chuẩn bị bước lên đàn tế Nam Giao</td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><div class="pTitle" style="color: #e21b22; font-family: arial; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495823" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Bức tranh vẽ hai người mặc lễ phục khác nhau, với hai sắc màu xanh dương và đỏ làm chủ đạo, đầu đội hai chiếc mũ tế khác nhau. Các chữ Hán 皇 親 (Hoàng thân) viết trên tranh cho biết đây là hai vị hoàng thân thuộc tôn thất nhà Nguyễn</td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><div class="pTitle" style="color: #e21b22; font-family: arial; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495824" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Bức tranh vẽ hai vị quan trong lễ phục màu cam, đầu đội mũ ô sa ngồi đối diện nhau</td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><div class="pTitle" style="color: #e21b22; font-family: arial; font-size: 18px; font-weight: bold; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: separate; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; width: 40px;"><tbody style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><img border="1" class="lImage" hspace="0" hyperlink="" src="http://phienbancu.tuoitre.vn/tianyon/ImageView.aspx?ThumbnailID=495825" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; color: #193a56; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial; text-decoration: none;" /></td></tr>
<tr style="outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"><td class="tLegend" style="color: #888888; font-family: Arial; font-size: 8.5pt; font-style: italic; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;">Chữ Hán viết trên tranh Chánh nhất phẩm, Đông Các, Võ Hiển cho biết đây là hai vị quan đứng đầu điện Đông Các (Đông Các đại học sĩ) và điện Võ Hiển (Võ Hiển điện đại học sĩ) trong triều đình Huế, hàm chánh nhất phẩm, vận lễ phục tế Nam Giao. Bức thứ bảy vẽ hình con voi có phủ bành bằng vải màu vàng, thêu hình viên long; một người quản tượng mặc áo màu đỏ tía cưỡi trên đầu voi và ba người lính đi bên cạnh con voi mặc binh phục, đội nón dấu, lưng thắt khăn với các màu sắc khác nhau. Chữ Hán trên bức tranh này cho biết họ là những người lính thuộc Kinh tượng vệ, được gọi bằng các danh xưng: Hiệp quản), Dương, Binh và Thanh minh</td></tr>
</tbody></table><div style="font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 16px; outline-color: initial; outline-style: none; outline-width: initial;"></div><br />
Tôi vừa nhận được email của TS Piere Baptiste, quản thủ Bảo tàng quốc gia Guimet về nghệ thuật châu Á ở Paris (Pháp), báo tin nhà sách Eric Chaim Klein ở Santa Monica, California, đang rao bán bộ sưu tập gồm những bức họa thể hiện lễ phục tế Nam Giao thời Nguyễn.<br />
<br />
Kèm theo thông tin là website về bộ tranh (*) cùng bức thư do bà Laurent Mazzotti, đại diện của Eric Chaim Klein Bookseller, gửi cho TS Piere Baptiste với nội dung: “Nhận thức rõ những đóng góp quan trọng của Bảo tàng Guimet cho các chương trình hỗ trợ việc bảo tồn và phát triển hằng năm của các bảo tàng ở VN, chúng tôi gửi đến ông bộ sưu tập gồm những bức họa duy nhất minh họa chi tiết lễ phục mà vua quan và binh lính của triều đình An Nam mặc trong lễ tế Nam Giao, với các màu sắc rất sinh động và trung thực.<br />
<br />
Những họa phẩm này chưa từng xuất hiện, độc đáo và hiếm thấy, đã được một người tên là Nguyễn Văn Nhân vẽ tại Huế vào tháng 12-1902, đúng 100 năm sau ngày triều Nguyễn được thiết lập. Chúng tôi bày tỏ mong muốn Bảo tàng Guimet quan tâm để mua lại các họa phẩm này. Nếu không, chúng tôi vô cùng biết ơn việc (ông) thông báo lời đề nghị này đến các tổ chức, cá nhân khác vì chúng tôi tin rằng việc này có một vai trò quan trọng trong các bảo tàng hay trong thư viện công cộng cũng như trong các sưu tập tư nhân”.<br />
<br />
Bộ tranh có tên Lễ phục của triều đình An Nam (Grande tenue de la Cour d'Annam) đang được Eric Chaim Klein Bookseller rao bán với giá 35.000 USD, gồm 54 bức được vẽ bằng màu nước hết sức sống động, tất cả đều trong tình trạng hoàn hảo. Mỗi bức đều có chú thích bằng chữ Hán và chữ Pháp về chức tước, phẩm hàm của những nhân vật được vẽ.<br />
<br />
Qua email, TS Piere Baptiste gửi cho tôi một số ảnh chụp từ bộ sưu tập này, trong đó có cả ảnh chụp chiếc túi vải lanh đựng các bức họa, bên ngoài có dòng chữ Hán Hoàng phái sắc phục tự thiên tử chí tôn thất cùng dòng chữ Pháp: Grande tenue de la Cour d'Annam/ par Nguyễn Văn Nhân/ Biên-tu du Hàn-lâm en disponibilité/ Hué. Decembre 1902 (tác giả bộ tranh là Nguyễn Văn Nhân, biên tu Hàn lâm viện của triều Nguyễn, tranh vẽ tại Huế năm 1902).<br />
<br />
Một bức miêu tả nhà vua (có lẽ là vua Thành Thái, trị vì năm 1889-1907) đang ngự trên ngai vàng trong điện Thái Hòa, hai bên có hai viên thái giám và hai hiệp lĩnh thị vệ đứng chầu, phía dưới có dòng chữ Hán “Đại Nam hoàng đế sắc phục tại vị”, đồng thời ghi rõ chức phận của những người trong tranh. Một bức khác vẽ nhà vua mặc xiêm và long cổn, đi hia, đội mũ bình thiên, cùng các bồi tế, thị vệ và thái giám đang chuẩn bị bước lên đàn tế Nam Giao.<br />
<br />
Trong bức vẽ hai vị quan trong lễ phục màu cam, đầu đội mũ ô sa ngồi đối diện nhau, ghi chú chữ Hán cho biết họ là hai vị quan đứng đầu điện Đông Các (Đông Các đại học sĩ) và điện Võ Hiển (Võ Hiển điện đại học sĩ), hàm chánh nhất phẩm. Lại có bức vẽ một con voi có bành màu vàng thêu hình rồng cùng người quản tượng mặc áo màu đỏ tía cưỡi trên đầu voi và ba người lính đi cạnh voi, với ghi chú biết họ thuộc Kinh tượng vệ.<br />
<br />
Từ năm 2004 đến nay, trong các kỳ Festival Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế luôn phục dựng lễ Tế Giao nhưng gặp rất nhiều khó khăn khi phục chế lễ phục và tái hiện không gian lễ hội.<br />
<br />
Ngoại trừ 128 bộ lễ phục của 64 văn sinh và 64 vũ sinh biểu diễn điệu múa Bát dật đã được nhà nghiên cứu Trịnh Bách phục chế một cách bài bản, các lễ phục của vua quan, hoàng thân, đình thần, bồi tế, binh lính cũng như trang phục của voi, ngựa tham gia lễ tế đều mượn từ các vai diễn của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống cung đình Huế hoặc được phục chế một cách vội vàng và nặng tính tuồng chèo.<br />
<br />
Đó là một trong những lý do khiến nhiều nhà nghiên cứu lịch sử văn hóa Huế luôn phàn nàn lễ tế Nam Giao tái hiện ở Huế đã mất tính xác thực (authenticity) của một lễ tế quan trọng nhất dưới thời Nguyễn.<br />
<br />
TS TRẦN ĐỨC ANH SƠN<br />
_________<br />
<br />
(*) <a href="http://www.klinebooks.com/cgi-bin/kline/11638.html">http://www.klinebooks.com/cgi-bin/kline/11638.html</a>.</div>Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-19952452603906850602011-04-26T09:45:00.002+07:002011-04-26T09:52:19.149+07:00Trạng nguyên Trương Xán<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFwx67SKEKqfTpCMz098KKeg-kQY0Z6aIyDl9r4r89GAGp7O_H6Dy7-k1Pffln65mjnouZvbVZ4FhFNMu7gk72tCpDKffA9n4eeMtUm2dbqJJKVeEArfoS7itx3xrJLKmfL0VayAFhRQU_/s1600/A+%25286%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="261" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgFwx67SKEKqfTpCMz098KKeg-kQY0Z6aIyDl9r4r89GAGp7O_H6Dy7-k1Pffln65mjnouZvbVZ4FhFNMu7gk72tCpDKffA9n4eeMtUm2dbqJJKVeEArfoS7itx3xrJLKmfL0VayAFhRQU_/s400/A+%25286%2529.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ảnh Lê Vấn </td></tr>
</tbody></table><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Trạng nguyên Trương Xán</span><br />
Trương Xán đỗ Trại Trạng Nguyên (Thời nhà Trần, nếu ai quê từ Ninh Bình trở ra đỗ Trạng thì gọi là Kinh Trạng Nguyên, còn từ Thanh Hóa trở vào gọi là Trại Trạng Nguyên) cùng với Kinh Trạng Nguyên Trần Quốc Lặc khoa Bính Thìn, niên hiệu Nguyên Phong thứ 6 (1256), đời vua Trần Thái Tông.<br />
<br />
Ông say mê vẻ đẹp của thiên nhiên và thường tìm thấy trong các hiện tượng thiên nhiên những triết lý sâu sắc về đời người.<br />
<br />
Không có con người nào có thể sống tách riêng ra khỏi cộng đồng được. <i>“Con người cũng giống như những hòn đảo, phía trên mặt nước có thể đứng tách riêng, nhưng phía dưới thì chân những hòn đảo chắc chắn sẽ liền vào nhau. Và cùng liền vào đất dưới đáy biển. Đáy biển ấy liền thành một khối không rời đối với bờ. Khi nào nước biển lui xuống, các đảo kia trơ ra chúng ta dễ dàng nhìn thấy điều ấy. Con người cũng như những hòn đảo riêng rẽ kia. Mỗi người có thể có cuộc sống khác nhau nhưng tất cả luôn gắn bó với nhau và gắn bó với cuộc sống chung của dân chúng trong thế gian này. Không ai có thể sống tách rời khỏi cộng đồng của mình được’’</i>.<br />
<br />
Ông làm quan đến chức Hàn lâm Học sĩ. Một số làng chài đã lập đền thờ ông coi như một vị Phúc thần chuyên cứu giúp những người đi biển.<br />
<br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Ngọn lửa trên bờ biển</span><br />
Gió bão đã bớt đi nhưng sóng biển vẫn cuộn lên từng cột lớn. Người dân làng chài vẫn túm tụm trên bờ cát, mặc cho mưa gió quất vào người. Những người đàn bà đã khóc cạn nước mắt, không còn gào thét được nữa, chỉ còn đủ sức cào tay vào cát rồi nấc lên từng tiếng một. Quần áo, đầu tóc tơi tả hết cả, đám trẻ con thì bấu lấy mẹ, nhất quyết không chịu về nhà. Những ông già thì đứng lặng đi, chỉ có đôi mắt mở ra nhìn biển vừa oán giận vừa bất lực. Cách đây bảy ngày, người dân làng phát hiện một đàn mực lớn vào rất gần phía biển của làng. Thế là làng chài gom hết số thuyền có được cùng tất cả những người đàn ông khỏe mạnh nhất của làng nhanh chóng ra biển vây bắt mực. Họ nghĩ chỉ mất hai ba ngày là có thể trở về được nên chỉ mang một lượng nước rất ít để thuyền nhẹ có thể chèo nhanh. Nhưng những con thuyền vừa rời bến được một ngày thì cơn bão thình lình đổ đến. Gió rít từng hồi và nhổ bật tung những tán cây lớn trong làng. Nhiều mái nhà bị gió tốc ngược cuốn tung đi. Nhưng mặc cho nhà đổ, tâm trí người làng đã để hết ở biển. Những người đàn ông của họ không biết đang phải chống trả lại cơn bão khủng khiếp này như thế nào. Mưa gió ngớt đi một tí, cả làng đã đổ ra biển, những người đàn bà, những người già và cả lũ trẻ con nữa. Ai cũng ngóng xem có con thuyền nào trở về được không?<br />
<br />
Gió đã ngớt hẳn, nhưng biển vẫn động dữ dội. Những cột nước cuộn lại, dâng cao rồi đổ ụp xuống. Gặp những cột nước như thế, khó có con thuyền nào có thể thoát được. Một số người còn ít sức lực lặng lẽ quay về làng. Người ta cũng phải làm cái gì cho những người đàn bà và lũ trẻ ăn.<br />
<br />
Sự chờ đợi đã sang đến ngày thứ tám. Biển vẫn không thay đổi, hung bạo và cuồng loạn. Những nét tuyệt vọng đã hằn rõ trên những gương mặt. Một người vợ trẻ không chịu nổi đã cố sức đâm đầu xuống biển để chết theo chồng. Người ta kịp kéo chị ta lại đưa vào phía trong và cử hai đứa trẻ nhỡ đứng canh chừng. Đám trẻ con còn ăn uống được một ít chứ những người đàn bà thì không thể cho vào miệng bất cứ thứ gì. Họ chỉ nhấm một chút nước rồi lại gào khóc. Nỗi đau vô bờ đã giúp họ đè nén cơn đói xuống.<br />
<br />
Trông chừng không ai còn có thể chịu đựng được hơn nữa, một ông già nói:<br />
<br />
- Chưa thấy họ thì chúng ta vẫn còn hi vọng. Nhưng bây giờ tất cả phải quay về làng. Nhà cửa đã đổ nát cần phải dọn dẹp lại.<br />
<br />
Ông nói xong, đưa hai tay ôm ngực. Trên những con thuyền đó, cả ba người con trai của ông đều có mặt.<br />
<br />
Cuối cùng thì người ta cũng dựa vào nhau, đứng dậy định đi về. Bỗng nhiên một đứa trẻ kêu lên:<br />
<br />
- Trông kìa, con thuyền.<br />
<br />
Tiếng kêu ấy giống như tiếng sét làm tất cả choàng tỉnh, quay lại biển. Xa xa dưới những vòm sóng khổng lồ, có những đốm đen lờ mờ giống như con thuyền.<br />
<br />
- Con thuyền. Con thuyền.<br />
<br />
Ai đó thét lên.<br />
<br />
- Hình như không phải. Chỉ là cột sóng thôi.<br />
<br />
- Không phải là cột sóng, mà là con thuyền.<br />
<br />
Những vết đen cứ khi ẩn khi hiện ở ngoài tít xa. Những người đàn bà đều nghĩ đó là những con thuyền đang bị sóng chặn lại không vào được bờ. Nhưng cũng có người nói đó chỉ là những chân cột sóng thôi. Tuy nhiên, những chấm đen ấy đã giữ chân tất cả mọi người ở lại bờ biển.<br />
<br />
- Mang một con thuyền lại đây - Người vợ trẻ vừa ngất đã tỉnh lại - Tôi sẽ ra đó xem có phải là những con thuyền của làng mình không?<br />
<br />
Lúc đầu người ta cũng định làm thế nhưng thuyền lớn của làng đã ra biển hết, chỉ còn lại những thúng nhỏ thôi. Sóng dữ thế kia, chỉ cần thúng vừa chạm nước sẽ bị sóng hất ngược rồi nhấn chìm ngay.<br />
<br />
Bóng tối lại đổ xuống lấy đi mất một ngày chờ đợi tuyệt vọng.<br />
<br />
Một cậu bé lặng lẽ đi từ phía làng xuống biển. Cha Trương Xán là một người buôn muối trong vùng nên nhà cậu không có ai đi biển cả. Nhưng trong đám trẻ đang ngóng cha kia, có một cậu bạn của Trương Xán. Cậu đứng gần, nghe bạn vừa khóc vừa kể lại mọi chuyện. Trương Xán nhìn ra biển tối đen bỗng kêu lên:<br />
<br />
- Lửa. Phải đốt lửa. Những con thuyền cần nhìn thấy lửa để xác định được hướng bờ.<br />
<br />
Ngay sau tiếng kêu của cậu, những người còn sức lực chạy ào về làng. Người ta vác củi rồi liếp nhà ra chất và đốt một đống lửa trên bờ biển. Ngọn lửa dâng cao ngùn ngụt. Nhưng củi và liếp vẫn tiếp tục được mang ra chất vào lửa. Người ta muốn lửa cháy thật to, thật to để những người đi biển có thể nhìn thấy.<br />
<br />
Trương Xán nắm chặt tay bạn rồi nói:<br />
<br />
- Những vệt đen đó chắc chắn là chân cột sóng rồi. Nếu là những con thuyền thì chúng không thể đậu mãi ở một nơi mà có những cột sóng khổng lồ như thế.<br />
<br />
Không thấy con ở nhà, cha Trương Xán cho người đi tìm cậu ở ngoài biển. Nhưng cậu không chịu về và nói rằng mình sẽ thức cả đêm trên bờ biển.<br />
<br />
Đống lửa khổng lồ ấy cháy rừng rực trong ba đêm liên tục. Có bao nhiêu củi đốt, liếp tre, rặng rào đều được mang ra biển. Hết củi, người ta bắt đầu lấy tre ở những mái nhà đã bị tốc mang ra đốt tiếp. Cuối cùng, đoàn thuyền cũng trở về nguyên vẹn. Những người đàn ông kể rằng bão biển rất dữ dội nhưng lạ thay, đoàn thuyền lại rơi vào vùng mắt bão, nước biển rất yên tĩnh dù xung quanh gió đang cuồng nộ. Tuy nhiên bão cũng khiến họ mất phương hướng. Nhưng thật may là ngọn lửa đã giúp cho họ biết hướng đất liền ở đâu.<br />
<div><br />
</div><div><b><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Dân chúng là cội nguồn mãi mãi</span></b><br />
<div>Trương Xán học rất nhanh. Chỉ một thời gian ngắn cậu đã có thể đọc được những cuốn sách của thầy Đoan Nghiệp. Ông đọc bài văn của cậu rồi cười:<br />
<br />
- Nếu trò cứ học tốt như thế này thì chẳng mấy chốc nữa ta sẽ không còn chữ dạy cho trò nữa.<br />
<br />
Nói xong ông quay lại định lấy một cuốn sách khác cho Trương Xán thì thấy cha cậu dẫn một người lạ mặt đi vào.<br />
<br />
Ông ta là đạo sĩ Như Thị sống ẩn dật trên một cồn cát nhỏ. Mặc dù không hiểu gì về Như Thị nhưng dân trong vùng cũng rất kính trọng ông ta. Mỗi khi ông ta xuất hiện là mọi người lại cúi chào rất cung kính nhưng đáp lại, Như Thị cứ điềm nhiên bước đi, coi như không thấy ai trước mặt hết. Từ hồi về cồn cát ẩn dật, ông ta chưa bao giờ đến một nhà nào. Thế cho nên khi người nhà vào báo là có đạo sĩ Như Thị đến, cha cậu còn tưởng mình nghe nhầm.<br />
<br />
Mấy hôm trước, Trương Xán vừa đi vừa nghe thầy giảng như mọi lần, suốt dọc bờ biển. Khi đi ngang qua cồn cát nơi có đạo sĩ ở đó Trương Xán kể cho thầy về ông ta. Thầy đồ lắc đầu:<br />
<br />
- Đó chẳng qua cũng chỉ là một cách mê hoặc người khác thôi.Cuộc sống của mỗi con người, dù muốn hay không cũng không tách rời được với cuộc sống của người khác, với cuộc sống của cộng đồng. Làm gì có chuyện lánh đời như thế mà tìm thấy Đạo được. Đạo ở trong dân chúng.<br />
<br />
Nói xong, Đoan Nghiệp lại tiếp tục giảng bài cho học trò. Ông không ngờ rằng những câu nói của mình đã vang đến tai của đạo sĩ. Do đó hôm nay ông ta đến để gặp Đoan Nghiệp.<br />
<br />
Vừa ngồi xuống, đạo sĩ đã nói ngay:<br />
<br />
- Ta nghe thầy nói rằng đạo của ta mê hoặc người khác. Không biết có phải thế không?<br />
<br />
- Đúng vậy! - Đoan Nghiệp nói - Cuộc sống của người này không thể tách rời với cuộc sống của người khác, và với cả cộng đồng được. Đó không phải là thói quen mà còn là bản tính của con người.<br />
<br />
Đạo sĩ cất tiếng cười lớn. Trương Xán có cảm giác như ngôi nhà rung lên. Ông ta cười một hồi lâu rồi nói:<br />
<br />
- Ta tưởng thầy biết điều gì hay. Hóa ra cũng chỉ là một thầy đồ đi gõ đầu trẻ thôi.<br />
<br />
- Ta xin được nghe ý của đạo sĩ. - Đoan Nghiệp vẫn từ tốn nói.<br />
<br />
- Được. - Ông ta nói - Nếu ngươi muốn mở rộng tâm trí thì ta cũng xuống tay khai Đạo cho. Con người ta ngay từ khi sinh ra đã lẻ loi rồi. Khi đó, đứa trẻ khóc nhưng có ai biết nó khóc vì cái gì đâu, kể cả mẹ nó. Rồi khi lớn lên, đứa trẻ ấy đau buồn hay vui sướng thì cũng không có ai biết điều gì khiến nó vui mừng hay vui sướng nếu nó không tự nói ra điều ấy. Thế rồi đến khi có bệnh tật, con người đó khổ sở, đau đớn nhưng cũng chẳng ai biết được cái nỗi đau đớn ấy nó thực sự như thế nào nếu người đó không kêu lên. Rồi đến khi chết, mình nó sẽ chết, chẳng có ai giúp gì được con người ấy cả. Ngươi thấy thế nào?<br />
<br />
- Có lý lắm. - Đoan Nghiệp nói - Đạo sĩ cứ nói tiếp đi.<br />
<br />
Nghe đạo sĩ nói, Trương Xán choáng váng thật sự. Đúng là nếu cậu buồn hay vui mà không nói ra thì mọi người cũng không biết là vì lý do gì. Giọng của đạo sĩ vẫn vang lên:<br />
<br />
- Thế cho nên trong thế gian này, chẳng có ai thực sự liên quan đến ai cả. Sống đã lẻ loi thế sao không tìm đường học Đạo như ta.<br />
<br />
Nói xong, ông ta phất tay áo rộng thùng thình rồi đứng dậy đi ra không chờ thầy đồ nói. Cái tay áo dính đầy cát chạm nhẹ vào mặt Trương Xán. Cậu ngây người ra. Những lời của đạo sĩ làm cho cậu không còn tâm trí để học tiếp nữa. Thầy đồ thấy vậy liền nói:<br />
<br />
- Đúng là mỗi con người có những nỗi đau riêng, những nỗi vui riêng mà nếu không nói ra thì không ai biết được. Nhưng tận sâu thẳm bên trong những điều đó, con người vẫn liên kết với nhau, và với tất cả mọi người khác.<br />
<br />
- Thế đạo sĩ...<br />
<br />
- Mặc dù ông ta nói ông ta sống ẩn dật không liên quan gì đến ai nhưng cuộc sống của ông ta vẫn gắn bó với cuộc sống của dân làng.<br />
<br />
Trương Xán ngồi im lặng nghe thầy nói. Mặc dù vậy những lời của đạo sĩ vẫn ám ảnh cậu.<br />
<br />
Thầy đồ nghĩ ngợi một lúc rồi nói:<br />
<br />
- Chúng ta ra biển đi.<br />
<br />
Hai thầy trò đi ra biển. Trong đầu Trương Xán quay cuồng những lời của đạo sĩ. Đôi mắt cậu thỉnh thoảng lại liếc nhìn về phía cồn cát. Đoan Nghiệp dẫn học trò trở lại mỏm núi cao rồi chỉ tay ra những hòn đảo nhỏ nhô lên trên biển.<br />
<br />
- Con nhìn những hòn đảo kia đi. Chúng mọc tách rời nhau trên mặt biển đấy.<br />
<br />
- Vâng - Trương Xán kêu lên - Từng hòn đảo một đứng riêng ra thầy ạ.<br />
<br />
- Đúng là riêng ra rồi - Thầy mỉm cười - Trò sẽ nói là mỗi hòn đảo có những điều mà hòn đảo kia không có chứ gì? Nhưng trò thử nghĩ xem, phía dưới mặt biển, chân của những hòn đảo đó thế nào?<br />
<br />
Câu hỏi làm cho Trương Xán bừng tỉnh:<br />
<br />
- Dạ. Phía dưới thì chân những hòn đảo này chắc chắn sẽ liền vào nhau.<br />
<br />
- Và cùng liền vào đất dưới đáy biển. Đáy biển ấy liền thành một khối không rời đối với bờ con ạ. Khi nào nước biển lui xuống, các đảo kia trơ ra con sẽ nhìn thấy điều ấy. Con người cũng như những hòn đảo riêng rẽ kia. Mỗi người có thể có cuộc sống khác nhau nhưng tất cả luôn gắn bó với nhau và gắn bó với cuộc sống chung của dân chúng trong thế gian này. Không ai có thể sống tách rời một mình được.<br />
<br />
<i>Bản quyền bài viết của Nhóm Ban Mai-Trích từ cuốn Trạng Nguyên Việt Nam-Đạo Học của Người Xưa</i></div></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-41956569515261960142011-04-24T00:16:00.003+07:002011-04-24T18:36:25.634+07:00Trạng nguyên Bạch Liêu<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmMASPqI3YBg1aWW0qG986Xy0dzsampE0cDVIaz9f2HSiic_Bk-T9FeODCUfWI-doJqx7RdMvjfsdlsjFz_Zd4pKywDnOLwBlt38nvWFdeYdvlbpi8oH5xrClYSTfut0-gr66yWNzJwgW9/s1600/bachlieu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmMASPqI3YBg1aWW0qG986Xy0dzsampE0cDVIaz9f2HSiic_Bk-T9FeODCUfWI-doJqx7RdMvjfsdlsjFz_Zd4pKywDnOLwBlt38nvWFdeYdvlbpi8oH5xrClYSTfut0-gr66yWNzJwgW9/s1600/bachlieu.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="color: #333333; font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 18px;"><span class="c2"><span class="c2"><em>Nhà thờ Trạng Nguyên Bạch Liêu</em></span></span> <span class="c2"><span class="c2"><em>tại xóm Thanh Đà - Mã Thành - Yên Thành - Nghệ An</em> </span></span></span></td></tr>
</tbody></table><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Trạng nguyên Bạch Liêu</span><br />
Một trí thức tài hoa lỗi lạc như ông mà tài liệu về ông còn rất ít. "Ðại Việt sủ ký toàn thư" chép vắn tắt: "Tháng ba năm Thiên Long thứ chín đời Trần Thánh Tông, khoa thi lấy Kinh trạng nguyên Trần Cố, Trại trạng nguyên Bạch Liêu. Tư chất thông minh, trình độ học vấn như thế quả là xuất chúng. Bạch Liêu còn gọi là Bạch Đồng Liêu sinh ngày 15 tháng giêng năm Bính Thìn(1236) ở làng Thanh Đà, tổng Quỳ Trạch huyện Đông Thành (nay là xã Mã Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An). Ông xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo, giàu lòng yêu nước, Cha làm nghề dạy học, bốc thuốc, là người “tích phúc truyền gia”, lấy nhân nghĩa làm gốc. Thủa nhỏ Bạch Liêu nổi tiếng thần đồng: 6 tuổi biết đọc, 7 tuổi biết làm thơ, 8 tuổi làm được văn bài, 15 tuổi tiếng tăm vang lừng khắp quận huyện. Tương truyền “Ông có trí nhớ dai chẳng ai bằng, có cặp mắt lóng lánh, nhãn quan thần lực đọc sách 10 dòng trong nháy mắt”. Trạng nguyên Bạch Liêu mất ngày 24 tháng giêng năm ất Mão (1315) thọ 79 tuổi. Trạng nguyên Bạch Liêu được vua Trần phong sắc Đương cảnh thành hoàng đại vương, dân lập đền thờ tôn vinh vị Tổ khai khoa của xứ Nghệ. Ông được nhiều địa phương suy tôn và lập đền thờ. Hiện nay con cháu trực hệ của dòng họ Bạch đã tu sửa nhà thờ và phần mộ của ông tại xã Mã Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An.<br />
<div><i><br />
</i></div><div><i>Trạng nguyên đệ nhất tam khôi<br />
Nhất danh, nhất giáp, đầu ngôi bảng vàng<br />
Mũ rồng áo tía vua ban<br />
Lọng xanh đi trước, lọng vàng theo sau...</i><br />
<br />
Ðó là cảnh ông vinh quy về nhà, qua vè dân gian. Một số tư liệu cho biết: Bạch Liêu đậu Trạng nguyên nhưng xin không ra làm quan để ở nhà báo hiếu song thân, góp công sức xây dựng quê nhà, được vua chấp nhận. Ðủ thấy phẩm chất cao quý của ông: không màng công danh phú quý, chịu nghèo khó lo phụng dưỡng cha mẹ, giúp đỡ quê hương.<br />
<br />
Biết thêm: Ông là môn khách thân tín của Trần Quang Khải khi ông này làm trấn thủ Nghệ An. Trần Quang Khải mến tài trọng đức Bạch Liêu, thường gặp gỡ xướng họa thơ văn, đàm đạo việc quân việc nước. Năm 1287 Bạch Liêu được cử đi sứ sang Trung Quốc, rồi về sống ở làng Nghĩa Lộ xứ Hải Ðông dạy học, bốc thuốc, dạy dân cày cấy. ở Nghĩa Lộ cũng như ở quê đều xây đền thờ ông làm thần.<br />
<br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Hiến kế đuổi giặc</span><br />
Năm 1258, quân Nguyên Mông bị quân dân ta đánh cho tan tác ở Ðông Bộ Ðầu (Hàng Than, Hà Nội) phải chạy về nước, ráo riết chuẩn bị đợt xâm lược mới. Trớc tình hình đó, Bạch Liêu đề xuất bản kế hoạch ba điểm, gọi là "Biến pháp tam chương" nhằm chuẩn bị đối phó với địch. Nội dung:<br />
<br />
<i>- Kiểm tra dân số, lấy một vạn trai tráng sung quân, quyên góp để rèn vũ khí. Chỉ tập trung một số quân thường trực, còn lại ở tại địa phương, thường xuyên luyện tập, khi động dụng sẽ điều đi.<br />
<br />
- Khuyến khích các Vương hầu lập thêm điền trang, đưa dân thiếu ruộng từ Bắc vào khẩn hoang, làm tăng lương thực và của cải cho dân no ấm và đầy kho Nhà nước. Lập các kho thóc, tiền, binh khí, cứ hai mươi dặm một kho, từ Thanh Hóa vào đến Hoành Sơn.<br />
<br />
- Lập các đồn điền giáp biên giới phía Nam, đưa nông dân đến khai hoang, lập làng để làm tai mắt theo dõi ngoại xâm.</i><br />
<br />
Trần Quang Khải rất khen "Biến pháp", tự mình cùng em là Trần Quốc Khang đưa nhiều gia nô vào lập điền trại. Sau 5 năm thực hiện "biến pháp", tình hình mọi mặt ở Hoan Diễn rất tốt, được triều đình khen ngợi. Năm 1271, Trần Quang Khải được triệu về kinh làm Tướng quốc Thái úy, cùng Trần Quốc Tuấn lo đối phó với tình hình ngày càng nóng bỏng trước âm mưu của phương Bắc. Ông vẫn quan hệ chặt chẽ với Bạch Liêu, hỏi ý kiến nhiều việc.</div><div><br />
Năm 1282, Toa Ðô đem năm mươi vạn quân, nói là đánh Chiêm Thành, sau khi chiếm hai châu Ô, Lý, bèn tiến ra Nghệ An, đến tận bờ nam sông Lam. Năm 1284, Thoát Hoan đem quân vượt biên giới phía Bắc nước ta, tràn xuống Vạn Kiếp, rồi vào Thăng Long. Vua Trần và triều đình phải tạm dời vào Thanh Hóa. Trần Quang Khải được cử vào Nghệ An chặn quân Toa Ðô, Trần Quốc Tuấn đánh cánh quân Thoát Hoan.<br />
<br />
Bạch Liêu viết tờ tâu nói rõ tình hình Hoan Diễn, phân tích thế và lực chung của ta và địch, dâng kế sách đối phó. Vua Trần Nhân Tông đọc rất vừa ý, nhất là trong bản tâu của Bạch Liêu nói Hoan Diễn đã sẵn sàng mười vạn quân dưới cờ. Vua phê ngay vào dới bản tâu hai câu:<br />
<br />
<i>Cối Kê cựu sự quân tu ký<br />
Hoan Diễn do tồn thập vạn binh.</i><br />
<br />
Ý vua Trần Nhân Tông nhắc Bạch Liêu nhớ kinh nghiệm Cối Kê hồi xa (khoảng năm trăm năm trước Công nguyên), Việt Câu Tiễn bị Ngô Phù Sai đánh thua, còn 5.000 quân rút về Cối Kê cố thủ, rồi từ căn cứ đó quật lại, giành được thắng lợi cuối cùng. Nhờ có mời vạn lính Hoan Diễn, xã tắc sẽ tồn tại. Các vua Trần hồi đó đúng là tin tưởng lính Hoan Diễn.<br />
<b><br />
</b><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Các mẫu truyện khác</span><br />
<span class="Apple-style-span" style="color: #39b54a; font-family: arial; font-size: medium;"><b><br />
</b></span></div><div><b>Ngọn lửa cũng thở như người</b><br />
Do thức cả đêm đốt lửa nên hôm đó, hai cậu bé buồn ngủ quá, không đến lớp được. Hôm sau, Bạch Liêu dậy thật sớm chạy sang gọi bạn đến lớp.</div><div><br />
Đường làng vắng vẻ, thỉnh thoảng lại có tiếng chó sủa, rồi tiếng trẻ con khóc. Gia đình thầy đồ cũng ở trong một ngôi nhà lụp xụp như những ngôi nhà trong vùng. Nhưng bên cạnh đó, một phòng học lớn, chắc chắn được dựng lên bằng những thân gỗ lớn.<br />
<br />
Vách gỗ xung quanh chỉ cao lưng chừng, để hở phía trên cho ánh sáng lọt vào. Còn quá sớm nên chưa có ai đến lớp. Hoài Văn định đẩy cửa vào phòng ngồi đợi thầy thì Bạch Liêu lắc đầu. Cậu quay lại đi lên nhà thầy.<br />
<br />
Đang đọc sách, nghe tiếng trò gọi cửa, thầy đồ sợ rằng có việc gì nên vội đi ra. Nhìn gương mặt hai cậu bé, ông càng lo lắng hỏi:<br />
<br />
- Có việc gì thế?<br />
<br />
Hoài Văn láu táu trả lời:<br />
<br />
- Thưa thầy. Gió. Lửa. Gió. Lửa...<br />
<br />
Cậu ta lúng túng không biết nói với thầy như thế nào. Bạch Liêu ra hiệu cho bạn im lặng rồi cậu bình tĩnh kể lại mọi chuyện. Kể xong, Bạch Liêu hỏi thầy:<br />
<br />
- Thế thì gió từ đâu đến hả thầy?<br />
<br />
Thầy đồ nhìn Bạch Liêu hồi lâu. Ông cảm thấy kinh ngạc vì những quan sát của cậu bé. Ông ngước lên. Buổi sáng sớm mát mẻ hơn ban ngày một chút nhưng cũng không hề có một gợn gió nào. Cây cối đứng im tăm tắp.<br />
<br />
- Lúc ấy cũng không có gió như thế này thầy ạ.<br />
<br />
- Có đúng là càng gió to thì lửa càng cháy mạnh không? - Thầy đồ hỏi, giọng bán tín bán nghi.<br />
<br />
- Đúng ạ.<br />
<br />
Cuối cùng ba thầy trò dẫn nhau ra bãi đất hôm trước. Thầy nhìn đám tro tàn rồi bảo:<br />
<br />
- Hai trò đi vơ củi đi.<br />
<br />
Một đống củi lớn lại được đốt. Vẫn vậy, mặc dù bầu trời tĩnh lặng, không có một gợn gió nào nhưng lửa cháy càng to thì gió càng thổi mạnh trong đống lửa. Thầy đồ đưa mắt nhìn xung quanh. Ông giật mình, nhìn đống lửa cháy rồi nói:<br />
<br />
- Ta hiểu rồi. Gió không đến từ phía biển cũng chẳng đến từ phía tây. Vậy thì gió sinh ra từ chính đống lửa này.<br />
<br />
- Lửa mà sinh ra gió hở thầy?<br />
<br />
Hai cậu bé cùng thốt lên ngạc nhiên. Lửa làm sao lại sinh ra gió được nhỉ? Thầy đồ khoát tay:<br />
<br />
- Lửa không sinh ra gió, nhưng gió lại vì đống lửa này mà có đấy. Chúng ta về đi. Ta sẽ giải thích cho các con biết.<br />
<br />
Ba thầy trò quay lại lớp học. Thầy đồ vào nhà lấy một ngọn nến và một cái hộp gỗ nhỏ, có nắp đậy kín mang ra.<br />
<br />
- Các trò nhìn kỹ nhé.<br />
<br />
Thầy đồ đốt ngọn nến rồi cho vào lòng hộp. Ngọn lửa nhỏ nhoi cháy lên.<br />
<br />
- Lửa cháy bé thế này thì làm gì có gió hở thầy? - Hoài Văn lau tau hỏi.<br />
<br />
Thầy đồ không trả lời. Ông chờ cho đốm lửa cháy hẳn lên rồi hỏi:<br />
<br />
- Nếu bây giờ ta đậy cái nắp hộp lại thì sao?<br />
<br />
Nói xong, ông liền đậy cái nắp hộp lại.<br />
<br />
- Nến sẽ tắt ạ.<br />
<br />
Hai cậu học trò cùng trả lời.<br />
<br />
- Nến tắt à, - Thầy nheo mắt hỏi - có đúng là nến tắt thật không?<br />
<br />
- Đúng là nến sẽ tắt.<br />
<br />
Hai cậu bé vẫn khẳng định lại như vậy. Thầy đồ mở cái nắp hộp ra. Ngọn nến đã tắt, bốc lên một sợi khói rất mảnh.<br />
<br />
- Đúng là nến đã tắt thật. - Ông gật gù - Vì sao nến tắt nhỉ? Điều này ta đã dạy các trò rồi đấy.<br />
<br />
- Vâng ạ - Bạch Liêu nói - Nến tắt là do cái hộp đóng kín, không có không khí ạ. Phải có không khí thì lửa mới cháy được.<br />
<br />
- Để ta xem nào.<br />
<br />
Thầy đồ dùng dao khoét một lỗ to trên cái hộp rồi châm lại nến. Lần này, ngọn nến không tắt.<br />
<br />
- Không khí chui qua đây đúng không - Thầy đồ chỉ cái lỗ rồi nói - Còn nếu ngọn nến cháy ở ngoài này thì không khí sẽ ùa tới từ khắp xung quanh.<br />
<br />
- Có nghĩa là khi lửa cháy, không khí xung quanh ùa tới mạnh nên tạo ra gió? - Bạch Liêu hỏi.<br />
<br />
- Gần như thế đấy. - Thầy đồ nói - Nhưng bây giờ các trò hãy làm theo lời ta bảo xem sao. Hãy hít thở đi.<br />
<br />
Bạch Liêu hít vào rồi thở ra. Thầy đồ gật gù:<br />
<br />
- Trò thấy thế nào?<br />
<br />
- Con hiểu rồi - Bạch Liêu reo lên - Ngọn lửa cũng giống như con vậy, hít không khí vào rồi lại phải thở ra. Cứ hít vào thở ra như thế thì tạo ra gió phải không ạ.<br />
<br />
- Đúng đấy! - Thầy đồ cười tươi.<br />
<br />
- Nhưng con có thấy ngọn nến này thở ra gió đâu ạ? - Hoài Văn kêu lên.<br />
<br />
- Nó có hít vào thở ra đấy. - Bạch Liêu nói - Nhưng có thể nó thở ra nhẹ quá nên chúng ta không nhận ra phải không hả thầy?<br />
<br />
Thầy đồ cười, vui mừng vì cậu học trò tỏ ra rất thông minh. Ông bỗng nghiêm mặt lại:<br />
<br />
- Ta quên chưa phạt hai trò vì tội hôm qua bỏ học. Vậy bây giờ, hai người phải chạy từ đây ra bãi đất đó, nhặt một mẩu củi cháy dở về đây. Ai chạy nhanh mang được về trước thì sẽ không bị phạt tiếp nữa.<br />
<br />
Bạch Liêu mới co chân thì Hoài Văn đã vùng chạy được một đoạn xa rồi. Cậu liền cố chạy nhanh cho kịp bạn. Đoạn đường từ nhà thầy ra bãi đất khá dài nên Bạch Liêu phải cố gắng lắm mới chạy được hết. Quá mệt, Bạch Liêu đứng dựa hẳn vào vách lớp học thở mạnh. Cậu đưa tay lên quệt những giọt mồ hôi trên mặt. Hơi thở của cậu rất mạnh, thở mạnh vào tay. Bạch Liêu vừa thở vừa kêu lên. Giọng cậu đứt đoạn vì quá mệt:<br />
<br />
- Con hiểu rồi. Ngọn lửa cháy càng to thì hơi nóng bốc đi càng nhanh, không khí ùa vào càng mạnh. Thế cho nên mới có gió. Còn ngọn lửa cháy bé, hơi nóng bốc lên ít thì không khí cũng ùa vào ít.<br />
<br />
Thầy đồ không trả lời mà chỉ tươi cười nhìn cậu học trò rồi gật đầu.</div><div><br />
</div><b>Đương cảnh Thành Hoàng Đại Vương</b><br />
<b><br />
</b><br />
<div><b></b>Ngày đầu tiên đến phủ học, Bạch Liêu ngồi cạnh Đại Minh, một cậu bé mặt mũi sáng sủa, thông minh. Đại Minh học rất giỏi, tính tình vui vẻ, hiền lành. Tuy nhiên Bạch Liêu cảm thấy các bạn trong lớp có điều gì đấy e ngại mỗi khi nói chuyện với Đại Minh.<br />
<br />
Do bận đi kiểm tra, đốc thúc việc học trong vùng nên thầy Hoàng Nghĩa thỉnh thoảng mới có thời gian dạy học trò được. Lớp học vẫn do thầy đồ trước đó dạy. Không như thầy Hoàng Nghĩa, thầy đồ này chỉ chú trọng dạy kinh sách, luật pháp để cho học trò đi thi.<br />
<br />
- Mỗi thời đại, luật pháp lại thay đổi cho phù hợp với thời đại đó. Tuy nhiên không phải lúc nào sự thay đổi đó cũng tốt cho dân chúng. Nhiều khi luật pháp chỉ phục vụ cho quan lại cai trị dân cho tốt hơn thôi.<br />
<br />
Nếu là thầy đồ dạy học ở bên ngoài thì không ai dám nói như thế. Nhưng quan tuần phủ là người cũng biết chút chữ nghĩa, ông muốn các thầy đồ nói thực cái chí của mình cho lũ học trò nghe. Thế cho nên, học trò trong phủ được tự do bàn luận về những điều đó.<br />
<br />
- Nhưng thế nào là một hệ thống luật pháp tốt cho dân chúng ạ?<br />
<br />
Bạch Liêu vừa hỏi xong thì lớp học cười ồ lên. Đám học trò quay lại nhìn cậu học trò mới như thể giễu cợt. Nhưng giọng thầy đồ đã vang lên;<br />
<br />
- Trò hỏi đúng lắm. Một hệ thống luật pháp tốt cho dân chúng là như thế nào? Các trò suy nghĩ đi.<br />
<br />
- Đó là những điều luật khiến dân chúng phải đóng thuế nhanh hơn và nhiều hơn ạ. - Một cậu học trò nói.<br />
<br />
- Không phải - Một người khác cãi lại - Đó là những điều luật khiến dân chúng không đánh nhau, không dám ăn trộm ăn cắp.<br />
<br />
Học trò tranh nhau nói. Bạch Liêu ngạc nhiên khi thấy Đại Minh vẫn ngồi im.<br />
<br />
- Theo cậu thì thế nào?<br />
<br />
Bạch Liêu hỏi nhưng Đại Minh không nghe thấy. Cậu ta đang chìm trong suy nghĩ. Đợi cho học trò có ý kiến xong, thầy đồ quay lại cậu học trò giỏi nhất lớp:<br />
<br />
- Đại Minh, ý kiến của em thế nào?<br />
<br />
Đại Minh vẫn không nghe thấy gì khiến Bạch Liêu phải thúc vào người thì cậu ta mới giật mình tỉnh lại.<br />
<br />
- Đại Minh, thế nào là một hệ thống luật pháp tốt cho dân.<br />
<br />
- Thưa thầy, - Đại Minh đứng dậy - Một thời đại có hệ thống luật pháp tốt là một thời đại không cần nhiều đến những vị quan cai trị ạ.<br />
<br />
Bạch Liêu giật mình vì câu nói đó. Cậu nghĩ ngợi rồi chợt hiểu ra ý của Đại Minh. Cả lớp bỗng im lặng. Thầy đồ nói:<br />
<br />
- Không cần đến những vị quan cai trị à? Tại sao vậy?<br />
<br />
- Dạ...<br />
<br />
Đại Minh định nói tiếp thì Bạch Liêu đứng lên:<br />
<br />
- Con hiểu ý của Đại Minh rồi. Xin thầy cho con nói ạ.<br />
<br />
- Được.<br />
<br />
Đại Minh nhìn bạn cười:<br />
<br />
- Cậu nói đi.<br />
<br />
Bạch Liêu nói rành rọt:<br />
<br />
- Đúng là có hệ thống luật pháp tốt thì không cần nhiều đến các vị quan cai trị. Nếu hệ thống luật pháp tốt, vì dân và nghiêm minh thì dân sẽ tâm phục, khẩu phục tự nguyện tuân theo chứ không cần phải ép buộc. Vì dân chúng đã tin tưởng và khâm phục vào hệ thống luật pháp đó nên họ sẽ cố gắng tránh những điều luật pháp không cho phép. Còn nếu như họ vô tình phạm phải thì họ sẽ tự nguyện chịu hình phạt theo luật định mà không có lời oán thán, trách móc hay tìm cách trốn tránh. Nếu có một hệ thống luật pháp như thế thì các thời đại sẽ không cần nhiều đến những vị quan cai trị.<br />
<br />
Đại Minh bỗng đứng dậy ôm lấy vai bạn:<br />
<br />
- Cậu nói còn hay hơn cả những điều tớ nghĩ.<br />
<br />
Thầy đồ gật gù:<br />
<br />
- Con nói còn chưa đủ, nhưng đó chính là lý tưởng của một nền luật pháp tốt và vì dân.<br />
<br />
Mãi sau này, Bạch Liêu mới biết Đại Minh là con của quan tuần phủ. Được sự giúp đỡ của Đại Minh, Bạch Liêu có thể tự do vào kho sách của phủ bất cứ lúc nào. Muốn đọc cuốn sách nào cậu cũng có thể mượn mang về. Từ khi lên phủ, thầy Hoàng Nghĩa ít khi ở lại phủ mà cứ phải đi khắp nơi. Thế cho nên đọc sách có điều gì không hiểu, Bạch Liêu lại mang đến hỏi Đại Minh. Cậu bạn đã đọc hết những cuốn sách đó và từng được thầy đồ giảng qua nên hiểu được. Do chăm chỉ đọc sách, dần dần Bạch Liêu đã cùng với Đại Minh đứng đầu lớp học. Mỗi khi thầy đồ có việc, thầy lại cử một trong hai cậu đọc sách rồi giải nghĩa cho cả lớp nghe.<br />
<br />
Bạch Liêu và Đại Minh cùng vượt qua kỳ thi Hương và thi Đình. Lúc này, con đường công danh đã rõ rệt. Thầy Hoàng Nghĩa biết được rằng cậu học trò cưng của mình chắc chắn sẽ ra làm quan nên ông thường khuyên nhủ cậu:<br />
<br />
- Làm quan hay không làm quan thì trò cũng giống như ta, là con cái của Đại Việt. Làm việc gì cũng phải nghĩ đến hai chữ thiêng liêng đó. Dân chúng không chỉ là gốc của nước nhà mà đời sống của dân chúng còn chính là nơi lưu giữ những ý tưởng, những ước mơ của các bậc hiền nhân Đại Việt. Nếu chăm dân không tốt, ấy là ta có tội với chính tổ tông chúng ta.<br />
<br />
Năm Thiệu Long thứ 9 (1266) đời vua Trần Thánh Tông, triều đình nhà Trần tiếp tục mở khoa thi Đình năm Bính Dần, để kén chọn người hiền tài. Đại Minh cùng với Bạch Liêu khăn gói ra kinh ứng thí. Bạch Liêu đỗ Trại Trạng Nguyên cùng với Kinh Trạng Nguyên Trần Cố.<br />
<br />
Trong suốt cuộc đời làm quan của mình, Trạng Nguyên Bạch Liêu cố gắng giải thích các hiện tượng tự nhiên một cách dễ hiểu rồi cho người chép thành nhiều bản để phổ biến cho dân chúng. Sau khi ông chết, dân chúng suy tôn ông như vị thần có thể trừ ma quỷ. Nhà vua cũng phong Trạng Nguyên Bạch Liêu là Phúc Thần, hiệu là Đương Cảnh Thành Hoàng Đại Vương. Một vị thần chuyên xua tà ma giúp dân chúng.</div><div><br />
</div><div><b><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Mộ Trang Nguyên Bạch Liêu</span></b><br />
<b><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;"><br />
</span></b></div>Sinh thời Bạch Liêu đã chọn huyệt đất ở dưới chân núi Hồng Lĩnh làm nơi an nghỉ ngàn thu. Nơi này địa thế hùng vĩ tươi đẹp, sát chân núi Hồng Lĩnh, trên cao là ngọn Hương Tích có chùa Hương Tích (dựng đời Trần) rất nổi tiếng. Sau khi ông mất, con cháu theo di chúc an táng mộ ông ở địa điểm ấy -Nay thuộc thôn Phú Hưng xã Thiên Lộc huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh. Khu mộ đã được xếp hạng DTLSVH<br />
<br />
Đền thờ Bạch Liêu ở xã Mã Thành huyện Yên Thành tỉnh Nghệ An cũng đã được xếp hạng Di tích LSVH cấp quốc gia<br />
<div><br />
</div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnnI1EKvEJZ3EL7b9wIYL900qzojf20vNcoyj-5C4uOSvhy2T5-l4-miaREMjvKNIpgYDyHj8mStziWxCFF3Y1FPUIgTDJBs3V5_qs0mXbuduFqt8zNHy4YRuMXTnzEoKlFf6VHLd4_ZrF/s1600/img4070.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnnI1EKvEJZ3EL7b9wIYL900qzojf20vNcoyj-5C4uOSvhy2T5-l4-miaREMjvKNIpgYDyHj8mStziWxCFF3Y1FPUIgTDJBs3V5_qs0mXbuduFqt8zNHy4YRuMXTnzEoKlFf6VHLd4_ZrF/s320/img4070.jpg" width="320" /></a></div><div><br />
</div><table border="0"><tbody>
<tr> <td><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIv6fLMJcSgDnNGvv-v5TVRser0JDq0PyVFWdM_sODj1LbSUny6MB7p7d1yiaj5aVsPl4IQLePtepnjVYdASvdNx7NV4iFN9qlg0jpsYvXV_QZd18jujpZLnZ-9N23F2eL1jLYzJxKVY5u/s1600/blieu01.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIv6fLMJcSgDnNGvv-v5TVRser0JDq0PyVFWdM_sODj1LbSUny6MB7p7d1yiaj5aVsPl4IQLePtepnjVYdASvdNx7NV4iFN9qlg0jpsYvXV_QZd18jujpZLnZ-9N23F2eL1jLYzJxKVY5u/s320/blieu01.jpg" width="240" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Hùng Sơn đĩnh tộc miếu ư gia</span></td></tr>
</tbody></table></td> <td><br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY5yCPn7AaXjGndUuzu6Dh9L0dR8_59CsRz7FnD-y46he4wg3LcS7xmCn0TDCakc0sLQGCkiRsq16gcxsd2we3MhcCvl3eQ-l7YI0oywmmEPVn0aySnVePd3IUSsj6kyQiRbOFrbeJ-YMn/s1600/blieu02.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY5yCPn7AaXjGndUuzu6Dh9L0dR8_59CsRz7FnD-y46he4wg3LcS7xmCn0TDCakc0sLQGCkiRsq16gcxsd2we3MhcCvl3eQ-l7YI0oywmmEPVn0aySnVePd3IUSsj6kyQiRbOFrbeJ-YMn/s320/blieu02.jpg" width="240" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Long thủ giáp khoa danh tại sử</span></td></tr>
</tbody></table></td></tr>
</tbody></table><br />
<br />
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOXKWZXnFPpa-qaSxG0zbiRsLoKkmKfuLAJYjxae1YnJyyW9z9R0q3-KeNWuMSrV8cI4K1CFqEZRZSLbbOGwxSgZgxw0TZut4u4cKwpjUSMIh5Shf7OIJPUiiTVvA_ZgC0BLC4RH12_jd9/s1600/img4080.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOXKWZXnFPpa-qaSxG0zbiRsLoKkmKfuLAJYjxae1YnJyyW9z9R0q3-KeNWuMSrV8cI4K1CFqEZRZSLbbOGwxSgZgxw0TZut4u4cKwpjUSMIh5Shf7OIJPUiiTVvA_ZgC0BLC4RH12_jd9/s640/img4080.jpg" width="480" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="font-size: medium; margin-bottom: 0.5em; margin-left: auto; margin-right: auto; padding-bottom: 6px; padding-left: 6px; padding-right: 6px; padding-top: 6px; text-align: center;"><tbody>
<tr><td class="tr-caption" style="font-size: 13px; padding-top: 4px; text-align: center;"><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Sơn chi mỹ, thủy chi thanh, chung kỳ tú, dục kỳ hình; văn chương Sơn chi mỹ, thuy chi thanh, văn chương khôi vĩ, khí chất tinh linh.</span></div></td><td class="tr-caption" style="font-size: 13px; padding-top: 4px; text-align: center;"><br />
</td></tr>
</tbody></table><div style="margin-bottom: 0px; margin-left: 0px; margin-right: 0px; margin-top: 0px;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: x-small;">Trần triều trạc thủ nguy khoa, danh tiêu quốc trượng; Bạch tộc nhưng lưu huyết mạch, sự tại sử thanh.</span></div></td></tr>
</tbody></table><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ9MBSzGsurjF1rl2xfBG6L6B1PYBYoXRiK2WqnAVu04dnrJdmJb61yFigVLGXZnd7kO_cs2Ja5FFPTut_es3xEn3q37fS4F-Ibsk2m0H5vPNyy_glB8VDcii6vzXvT1Q7p5zzhPvY0Os4/s1600/img4075.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQ9MBSzGsurjF1rl2xfBG6L6B1PYBYoXRiK2WqnAVu04dnrJdmJb61yFigVLGXZnd7kO_cs2Ja5FFPTut_es3xEn3q37fS4F-Ibsk2m0H5vPNyy_glB8VDcii6vzXvT1Q7p5zzhPvY0Os4/s320/img4075.jpg" width="320" /></a></div><br />
<div><br />
</div><div><div><span class="Apple-style-span" style="font-size: large;">Tài liệu tham khảo</span></div><div>1. Website Trường THCS Bạch Liêu-Nghệ An; http://violet.vn/ngovanvan1972/entry/show/entry_id/4770554</div><div>2. Báo tuổi trẻ: http://teen.tuoitre.vn/Index.aspx?ArticleID=219589&ChannelID=371</div><div>3. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư</div><div>4. Blog Ngô Đức Thọ, nhà nghiên cứu Hán Nôm. http://vn.360plus.yahoo.com/ngoducthohannom/article?mid=173&fid=-1</div><div><br />
</div><div><br />
</div></div></div>Unknownnoreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-1658032785267618292011-04-23T23:35:00.001+07:002011-04-23T23:41:20.956+07:00Trạng nguyên Việt Nam và Một nền học vấn bị lãng quên<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh-0iVaHpge4HSgsRhRT9_StQ9Lon7QHYCmG1Y478p_7kdO2a7NM4vnMaxvQMO3-1JW5qVLZWbJLXJok1VMxapIgczHZrLVOrjvxf0THNy7p0pbzcGEL5Gdzl_UX_sMB-xRamyV8HdBQJV/s1600/zingplay05.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh-0iVaHpge4HSgsRhRT9_StQ9Lon7QHYCmG1Y478p_7kdO2a7NM4vnMaxvQMO3-1JW5qVLZWbJLXJok1VMxapIgczHZrLVOrjvxf0THNy7p0pbzcGEL5Gdzl_UX_sMB-xRamyV8HdBQJV/s400/zingplay05.jpg" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;">Trạng Nguyên Mạc Hiển Tích với Số Âm trong trò chơi Ô Ăn Quan</span><span class="Apple-style-span" style="font-size: small;"><br />
</span></td></tr>
</tbody></table>Sau khi định đô ở Thăng Long, yên bề xã tắc, Nhà Lý chú trọng đến việc giáo dưỡng dân chúng, đào tạo người hiền tài cho đất nước. Năm Ất Mão (1075) niên hiệu Thái Ninh thứ 4 đời vua Lý Nhân Tông, Nhà Lý cho mở khoa thi đầu tiên trong lịch sử của nền học vấn Đại Việt. Trong các khoa thi đầu tiên, do muốn khẳng định sự độc lập với phương bắc nên khoa thi gọi là khoa thi Tam trường hoặc là Minh Kinh bác học. Tuy nhiên cách tổ chức thi cử và lựa chọn những người đỗ thì giống hệt các khoa thi lựa chọn Trạng Nguyên sau này.<br />
<br />
Chính vậy mà Lê Văn Thịnh, người đỗ Thủ khoa Minh Kinh bác học trong kỳ thi đầu tiên luôn được coi là vị Trạng nguyên đầu tiên của Đại Việt. Sự thông tuệ, uyên bác kỳ lạ của Lê Văn Thịnh, người sau này làm đến chức Thái sư, chứng tỏ ông hợp với danh hiệu Trạng Nguyên đầu tiên của Đại Việt. Hơn nữa, giữa lúc sự sùng bái đạo Phật của triều đình và dân chúng tăng quá mức, ông tỏ rõ tư tưởng độc lập bằng cách đề xướng Đạo của người Đại Việt.<br />
<br />
Sau Lê Văn Thịnh, khoa thi Minh Kinh bác học được tổ chức mấy kỳ thi nữa với sự xuất hiện của các Trạng nguyên kiệt xuất như Mạc Hiển Tích với Toán học Âm Dương, Nguyễn Quan Quang với thuyết Dân chúng hiền minh… Sau đó Khoa thi được đổi tên thành Đệ Nhất Giáp Thái học sinh.<br />
<br />
Năm Đinh Mùi (1247) niên hiệu Thiên Ứng- Chính Bình thứ 16, đời vua Trần Thái Tông, triều đình chính thức công nhận danh hiệu Trạng nguyên của người đỗ đầu trong khoa thi. Nên học vấn Đại Việt được đánh dấu một mốc son chói lọi với sự xuất hiện của Trạng Nguyên Nguyễn Hiền. Khi đỗ Trạng Nguyên, ông mới 13 tuổi. Trạng Nguyên Nguyễn Hiền là bậc kỳ tài, ngàn năm có một. Ông học chữ một thời gian ngắn với nhà sư, sau đó là tự học. Trời đất đã khai tâm cho ông. Ngay từ nhỏ Nguyễn Hiền đã có những tư tưởng thâm sâu nhưng sáng láng về mọi vấn đề của thế gian.<br />
<br />
Noi gương Trạng Nguyên Lê Văn Thịnh, ông cổ xúy cho Đạo của người Đại Việt, kiến giải Phật pháp theo cách của người Đại Việt. Những đoạn hùng thư của ông toát tư tưởng vô cùng nhân bản của Đạo lý Đại Việt. Ông cho rằng trừng phạt cái xấu, cái ác trong con người không bao giờ có hiểu quả bằng việc khuyến khích cái Thiện còn lại trong con người đó. Một khi cái Thiện được trỗi dậy, con người ấy sẽ rũ bỏ được bóng tối của cái ác.<br />
<br />
Đúng như Nguyễn Trãi đã viết rằng ”Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau/ Nhưng hào kiệt đời nào cũng có”, trải qua thăng trầm của các thời đại, các Trạng Nguyên Đại Việt liên tục xuất hiện, tạo dựng lên một nền học vấn Đại Việt huy hoàng, độc lập với người phương bắc. Triều đại ngắn ngủi của Nhà Hồ hay Nhà Mạc cũng kịp để lại cho hậu thế những Trạng Nguyên kiệt xuất như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lưu Thúc Kiệm.<br />
<br />
Đến thời Nguyễn, khoa thi lại thay đổi tên gọi và cách thức tổ chức. Tuy nhiên thời điểm đó, do ảnh hưởng của đạo Công giáo và kiến thức khoa học phương tây, các khoa thi của Nhà Nguyễn không còn tìm ra được những Trạng Nguyên xuất chúng nữa. Nền “Khoa bảng Trạng Nguyên’ bắt đầu từ Trạng Nguyên Lê Văn Thịnh, dừng lại vào khoa thi Bính Thìn (1736) niên hiệu Vĩnh Hựu thứ 2, đời vua Lê Ý Tông, với Trạng Nguyên cuối cùng, Trạng Nguyên Trịnh Huệ.<br />
<br />
Mỗi dân tộc chỉ tồn tại khi có một nền học vấn độc lập. Dân tộc Đại Việt cũng vậy. Xuyên suốt các thời đại, tư tưởng của các Trạng Nguyên Lê Văn Thịnh. Nguyễn Hiền, Lý Đạo Tái ( sư Huyền Quang), Nguyên Quang Bật… vừa cố gắng làm sáng tỏ Đạo của người Đại Việt, vừa kiến giải, tiếp thu Đạo Phật theo cách riêng của người Đại Việt… Mặc dù nền khoa bảng hoàn toàn dựa vào kinh sách của Nho gia nhưng ở mỗi vị Trạng Nguyên, cái ý chí độc lập về tinh thần, về tri thức luôn thức tỉnh mạnh mẽ.<br />
<br />
Toán học giúp làm nên một nền học vấn Đại Việt vô cùng đặc biệt, khác hẳn với những nền học vấn khác. Trạng Nguyên Mạc Hiển Tích với Số Âm trong trò chơi Ô Ăn Quan, Toán học Âm Dương, Trạng Nguyên Mạc Đĩnh Chi với Phép chia tạo nên Thế gian hài hòa, rồi đến Thiên tài toán học Trạng Nguyên Lương Thế Vinh với Khải Minh Toán học và Đại thành Toán pháp. Qua những phép tính với số 0, Trạng nguyên Lương Thế Vinh khẳng định thế gian có những vật toàn mãn thực sự… Nhiều Trạng Nguyên đã phát triển và bổ xung những tư tưởng toán học này tạo nên một trường phái Toán học Đại Việt.<br />
<br />
Ngoài Toán học, các Trạng Nguyên khám phá rất nhiều hiện tượng khác của đời sống. Bạn hãy đọc về Trạng Nguyên Nguyễn Nghiêu Tư để tìm hiểu cảm giác về không gian, điều gì khiến chúng ta phải giới hạn nó lại, và giới hạn bằng cách nào? Bạn hãy đọc về Trạng Nguyên Nguyễn Quan Quang để xem bí mật của ánh sáng, hoặc đọc những dòng kỳ lạ của Trạng Nguyên Vũ Tuấn Thiều: “Ánh sáng là gì mà có thể nhìn thấy mà không nắm bắt được? Bóng tối cũng thế. Nó là gì mà chỉ có thể nhìn thấy mà không thể sờ đựợc vào nó? Vậy nó (bóng tối) là gì mà có thể ngăn ánh sáng lại được?”.<br />
<br />
Nếu bạn muốn biết Chữ Nôm - chữ của người Đại Việt hình thành thế nào, bạn hãy đọc về Trạng Nguyên Nguyễn Quang Bật, Trạng Nguyên Vũ Tích. Hãy đọc những bài thơ Nôm đầu tiên để thấy khí phách của Đại Việt.<br />
<div><i>Nắng ấm nghìn trượng tỏa trên ngọn cờ</i></div><div><i>Khí thế ba quân át cầy cáo</i></div><div><i>Phương đông mặt trời mọc,. áng mây nhẹ trôi</i></div><div><i>Phóng mắt ngắm núi sông muôn dặm</i></div><div><i>(Vua Lê Thánh Tông)</i><br />
<br />
Thực sự các Trạng Nguyên Đại Việt đã tạo lập một nền học vấn bền vững, độc lập, tách biệt khỏi tinh thần Nho giáo, và cả tinh thần Phật giáo nữa…<br />
<br />
<i>Nhưng nền học vấn ấy đâu? Nền học vấn ấy đã mất! Nói chính xác là nền học vấn ấy đã mất tích trên các văn bản. Nó chỉ còn tồn tại trong một số gia phả của các dòng họ, trong kiến thức dân gian, trong những hình thái sống của người Đại Việt.</i><br />
Có rất nhiều lý do để giải thích cho sự biến mất của nền học vấn kỳ diệu này. Chiến tranh liên miên, ý thức lưu giữ kém, các thời đài không khuyến khích phát triển những tư tưởng, những học vấn thoát khỏi sự cương tỏa của Nho giáo….<br />
<br />
Theo chúng tôi, những người làm sách, nền học vấn Đại Việt bị mất tích phụ thuộc vào ba điều cơ bản sau:<br />
<br />
<i>Thứ nhất: Kinh sách của Nho gia là loại kinh sách duy nhất dùng trong các kỳ thi. Vậy nên những cuốn sách có tư tưởng khác lạ, độc lập, hay đề cập đến những vấn đề (khoa học) khác với kinh sách Nho gia đều bị loại bỏ hoặc bi lãng quên.<br />
<br />
Thứ hai: Cái tâm lý lệ thuộc vào kinh sách của phương bắc ( kể cả Kinh sách của Phật giáo) vẫn còn rất nặng nề trong giới tri thức Đại Việt. Vậy nên những cuốn sách của các hiền nhân Đại Việt thường không được lưu giữ cẩn thận<br />
<br />
Thứ ba: Các sử gia quá chú trọng vào các biến cố quân sự, chính trị mà quên đi những sự kiện tri thức lớn</i><br />
<i>Thứ tư: Lý do này thuộc về lịch sử. Tháng 9 năm 1406, lấy cớ đưa con cháu Nhà Trần về khôi phục lại vương triều, Nhà Minh sai Trương Phụ, Trần Húc đem 40 vạn quân đánh vào cửa ải Pha Lỹ, xâm lược Đại Việt. Sau những cuộc chiến kiên cường chống giặc, Hồ Quý Ly và các tướng lĩnh đều bị bắt. Sau khi thu hết sách vở, bia đá để đánh gục ý chí của Đại Việt, Trương Phụ bắt dân chúng Đại Việt đọc kinh sách Nho gia nhiều hơn nữa. Năm 1418, Nhà Minh cho rằng dân chúng vẫn cất giấu một số cuốn sách quý của các hiền nhân Đại Việt nên đã sai hai nhà nho là Đại Thanh và Hạ Truy mang quân lính đi truy tìm, tịch thu kỳ hết những cuốn sách đó. Dân chúng đành xé lẻ những cuốn sách đó ra, đọc thuộc lòng, hoặc đốt đi để sách khỏi rơi vào tay giặc.</i><br />
Hiện tại, ngay cả tư liệu về cuộc đời các Trạng Nguyên cũng rất hiếm.<br />
<br />
Nhưng một nền học vấn uyên áo như vậy không thể bị mất đi. Để nó mất đi tức là chúng ta đã đánh mất một phần tâm hồn, một phần ký ức của mình.<br />
<br />
Chúng tôi quyết định phục dựng lại Nền học vấn đã mất dấu ấy qua những câu chuyện về thời đèn sách của các Trạng Nguyên. Qua các câu chuyện này, các bạn sẽ thấy trí tuệ, tư tưởng, ý chí của người Việt hình thành và phát triển thế nào!<br />
<br />
Như chúng tôi đã đề cập đến, tư liệu về các Trạng nguyên còn rất ít. Chúng tôi thu thập tư liệu qua những nguồn sau:<br />
<br />
Những tư liệu rời rạc đề cập đến các Trạng Nguyên trong các cuốn sách cổ<br />
Một số tư liệu trong các cuốn gia phả của các dòng họ<br />
Những khảo sát văn bia<br />
Khảo cứu văn hóa dân gian về các vùng đất- nơi sinh ra các vị Trạng Nguyên<br />
<br />
Sau những lý do (đã nêu trên) khiến cho nền học vấn Trạng Nguyên không được lưu lại rõ ràng, kiến thức, tư tưởng của các vị Trạng Nguyên bằng cách nào đó đã đi vào dân gian, biến thành kiến thức dân gian, tâm hồn dân gian.. tạo ra những hình thái sống của người Đại Việt.<br />
<br />
Bộ sách chia làm hai phần, mỗi phần 7 cuốn. Phần đầu từ Trạng Nguyên Lê Văn Thịnh đến Trạng Nguyên Nghiêm Hoan. Phần sau, (Giai đoạn này đạo Công giáo bắt đầu có ảnh hưởng vào xã hội Đại Việt) bắt đầu từ Trạng Nguyên Đỗ Lý Khiêm đến Trạng Nguyên Trịnh Huệ.</div><div><i><br />
Mặc dù đã lao động hết sức cẩn trọng, kỹ càng nhưng do những hạn chế khách quan, chúng tôi chắc chắn còn mắc phải nhiều thiếu sót. Chính vậy nên chúng tôi rất mong mỏi các nhà sử học, các nhà nghiên cứu văn hóa và bất kỳ đọc giả nào có những tư liệu mới, có cách minh định mới về đời sống, tinh thần của các Trạng Nguyên, xin hãy gửi cho chúng tôi theo địa chỉ của Nhà Xuất bản Trẻ <a href="mailto:trangnguyennxbtre@yahoo.com.vn">trangnguyennxbtre@yahoo.com.vn</a>; Hoặc địa chỉ hòm thư<a href="mailto:trangnguyenvietnam@gmail.com">trangnguyenvietnam@gmail.com</a>. Hi vọng với những đóng góp của quý vị, chúng ta sẽ có những văn bản tốt hơn trong những lần tái bản.</i><br />
<br />
<b>Trích từ Bào tuổi trẻ, Sách Trạng Nguyên Việt Nam, Nhóm Ban Mai </b><a href="http://teen.tuoitre.vn/Index.aspx?ArticleID=219580&ChannelID=371">http://teen.tuoitre.vn/Index.aspx?ArticleID=219580&ChannelID=371</a><br />
<br />
<br />
<br />
</div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-49789042574805183672011-04-22T13:32:00.000+07:002011-04-22T13:32:25.458+07:00Trạng nguyên Đào Sư Tích<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpxSyocht0DoVni_Iv6EhrOvdEySiIRux9vFOhwmIQRgKajmpaM5xwN96MIhaB_zeytsd39NSH3wrw0PegbvpF-z5VZm7UGTjegeH41RaThyphenhyphenqvTu1S7EF8QjjKzqZoa0DsP6I9rtbBQEBc/s1600/daosutichtrangnguyen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpxSyocht0DoVni_Iv6EhrOvdEySiIRux9vFOhwmIQRgKajmpaM5xwN96MIhaB_zeytsd39NSH3wrw0PegbvpF-z5VZm7UGTjegeH41RaThyphenhyphenqvTu1S7EF8QjjKzqZoa0DsP6I9rtbBQEBc/s400/daosutichtrangnguyen.jpg" width="369" /></a></div>TRẠNG NGUYÊN ĐÀO SƯ TÍCH<br />
(1350 - 1396)<div><br />
Nguyên quán làng Cổ Lễ, huyện Tây Chân, (sau đồi là Nam Chân), nay là thị trấn Cỗ Lễ, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định, là con trai của ông Đào Toàn Bân, làm quan giữ chức ở Viện Thẩm hình triều vua Trần Phế Đế, niên hiệu Xương Phù (1377 - 1388). Ông dời nhà lên ở xã Lí Hải, huyện Yên lãng, phủ Tam Đái thuộc Sơn Tây, nay là thôn Lí Hải (cũng có tên là Địa Muội - tục danh Kẻ Muối), xã Phú Xuân, huyện Bình Xuyên.<br />
<br />
Ông đỗ đầu cả 3 khoa thi: thi Hương, thi Hội, thi Đình, cũng tức là vị Tam nguyên duy nhất trong 8 Trạng nguyên triều Trần. Ông làm quan đến chức Nhập nội hành khiển Hữu ty Lang trung, là chức quan đứng sau hàng Tể tướng đặt ra từ triều Lí. Do không đồng chí hướng, đến đời Hồ Quý Ly ông bị giáng chức. Vì bất mãn với chính triều suy thoái, Hồ Quý Ly chuyên quyền, vua quan lục đục. Ông cáo quan về quê ở ẩn, làm thuốc, chữa bệnh và dạy học. Sau đó ông lên Vĩnh Phúc, quy tụ hiền tài nhằm chấn hưng đất nước. Tư tưởng tiến bộ của ông được thể hiện trong tác phẩm Sách lược phục hưng Đại Việt.<br />
<br />
Khi nhà Minh xâm lược nước ta. Vua Trần triệu ông về kinh, giao đi xứ nhà Minh, với kiến thức uyên bác và tài ngoại giao tuyệt vời, ông đã thuyết phục vua Minh giảm được nhiều yêu sách vô lý, kéo dài thời gian hoà hoãn. Vua Minh đã tặng ông bốn chữ: Lưỡng quốc Trạng nguyên, suy tôn ông là Trạng nguyên của cả nước Đại Việt và Trung Quốc. ông viết khá nhiều sách, nhưng đến nay đã bị thất lạc hầu hết.<br />
</div><div>Tác phẩm của ông hiện còn: Bài văn Sách Đình đối trong kì thi khoa Giáp Dần 1374). Là bài văn thi Đình duy nhất của các khoa thi Đình triều Trần còn được ghi chép lại trong sách Lịch triều Đình đối sách văn, mục "Trần triều Đình đối văn". Bài Phú sao Cảnh (Cảnh tỉnh phú) chép trong sách Quần hiền phú tập là tập chép các bài phú của các danh sĩ các đời từ Trần - Hồ đến triều Lê, do ông Nguyễn Thiên Túng viết bài tựa bản chép cũ (cựu biên) năm Đinh Sửu, niên hiệu Diên Ninh đời Lê Nhân Tông (1459).<br />
<i>Tác phẩm chính: bài tựa tám tập sách Bảo hoàn điện dư bút - Văn sách thi đình - Mộng ký - Phú sao cảnh - Sách lược phục hưng Đại Việt.</i><br />
<br />
<div>Bài dưới đây bản quyền của TRẦN MỸ GIỐNG, copy từ trang NEWVIETART.COM, link chính là: <a href="http://newvietart.com/index4.705.html">http://newvietart.com/index4.705.html</a></div><div><br />
</div><b>Cuộc Đời và Giai Thoại</b><br />
Đào Sư Tích sinh năm Canh dần (1350), mất năm Bính Tý (1396), quê làng Cổ Lễ, huyện Tây Chân (nay thuộc thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định). Ông là người thứ hai đỗ Trạng nguyên trong số 5 Trạng nguyên của đất Nam Định văn hiến. Do thời gian đã lâu, các tài liệu lịch sử viết về ông hiện còn rất ít, lại sơ lược, nhưng công danh sự nghiệp của ông được dân gian truyền tụng khá nhiều. <br />
<br />
Đào Sư Tích xuất thân trong một dòng họ có truyền thống khoa bảng lâu đời. Ngay từ thời Trần Nhân Tông, họ Đào đã cóĐào Dương Bật đỗ Thái học sinh, là bậc Khai quốc công thần nhà Trần, từng giữ chức Thượng thư bộ binh kiêm Đông các đại học sĩ. Năm 1285 ông vâng lệnh triều đình về vùng đất Đông Trang thuộc lộ Trường Yên (nay là thôn Đông Trang, xã Ninh An, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) để chiêu dân lập ấp làm nơi cảnh giới cho căn cứ địa Trường Yên trong kháng chiến chống quân Nguyên. Cha Đào Sư Tích là Đào Toàn Bân (có sách chép là Đào Toàn Mân, Đào Tuyền Phú, Đào Kim Bản, Lê Toàn Môn...) vốn người ở làng Song Khê, huyện Yên Dũng, hồi nhỏ đi học ở Cổ Lễ rồi lấy vợ và sinh sống ở đó. Ông đỗ Hương cống khoa Giáp Tý thời Trần, đỗ Hoàng giáp khoa Nhâm Dần (1362) đời Trần Dụ Tông, làm quan tới Lễ bộ Thượng thư, Tri thẩm hình viện sự. Ông là một nhà giáo nổi tiếng về phương pháp dạy học, học trò có nhiều người thành đạt. Quốc tử giám Tư nghiệp Chu Văn An đã phải khen ông là "Đại sư vô nhị".<br />
<br />
Đào Sư Tích là con thứ của Đào Toàn Bân. Vốn có tư chất thông minh, ham học, được người cha nổi tiếng dạy dỗ, Đào Sư Tích sớm bộc lộ tài thơ phú, lực học hơn hẳn các bạn cùng lứa tuổi, năm 7 tuổi đã nổi tiếng là Thần đồng. Hồi còn đi học, một lần Đào Sư Tích phải qua sông Hồng sang Thái Bình cắt thuốc chữa bệnh cho cha. Vì đò đông khách, Đào Sư Tích phải đợi chuyến sau. Trong lúc ngồi chờ đò, cảm xúc trước cảnh trời nước mênh mang, Đào Sư Tích có làm mấy câu thơ:<br />
<br />
<i>Trời mênh mông<br />
Nước mênh mông<br />
Tôi phải chờ<br />
Bởi đò đông.</i><br />
Bài thơ tuy đơn giản chỉ có mấy câu nhưng đã thể hiện rõ khung cảnh bến đò, phù hợp với tâm lý người chờ đò nên được nhiều người thuộc và lan truyền rất nhanh. Tình cờ, cô lái đò lại tên là Đông. Cô Đông là người có học, cũng võ vẽ biết làm thơ. Khi biết tên tác giả bài thơ "Chờ đò" là Tích, cô Đông liền gửi cho anh một bài thơ theo kiểu bài thơ của anh:<br />
<br />
<i>Đêm tĩnh mịch<br />
Nhà tĩnh mịch<br />
Tôi ngồi đọc<br />
Truyện cổ tích.</i><br />
Bài thơ của cô Đông thật đơn giản mà rất lạ, có hàm ý, chữ cuối cùng của bài thơ cũng trùng với tên của tác giả bài thơ "Chờ đò". Từ đó hai người trở nên thân thiết với nhau. Nhưng chẳng được bao lâu thì côĐông bị gia đình ép gả cho một người dân chài ở Tiền Hải, còn Đào Sư Tích thì đỗ Trạng nguyên và đi làm quan ở triều đình nên hai người không có dịp gặp lại nhau nữa. Mối tình từ bài thơ trên bến đò năm ấy còn vương vấn mãi hai người nhiều năm sau này(1).<br />
<br />
Một hôm quan Nhập nội hành khiển Đào Sư Tích nhận được một bức thư không đề tên người gửi, vẻn vẹn chỉ có hai câu:<br />
<i>Chức trọng quyền cao ngày nay đã thoả<br />
Còn nhớ năm xưa ngồi đợi con đò?</i><br />
Sau nhiều năm làm quan, chịu bó tay trước những hiện tượng tiêu cực trong triều đình, Đào Sư Tích cảm thấy ngao ngán. Bức thư đã làm ông nhớ lại những kỷ niệm đẹp của mối tình tuổi học trò. Vào một đêm trằn trọc không ngủ được, ông ngồi dậy cầm bút viết hai câu thơ:<br />
<br />
<i>Mười mấy năm trời quyền cao chức trọng<br />
Không bằng một khắc trên chuyến đò xưa.</i><br />
Có lẽ sự kiện này không chỉ bộc lộ tài năng văn học của Đào Sư Tích mà còn là một tác động vào quyết định cáo quan của ông sau này.<br />
<br />
<i> Truyền thống khoa bảng nổi tiếng của dòng họ Đào và của vùngđất Nam Chân hiếu học đã ảnh hưởng sâu sắc tới Đào Sư Tích. Ông đi thi với niềm tin tưởng và quyết tâm đỗ đạt danh vị cao. Tương truyền, khi ông đi thi Đình, vừa ra đầu ngõ thì gặp ngay một thiếu nữ. Ông tỏ vẻ không vui, xẵng giọng:<br />
<br />
- Ta đi thi mà gặp gái!<br />
<br />
Người thiếu nữ kia vốn thông minh, liền bảo:<br />
<br />
- Ông đi thi thì ông đỗ Tiến sĩ, việc gì đến chị em?<br />
<br />
Ông mắng luôn:<br />
<br />
- Tiến sĩ thì thấm tháp gì?<br />
<br />
Thiếu nữ tươi cười:<br />
<br />
- Không đỗ Tiến sĩ thì đỗ Trạng nguyên vậy, được chưa?<br />
<br />
- Thế thì được!<br />
<br />
Khoa ấy ông đậu Trạng nguyên thật.</i><br />
Dù câu chuyện trên chỉ là tương truyền song cũng phần nào phản ánh được cái chí khí quyết đạt danh vị cao của Đào Sư Tích. Trong Nam thiên trân dị tập có lời bình về sự kiện này như sau:<br />
<br />
<i> - "Gặp gái" là tiếng đùa. "Tiến sĩ thấm tháp gì?" lại là lời thật. Ông Cổ Lễ (chỉ Đào Sư Tích) đã cầm chắc hai chữ "Khôi nguyên" trong tay rồi,đâu phải đợi người khác nói ra mới nghiệm!</i><br />
Vốn có tư chất thông minh, ham học, có quyết tâm cao, lại được người thày nổi tiếng dạy dỗ, Đào Sư Tích đỗ cao là điều tất yếu.<br />
<br />
Khoa thi Giáp Dần niên hiệu Long Khánh 2(1374) đời Trần Duệ Tông, Đào Sư Tích đỗ Trạng nguyên. Đào Sư Tích và Bảng nhãn Lê Hiến Giản, Thám hoa Trần Đình Thâm là ba vị Tam khôi được vua ban yến và áo xếp, được dẫn đi chơi phố ba ngày, được phong quan chức theo thứ bậc khác nhau. Các tài liệu đăng khoa lục đều nói Đào Sư Tích đỗ đầu từ thi Hương đến thi Hội, thi Đình vì thế nhiều người nghiên cứu sau này cho là ông đạt danh hiệu Tam nguyên. Thời Lý - Trần, thi Đình là giai đoạn cuối của thi Hội. Chỉ từ năm 1442 thi Đình mới thực sự được tách ra thành một kỳ thi độc lập. Do vậy, cũng chỉ từ năm này mới có danh hiệu Song nguyên (đỗ đầu hai kỳ thi Hội và thi Đình) và Tam nguyên. Cả nước chỉ có 7 người đạt danh hiệu Tam nguyên. Đào Sư Tích dù không phải là Tam nguyên nhưng vì từ thi Hương đến thi Đình ông đều đỗ đầu nên dân gian vẫn thừa nhận ông là Tam nguyên. Điều đó chứng tỏ Đào Sư Tích là người có kiến thức uyên bác, đạo đức trong sáng, được nhân dân cảm phục và yêu mến.<br />
<br />
Một hiện tượng kỳ lạ hiếm có trong lịch sử khoa cử nước ta là trong khoa thi Giáp dần (1374), cả ba người học trò của cụ Đào Toàn Bânđều đỗ cao: Con trai cụ là Đào Sư Tích đỗ Trạng nguyên, hai học trò của cụ là Lê Hiến Giản (tức Lê Hiến Phủ) đỗ Bảng nhãn, Lê Hiến Tứ đỗ Tiến sĩ (Thái học sinh). Cả bốn thày trò sau này đều làm quan đồng triều. Trong buổi lễ đăng khoa, biết Đào Toàn Bân đã dạy con và hai học trò đều đỗ đại khoa, vua Trần khen ông là "Phụ giáo tử đăng khoa" (Cha dạy con đỗ đạt) và tặng ông bốn chữ "Phụ tử đồng khoa" (Cha con cùng đỗ) kèm theo vếđối: <br />
<br />
<br />
<i>Phụ đăng khoa, tử đăng khoa, phụ tử kế đăng khoa chi nghiệp;<br />
(Cha đỗ, con đỗ, cha con nối nhau làm nên sự nghiệp học vấn đỗ đạt)</i><br />
Tân Trạng nguyên Đào Sư Tích liền xin phép vua và cha cho đối như sau:<br />
<br />
<i>Tổ tích đức, tôn tích đức, tổ tôn bồi tích đức chi cơ.<br />
(Ông tích đức, cháu tích đức, ông cháu cùng vun trồng cơ nghiệp đức)</i><br />
Câu đối của Đào Sư Tích ca ngợi dòng họ nhà vua đức nghiệp cao, văn học lớn, các bậc vua ông, cha, con, cháu đều như thế. Câu đối cũng đồng thời ngầm tự hào về dòng họ Đào của tác giả có truyền thống khoa giáp vẻ vang. Tài ứng đối của Đào Sư Tích đã làm đẹp lòng vua Trần.<br />
<br />
Sau khi đỗ Trạng nguyên, Đào Sư Tích được bổ chức Lễ bộ thượng thư trông coi việc văn hoá, giáo dục của triều đình. Đến tháng 5 năm Tân Dậu (1381) ông lại được thăng làm Nhập nội hành khiển kiêm Hữu ty lang trung. Nhập nội hành khiển là chức quan cao cấp trong triều đình thời Trần, chỉ đứng sau Tể tướng, nắm giữ các việc cơ mật của đất nước. Cùng năm này cha ông là Đào Toàn Bân cũng được thăng làm Tri thẩm hình viện sự, nắm giữ các việc thực thi pháp luật, "cầm cân nảy mực" xã hội.<br />
<br />
Nhiều năm liền Đào Sư Tích làm nhiệm vụ đi kinh lý các lộ miền biên giới phía bắc, lập được nhiều công trạng, được vua hết lòng khen ngợi. Năm Quý hợi (1383), Thượng hoàng Trần Nghệ Tông làm sách Bảo Hoà điện dư bút để dạy bảo quan gia, sai Đào Sư Tích làm bài đề tựa. Sự kiện này chứng tỏ Trần Nghệ Tông rất tin ở tài văn học và đức độ của Đào Sư Tích. Tiếc rằng bộ sách này ngày nay đã thất lạc.<br />
<br />
Đào Sư Tích làm quan trong thời kỳ nhà Trần suy thoái. Ba vị vua mà ông từng phụng sự là Trần Duệ Tông (1372 - 1377), Trần Phế Đế (1378 - 1388), Trần Thuận Tông (1388 - 1398) đều chỉ làm vì, thực quyền vẫn trong tay Thượng hoàng Trần Nghệ Tông. Nhưng Trần Nghệ Tông bản tính nhu nhược, chẳng giám tự quyết đoán việc gì, lại hết lòng tin dùng Hồ Quý Ly, giải quyết mọi việc thường nghe theo lời Hồ Quý Ly nên Hồ Quý Ly mới thực sự là người có vai trò quyết định mọi việc chính sự của triều đình. Từ năm 1371 triều đình nhà Trần nổi lên mâu thuẫn gay gắt giữa một bên là các tôn thất quý tộc nhà Trần muốn duy trì vương triều của mình, với một bên là phái muốn cải cách đứng đầu là Hồ Quý Ly. Để củng cố địa vị và tạo vây cánh, Hồ Quý Ly tìm mọi cách đưa người tâm phúc và họ hàng của mình vào nắm giữ các cương vị chủ chốt trong triều đình, đồng thời tiêu diệt các phe đối lập. Tháng 2 năm Kỷ mùi (1379) Hồ Quý Ly lạiđược giao chức Tiểu tư không kiêm Hành khu mật đại sứ, được phép chọn cử quan viên không nhất thiết phải là tôn thất nhà Trần. Hồ Quý Ly đã lợi dụng dịp này đưa người của mình vào giữ các cương vị trọng trách như: lấy Nguyễn Đa Phương làm tướng quân, Phạm Cự Luận làm quyền Đô sự... Đối với các phe đối lập, Hồ Quý Ly ra tay triệt hạ: diệt Thái uý TrangĐịnh Vương Ngạc (1391), Trần Nhật Chương (1392), Trần Nguyên Uyên, Trần Nguyên Dận (1395)... Trong khi đó vua Trần Duệ Tông là người có tài cầm quân, bản tính cứng cỏi nhưng quá tự kiêu, dẫn đến cái chết về tay Chế Bồng Nga khi đi đánh Chiêm Thành. Vua Trần Phế Đế là ông "Vua u mê, nhu nhược, không làm nổi việc gì, uy quyền ngày càng về tay kẻ dưới (chỉ Hồ Quý Ly), xã tắc lung lay, đến thân mình cũng không giữ được" (Đại Việt sử ký toàn thư, BK8, 1a). Năm 1388 mưu giết Hồ Quý Ly không thành, Trần Phế Đế bị Thượng hoàng Trần Nghệ Tông nghe theo lời Hồ Quý Ly đem thắt cổ cho chết. Vua Trần Thuận Tông lên ngôi lúc mới 11 tuổi, Hồ Quý Ly liền gả con gái lớn của mình là Thánh Ngâu cho vua làm Hoàng hậu. Hồ Quý Ly làm Phụ chính Thái sư nắm mọi quyền hành trong triều đình.<br />
<br />
Giai đoạn Trần mạt, bọn quyền thần lợi dụng sự tối tăm của vua, tha hồ làm mưa làm gió trong triều, thẳng tay bóc lột ức hiếp dân chúng, gây ra một tình thế xã hội vô cùng quẫn bách. Trước hoàn cảnh bi đát này, những người có tâm huyết đều bất lực. Tư nghiệp Quốc tử giám Chu Văn An dâng Thất trảm sớ để chấn chỉnh chính sự nhưng không được vua Trần chấp nhận đã phải từ quan về ở ẩn. Tháng 4 năm Nhâm thân (1392) Bùi Mộng Hoa dâng thư lên Thượng hoàng cảnh báo nguy cơ Hồ Quý Ly dòm ngó ngôi báu, Trần Nghệ Tông lại đưa thư cho Hồ Quý Ly xem, sau Bùi Mộng Hoa phải lẩn tránh. Đào Sư Tích là vị quan ngay thẳng, cương trực, luôn giữ chính nghĩa, không vào hùa với kẻ phản thần. Trong triều có một số người không ưa ông. Tháng 12 năm Nhâm thân (1392), Hồ Quý Ly viết sách Minh đạo (làm sáng tỏ đạo Nho) hạ thấp vai trò của Khổng Tử,đề cao Chu Công... Quốc tử trợ giáo Đoàn Xuân Lôi dâng thư nói Hồ Quý Ly bàn như vậy là không phải, liền bị đày đi châu gần. Đoàn Xuân Lôi nói Đào Sư Tích có xem thư của mình phê phán Hồ Quý Ly nên Đào Sư Tích cũng bị giáng làm Trung thư thị lang đồng Tri thẩm hình viện sự. Sau sự kiện đối đầu với Hồ Quý Ly này, có câu đối ca ngợi cha con Đào Sư Tích như sau: <br />
<br />
<i>Kim âu xã tắc quân thần nghĩa<br />
Thạch mã sơn hà phụ tử danh. <br />
<br />
(Nghĩa vua tôi bình vàng xã tắc<br />
Tiếng cha con ngựa đá non sông)</i><br />
Chán ngán trước cảnh trong triều vua quan mưu hại lẫn nhau, bất mãn vì Hồ Quý Ly chuyên quyền, tiên đoán được nhà Trần sẽ mất về tay họ Hồ mà mình bất lực, Đào Sư Tích đã cáo quan về quê làm thuốc chữa bệnh và dạy học. Là một vị quan trông coi pháp luật, Đào Sư Tích luôn giữ mình trong sạch, khi về chỉ để lại cho con cháu một cái ao, vài sào ruộng và một mảnh đất làm nhà (Thần tích tổng Thần Lộ). Đào Sư Tích từng là một đại quan hàng á tướng của triều đình mà liêm khiết như vậy, ngày nay vẫn còn là một tấm gương sáng.<br />
<br />
Về năm cáo quan của Đào Sư Tích, các tài liệu viết về ông đều không nói tới, hoặc có nói thì cũng chỉ viết chung chung là "Khoảng năm Quang Thái đời vua Trần Thuận Tông (1388- 1398) ông cáo quan về trí sĩ". Theo Đại Việt sử ký toàn thư thì Đào Sư Tích bị giáng làm Trung thư thị lang đồng Tri thẩm hình viện sự vào tháng 12 năm Nhâm thân (1392). Gia phả họ Đào - Phạm - Dương ở Cổ Lễ chép Đào Sư Tích mất ngày 4 tháng 9 năm Bính Tý (1396) thọ 47 tuổi. Trong thời gian từ 1393 đến 1396 ông còn phải đi sứ Trung Quốc (sau khi đã cáo quan). Vậy thời điểm cáo quan của ông rất có thể là vào năm 1393, tức là ngay sau khi bị giáng chức, lúc mà tâm trạng bất mãn của ông đã bị đẩy tới đỉnh cao.<br />
<br />
Đào Sư Tích cáo quan về quê nhưng ông không an phận làm một xử sĩ. Ông bí mật lên vùng Lý Hải, huyện Tam Đảo (nay thuộc xã Phú Xuân, huyện Tam Đảo) với mục đích quy tụ nhân tài, nuôi chí lớn chấn hưng đất nước. Tại đây ông đã viết bộ Sách lược phục hưng Đại Việt cuối thời Trần. Bộ sách này ngày nay đã mất nên không rõ tư tưởng phục hưng canh tân đất nước của ông cụ thể thế nào. Con cháu họ Đào chỉ còn lưu truyền được câu cuối cùng trong bộ sách này là: "Việc lớn mà thành, ta sẽ tâu với trăm họ dời đô về Tam Đảo". Nhưng ông chưa đủ thời gian để thực hiện chủ trương phục hưng đất nước thì đã phải phụng mệnh triềuđình đi sứ Trung Quốc.<br />
<br />
Thời gian này, nhà Minh tăng cường sức ép với vua Trần nhằm tạo cớ thực hiện âm mưu xâm chiếm Đại Việt. Chúng liên tiếp đưa các yêu sách ngày càng nặng nề đối với nước ta :<br />
<br />
- Tháng 9 năm Giáp Tý (1384) chúng đòi ta phải nộp lương thực cung cấp cho quân Minh đóng ở Lâm An (Vân Nam, Trung Quốc).<br />
<br />
- Tháng 3 năm ất sửu (1385) chúng đòi ta nộp 20 tăng nhân (nhà sư).<br />
<br />
- Tháng 2 năm Bính dần (1386) chúng đòi ta nộp những loài cây ăn quả quý, lại đòi cấp cho chúng 50 con voi và cho chúng mượn đường đi đánh Chiêm Thành.<br />
<br />
- Tháng 6 năm ất hợi (1395) quân Minh đánh các man làm phản ở Long Châu và Phụng Nghĩa (Quảng Tây, Trung Quốc), đòi ta phải cấp cho chúng 5 vạn quân, 50 thớt voi, 50 vạn thạch lương... Ta chỉ nộp một ít gạo, chúng lại đòi ta phải nộp tăng nhân, thanh niên bị thiến, phụ nữ xoa bóp...<br />
<br />
Trước tình thế đó, vua Trần rất cần người tài giỏi, có đủ khả năng xoay chuyển tình thế đi sứ để thực hiện chủ trương hoà hoãn. Trong triều có người nói chỉ có Đào Sư Tích mới có đủ khả năng để thực hiện nhiệm vụ này. Mặc dù không ưa gì Đào Sư Tích, Hồ Quý Ly vẫn phải xin vua Trần giao cho ông nhiệm vụ đi sứ. Khi Hồ Quý Ly về Cổ Lễ để triệu Đào Sư Tích vào triều thì ông đã ở Tam Đảo. Tưởng ông bỏ trốn, Hồ Quý Ly ra lệnh nếu Đào Sư Tích không hồi triều đi sứ thì sẽ bị chu di tam tộc. Đề phòng họ Đào sau này bị Hồ Quý Ly tàn sát, Đào Sư Tích đã cho con cháuđổi ra họ Phạm và hồi triều nhận trách nhiệm đi sứ nhà Minh. Sau này con cháu ông lại có người đổi thành họ Dương, do đó từ đường họ Đào ở Cổ Lễ hiện nay có bức đại tự ghi là Đào - Phạm - Dương.<br />
<br />
Đào Sư Tích đã đi sứ nhà Minh vì quyền lợi của trăm họ, vì yêu cầu của đất nước. Bằng tài năng hơn người, ông đã thuyết phục được vua Minh giảm nhẹ yêu sách, đặc biệt đã bãi bỏ việc đòi cống nạp tăng nhân, kéo dài thời gian hoà hoãn cho Đại Việt. Tương truyền, thời đó nhà Minh cho người vơ vét sách thuốc bằng chữ Nôm của nước ta, đem về nước xếp cao đến nóc nhà, nhưng không có ai đọc thạo. Nhân có Đào Sư Tích sang sứ, vua Minh nhờ ông đọc và tóm tắt giúp để Lý Sỹ Tài ghi lại bằng chữ Hán thành bộ Y tông tất đọc, ông chỉ đọc trong ít ngày là hết kho sách. Vua Minh vô cùng kinh ngạc và khâm phục, đã tặng ông bốn chữLưỡng quốc Trạng nguyên (Trạng nguyên hai nước). Hiện bốn chữ này còn được khắc trong lăng Trạng nguyên Đào Sư Tích ở Cổ Lễ.<br />
<br />
Việc đi sứ của Đào Sư Tích không thấy ghi trong lịch sử. Do thời gian đã quá lâu, việc biên soạn lịch sử có nhiều sự kiện bị bỏ sót là điều dễ hiểu. Nhiều tài liệu của những tác gia nghiên cứu về Đào Sư Tích hiện nay đều thừa nhận việc đi sứ cuả ông nhưng không nói rõ là ông đi sứ vào thời gian nào. Lý lịch di tích lịch sử văn hoá nhà thờ Trạng nguyên Đào Sư Tích của Bảo tàng Nam Hà chép rằng:<br />
<br />
- "Theo truyền thuyết và tư liệu lịch sử thì khi ông mất tại đất Trung Quốc có 23 người, ngựa của nhà Minh đã hộ tống thi hài Trạng nguyên Đào Sư Tích về an táng tại quê hương xứ Hạ Đồng (Cổ Lễ) theo lời di chúc của ông..."<br />
<br />
Nếu đúng như vậy thì Đào Sư Tích đi sứ nhà Minh vào năm 1395 - 1396 và mất trong khi đi sứ ở Trung Quốc chăng? Có một ý kiến khác cho biết Đào Sư Tích mất tại quê (Thời Trần và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn trên quê hương Nam Hà, Sở Văn hoá và Thông tin Nam Hà xuất bản 1996, trang 119). Tuy nhiên, về cái chết của Đào Sư Tích, trong dân gian còn lưu truyền một giai thoại như sau:<br />
<br />
Thời hạn đi sứ của Đào Sư Tích sắp hết, vua Minh hỏi rằng:<br />
<br />
<i> - Nếu Bắc (chỉ Trung Quốc) đánh Nam (chỉ Đại Việt) thì ai thắng?</i><br />
Đào Sư Tích trả lời bằng hai câu thơ:<br />
<i>- Bắc thắng, Nam thua, thua thua thắng<br />
Nam thua, Bắc thắng, thắng thắng thua.</i><br />
Nghe câu trả lời của sứ thần Đại Việt, các quan võ nhà Minh cười vang khoái trá. Nhưng vua Minh lại không thể cười được vì hiểu ý câu trả lời của Đào Sư Tích. Trong câu trả lời có 5 chữ thắng, 5 chữ thua, nghĩa là đánh Đại Việt thì chưa chắc đã thắng đâu, chi bằng hoà là hơn. Câu trả lời của Đào Sư Tích không làm phật lòng vua Minh mà lại duy trì được mục đích kéo dài thời gian hoà hoãn cho Đại Việt. <br />
<br />
Vua Minh lại hỏi:<br />
<i>- Nhà Trần suy vong, Hồ Quý Ly chuyên quyền, lòng dân ly tán, tại sao ta không thắng?</i><br />
Đào Sư Tích trả lời cũng bằng hai câu thơ: <br />
<i>- Trần thực, Hồ hư, hư hư thực<br />
Cổ lai chinh chiến thực thực hư hư </i><br />
(Nhà Trần là thực, Hồ chỉ là hư, hư là hư thực <br />
Xưa nay chinh chiến thực thực hư hư)<br />
<br />
<br />
Vua Minh biết Đào Sư Tích là người tài giỏi, không thể khuất phục được bèn nghĩ cách giết đi. Vua Minh sai một quan đại thần tiễn Đào Sư Tích về nơi nghỉ và đưa cho vị này 4 phong thư, dặn mở theo thứ tự như thế như thế... Khi mở phong thư thứ nhất thấy có dòng chữ: Thượng văn vấn, hạ tri vương.<br />
<br />
Vị đại thần nhà Minh không hiểu ra làm sao. Đào Sư Tích liền bảo:<br />
<i>- Vua Minh quá khen, cho ta là bậc thánh hiền. Ta đâu giám nhận lời khen đó.</i><br />
Và ông giải thích cho vị đại thần nhà Minh rõ:<br />
<br />
<i> - Văn là nghe, nghe là tri, tri là nhĩ. Vấn là hỏi, hỏi là mồm, mồm là khẩu. Bên dưới có chữ vương. Hợp ba chữ: nhĩ, khẩu, vương thành chữthánh. Vua Minh có ý bảo ta là thánh nhân đó mà.</i><br />
Trong phong thư thứ hai có câu trả lời cho phong thư thứ nhất. Câu trả lời của Đào Sư Tích hoàn toàn đúng với đáp án trong phong thư thứ hai.<br />
<br />
Phong thư thứ ba là sắc phong Đào Sư Tích làm Lưỡng quốc Trạng nguyên.<br />
<br />
Phong thư thứ tư có hai dòng chữ:<br />
<i>Hậu hoạ<br />
Nhất dược nhị đao</i><br />
Vị đại thần hiểu rằng vua Minh lệnh cho ông phải giết Đào Sư Tích nên ông rất hoang mang, buồn bã. Đào Sư Tích bình thản đón nhận cái chết, vì ông đã đoán biết trước việc này. Ông an ủi vị đại thần nọ:<br />
<br />
<i> - Thánh thì thoát tục. Ông chẳng nên quá buồn rầu. Chỉ xin chođược chết bằng thuốc độc để ông khỏi phải khổ tâm khi phải trực tiếp giết ta.</i><br />
Trước khi uống thuốc độc, ông dặn dò người nhà đi theo rằng:<br />
<br />
- Sau khi ta chết hãy đưa thi hài về chôn ở xứ Hạ Đồng (Cổ Lễ quê ông). ở chỗ giáp ranh ba thôn Đông (Đông Trung nay thuộc Trung Lao, Đông Thượng nay thuộc Đông Thượng, Đông Hạ nay thuộc Trực Đông) có một ngôi mộ, hãy trồng một cây đa ở ngôi mộ đó cho ta.<br />
<br />
Ngôi mộ đó chính là mộ bà Lê Thị Đông, người bạn thân thiết thời thơ ấu của Đào quan trạng.<br />
<br />
Sau khi Đào Sư Tích mất, Vua Minh đã cho đưa thi hài ông về quê theo lời di chúc của ông. Dân gian còn lưu truyền câu: "Nhị thập tam kỵ mã Ngô Minh quân hồi hương linh cữu Lưỡng quốc Trạng nguyên".<br />
<br />
Trong di cảo của Trạng nguyên Đào Sư Tích cũng nói rõ việc đi sứ nhà Minh và nhiều khả năng ông mất trên đường về. Bài Bắc khứ (Đi lên phương Bắc) và bài Dữ tiểu thiếp Giang thị (Nói với tiểu thiếp là Giang thị) ghi lại việc ông đi sứ, dọc đường lấy cô gái miền núi làm thiếp, phần chú thích của Hoàng giáp Phạm Văn Nghị nói rõ Đào Sư Tích đi sứ là do bị Hồ Quý Ly bắt buộc. Hồ Quý Ly còn làm thơ tiễn Đào trạng nguyên. Rồi bài Hồi thời bệnh ngộ đại vũ (Lúc trở về, đang bị bệnh gặp mưa lớn) gợi cho chúng tôi nhận định: Trạng vốn sức khoẻ kém, bệnh nặng, trên đường đi đầy gian khổ, có thể Trạng đã mất trên đường đi sứ về chăng. <br />
<br />
Trạng nguyên Đào Sư Tích là người tiêu biểu nhất trong truyền thống khoa bảng của họ Đào ở Cổ Lễ (Nam Định), Song Khê (Bắc Giang) và Đông Trang (Ninh Bình). Truyền thống đó được hậu duệ của ông nối tiếp không ngừng. Đào Thục Viên đỗ Tiến sĩ khoa Nhâm tuất (1502) đời Lê Hiến Tông, làm quan đến Hàn lâm. Dương Bật Trạc đỗ Tiến sĩ khoa ất mùi (1715) đời Lê Dụ Tông, làm quan đến Hiến sát sứ. Bật Trạc nguyên trước họ Đào, đến đời ông mới đổi ra họ Dương. Điều đáng chú ý là từĐào Toàn Bân, Đào Sư Tích đến Dương Bật Trạc đều từng là các vị quan trông coi pháp luật. Chắc chắn họ phải là những người ngoài tài năng còn phải có đạo đức trong sáng mới được giao những nhiệm vụ "cầm cân nảy mực" giữ gìn phép nước này.<br />
<br />
Sinh thời Đào Sư Tích nổi tiếng về văn học. Cha con ông được coi là những người khơi dòng văn học của họ Đào. Câu đối ở nhà thờ họ Đào - Phạm - Dương Cổ Lễ còn ghi rõ: <br />
<br />
<i>Đào tộc Song Khê khai học hải<br />
Dương danh Cổ Lễ khởi văn giai.</i>(Họ Đào ở Song Khê mở ra biển học<br />
Tiếng Dương ở Cổ Lễ xây dựng nền văn).<br />
<br />
Những sáng tác của ông hầu hết đã bị thất lạc. Thời kỳ giặc Minhđô hộ nước ta, chúng đã thực hiện chính sách đốt sách vở của Đại Việt. Số phận những sáng tác của Đào Sư Tích không nằm ngoài sự huỷ diệt này. Một số tác phẩm của ông mà ngày nay chúng ta được biết là: Sách lược phục hưng Đại Việt cuối thời Trần (đã mất), Bài tựa sách Bảo Hoà điện dư bút (đã mất), Văn sách thi Đình (chép trong Lịch triều đình đối sách văn), Mộng ký (chép trong Công dư tiệp ký), Cảnh tinh phú (chép trongQuần hiền phú tập), nhiều thơ chép trong một số sách của các tác giả đời sau... <br />
<br />
Hiện tôi cùng dịch giả Dương Văn Vượng và nhà nghiên cứu văn học Đồng Ngọc Hoa đã sưu tầm và dịch năm chục bài thơ của Trạng nguyên Đào Sư Tích chép rải rác trong nhiều thư tịch cổ, biên soạn thành cuốn Trạng nguyên Đào Sư Tích đời và thơ văn xuất bản năm 2010. Qua thơ văn của Đào Sư Tích, bạn đọc hiểu thêm về tâm tư tình cảm, những suy nghĩ và hoàn cảnh sống của ông.<br />
<br />
Mặc dù những sáng tác của Đào Sư Tích hiện còn không nhiều, nhưng chỉ một bài Cảnh tinh phú nổi tiếng đã đủ đưa ông vào hàng những tác gia văn học Việt Nam tiêu biểu thế kỷ 14. Tô Thế Huy khi bàn về thể phú thời Trần về sau đã đánh giá Đào Sư Tích rất cao: "Đào Sư Tích khơi dòng, Lý Chuyết Am, Nguyễn Cúc Pha, Nguyễn ức Trai giúp cho lớp sóng thêm mạnh. Hùng văn trong thiên hạ không gì lớn hơn được" (Tựa Quần hiền phú tập).<br />
<br />
Cảnh tinh phú là một trong số hiếm hoi những bài phú thời Trần còn lại, là tư liệu quý cho công tác nghiên cứu lịch sử văn học nước nhà.<br />
<br />
Sự nghiệp văn chương và cuộc đời vì nước vì dân của nhân cách lớn Đào Sư Tích còn sống mãi trong lòng nhân dân. Sau khi mất, ông được phong làm phúc thần và được nhiều nơi lập đền thờ như ở Cổ Lễ (Nam Định), Đông Trang (Ninh Bình), Song Khê (Bắc Giang), Lý Hải (TamĐảo)... Sự nghiệp khoa giáp của ông được lưu danh muôn thuở như câu đối ở Lăng quan Trạng: <br />
<br />
<br />
<i>Cổ Lễ miếu đường lưu vạn đại<br />
Trần triều khoa giáp đệ nhất môn.<br />
<br />
(Miếu thờ Cổ Lễ còn muôn thở<br />
Khoa giáp triều Trần mấy kẻ hơn).</i><br />
<br />
<br />
Đúng như vậy, cuộc đời và sự nghiệp của Trạng nguyên Đào Sư Tích đã đi vào tâm thức dân gian, trong các câu ca dao và hát ru của nhân dân. Vùng Trực Ninh (Nam Định) còn lưu truyền bài Lời ru của mẹ ca ngợi ông như sau: <br />
<br />
<br />
<i>Trăm năm bia đá thì mòn,<br />
Ngàn năm bia miệng hãy còn trơ trơ.<br />
Kim ngôn có tự bao giờ<br />
Trạng nguyên Sư Tích bấy giờ Duệ Tông<br />
Bảy tuổi đắc phong thần đồng,<br />
Hữu tài thành chủ hàm công rõ rành.<br />
Thi Hương, thi Hội, thi Đình,<br />
Đứng đầu Đại Việt, anh minh sáng ngời.<br />
Bảo Hoà dư bút vua tôi,<br />
Viết lên sử sách như lời núi sông.<br />
Nhập nội Hành khiển Tướng công<br />
Thượng thư Lễ bộ một lòng sắt son.<br />
Nhà Minh bỏ lệ tăng nhân,<br />
Y tông tất đọc muôn năm tôn thờ.<br />
Lý Hải chí lớn bấy giờ<br />
Viết lên kế sách cơ đồ nước non.<br />
Một đời trung hiếu sắt son<br />
Làm lành để phúc cháu con cậy nhờ.<br />
Ơn người viết mấy vần thơ<br />
Muôn đời con cháu phụng thờ Trạng nguyên.<br />
Cầu mong đất tổ Nam Chân<br />
Cháu con lớp lớp muôn phần nở hoa...</i><br />
<br />
<br />
Những nơi Trạng nguyên Đào Sư Tích đi qua còn lưu truyền câu ca dao : <br />
<br />
<br />
<i>Cha con lập ấp mở mang<br />
Quán ở Nam Định, quê làng Song Khê.</i><br />
<br />
Vùng Tam Đảo cũng có bài thơ dân gian truyền tụng về họ Đào:<br />
<br />
<i>Hai Đào mở đất khơi nguồn<br />
Văn chương pháp luật tuôn tràn mấy nơi.<br />
Bảo Hoà lời tựu truyền đời<br />
Phú cảnh tinh cũng sáng ngời hùng văn<br />
Và lời Mộng ký băn khoăn<br />
Song Khê, Cổ Lễ muôn năm nhớ người.<br />
Lý Hải mến đức đời đời<br />
Hoa Đào muôn cánh đỏ trời mùa xuân...</i><br />
<br />
<br />
Như trên đã nói, các tài liệu lịch sử hiện còn viết về Trạng nguyênĐào Sư Tích rất ít và sơ lược, nên nghiên cứu về ông phần nhiều phải căn cứ vào dân gian. Những giai thoại về Đào Sư Tích do dân gian sáng tạo ra trên cơ sở sự thật lịch sử, có cái đúng sự thật, có cái do nhân dân hư cấu nên. Nhưng dù là do dân gian hư cấu thì những giai thoại vẫn mang trong mình nó cái lõi lịch sử. Những giai thoại về Đào Sư Tích là hình thức thể hiện, gửi gắm tình cảm, ước vọng của nhân dân đối với ông. Qua các giai thoại ta hiểu về nhân cách Trạng nguyên Đào Sư Tích thêm sáng tỏ. <br />
<br />
--------------------------------------- <br />
<i><br />
(1) Về sự kiện mối tình từ bài thơ "Chờ đò" của Đào Sư Tích, dân gian còn lưu truyền một thuyết khác. Theo thuyết này thì cô Đông không phải là người mà tình cờ Đào Sư Tích quen sau khi làm bài thơ "Chờ đò", mà chính là em của hai người bạn học thân thiết của Đào Sư Tích là Lê Hiến Giản và Lê Hiến Tứ. Đông và Tích yêu nhau từ nhỏ nhưng không được hai bên cha mẹ đồng tình mà trái lại còn kiên quyết ngăn cấm. Cha mẹ cô Đông là ông Tô Hiến Chương và bà Lê Thị Nga. Ông bà lấy nhau mãi vẫn không có con. Bà Lê Thị Nga liền bí mật đi lại với người bạn thân của chồng mình là Đào Toàn Bân (cha của Đào Sư Tích ) và sinh ra Giản, Tứ và Đông. Đông và Tích không biết rằng họ là hai anh em cùng cha khác mẹ nên đã vô tình yêu nhau. Bị cha mẹ ngăn cấm không lấy được Đào Sư Tích, cô Đông quẫn trí nhảy xuống sông tự vẫn. Nơi cô tự vẫn ngày nay còn cây cầu dân gian gọi là cầu Vô Tình.</i></div><div><i><br />
</i></div><div><i><b>Hết đoạn copy</b></i></div>Unknownnoreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-42329137717285350612011-04-21T20:59:00.000+07:002011-04-21T20:59:47.165+07:00Danh Nhân Việt Nam - Nguyễn Hiền<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEILoBxIWLrK8S0w9dVmeXfbmn22-uXyIQNfznz1zCiamWxREot4RWrSUCoW7i5bkAyA7epDw14kMpezUKcB_7ibZroXFxzaVjn2R7zKMEUustyqsRm-DMmImTA7f__1scGb-LOvREdeKy/s1600/hoatrang.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEILoBxIWLrK8S0w9dVmeXfbmn22-uXyIQNfznz1zCiamWxREot4RWrSUCoW7i5bkAyA7epDw14kMpezUKcB_7ibZroXFxzaVjn2R7zKMEUustyqsRm-DMmImTA7f__1scGb-LOvREdeKy/s1600/hoatrang.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Hoa Trạng Nguyên</td></tr>
</tbody></table>Nguyễn Hiền nổi tiếng là người thông minh từ nhỏ. Đỗ trạng nguyên khoa thi Thái học sinh năm Đinh Mùi niên hiệu Thiên ứng Chính Bình thứ 16 (1247), đời Trần Thái Tông, khi mới 12 tuổi.<br />
<br />
Nguyễn Hiền là trạng nguyên trẻ tuổi nhất trong nền khoa bảng Việt Nam. Ông mồ côi cha từ nhỏ, bà mẹ đã cho ông theo học sư cụ chùa Hà Dương ở làng Dương A. Tương truyền, lúc đầu vào học sư mới viết được 10 trang giấy, Hiền liền đọc ngay được như người đã từng đi học rồi, sư cụ lấy làm lạ. Một đêm, sư cụ nằm mộng thấy Phật quở rằng: “Trạng nguyên mỗi lần vào chùa thường nghịch ngợm, sao nhà ngươi không răn đe, ngăn chặn?”. Sư tỉnh dậy, đốt đuốc khắp chùa thấy sau lưng các pho tượng đều có khắc chữ “phạt 30 roi”, riêng hai pho hộ pháp ghi “phạt 60 roi”, sư nhận ra ngay chữ của Hiền. Một hôm, sư lên lớp bèn lấy một câu trong sách: “Kính quỷ thần mà phải lánh xa” mà dặn Hiền rằng: “Phật tức quỷ thần, trò không được nhạo báng”. Hiền liền nhận lỗi và tự lau sạch những chữ mình đã viết. Từ đó, Hiền càng chăm chỉ học tập, học đến đâu nhớ đến đấy, xuất khẩu thành chương.<br />
<br />
Năm 11 tuổi, Hiền đã nổi tiếng và được mệnh danh là “thần đồng”. Bấy giờ có người họ Đặng tự cho mình là đã đọc biết hết các sách, nghe tiếng tăm Hiền liền tìm đến nhà Hiền thử tài, ra đầu đề bài phú:<br />
<i>“Phượng hoàng sào a, kỳ lân du úc"</i>và ra hạn cho Hiền số câu, mỗi câu phải có tiếng chỉ một loài cầm thú. Hiền liền ứng khẩu:<br />
<br />
<i>Phi long kiên chiếu<br />
Mã bất xuất hà<br />
Ý bi Hữu Hùng chi thế<br />
Ấp vu Trác Lộc chi a</i><br />
<br />
Dịch là:<br />
<br />
<i>Rồng không bay lên nơi ao, hồ<br />
Ngựa không từ sông phi ra<br />
Đẹp thay đời có họ Hữu Hùng<br />
Làm nhà ở nơi Trác Lộc.</i><br />
Người họ Đặng hết sức thán phục Hiền và tấm tắc khen là “Thiên tài”. Đến năm thi Đinh Mùi (1247), Nguyễn Hiền dự kỳ thi đình với bài phú “Áp tử từ kê mẫu du hồ phú” (bài phú Vịt con từ giã mẹ gà đi chơi hồ nước). Vua hỏi, Hiền trả lời trôi chảy cả văn lẫn ý, vua khen ngợi và hỏi:<br />
<br />
- Học thầy nào?<br />
<br />
Nguyễn Hiền trả lời:<br />
<br />
- Thần không phải là người sinh ra đã biết, nhưng khi có một đôi chữ không biết thì hỏi thày chùa.<br />
<br />
Vua lại nói:<br />
<br />
- Vì còn nhỏ mà trạng nguyên ăn nói chưa biết lễ, cần cho về nhà học lễ 3 năm mới bổ dụng.<br />
<br />
Vì thế trạng Hiền chưa được ban áo mão.<br />
<br />
Nguyễn Hiền trở về quê nuôi dưỡng mẹ, ngày ngày đọc sách. Hiền vẫn rất ham chơi, thường lúc rỗi rãi vẫn cùng trẻ làng chơi khăng, thả diều...<br />
<br />
Một lần, triều đình tiếp sứ Trung Hoa, viên sứ đưa ra một con ốc xoắn nhờ xâu qua ruột nó bằng một sợi chỉ mảnh. Được như vậy y mới chịu vào thành. Ấy là viên sứ muốn thử tài người Nam ra sao. Vua truyền cho các quan tìm cách xâu thử, nhưng vị nào cũng lè lưỡi, lắc đầu. Bấy giờ vua chợt nghĩ đến trạng nguyên trẻ Nguyễn Hiền, bèn cho triệu trạng về kinh.<br />
<br />
Viên quan được giao việc đến quê gặp trạng, gặp ngay một lũ trẻ chăn trâu nghịch đất đầu làng, thấy trong đó có một cậu bé mặt mũi khôi ngô đang bày cho lũ bạn đắp một con voi bằng đất mà bốn chân lẫn tai, vòi… có thể ngoe nguẩy được. Sứ giả đồ chừng đó là trạng Hiền, bèn buông một câu thăm dò:<br />
<br />
<i>- Tự là chữ, cắt giằng đầu, chữ tử là con, con ai con ấy?</i><br />
Cậu bé nghe được, không ngước mặt lên, cũng thủng thẳng buông một câu:<br />
<br />
<i>- Vu là chưng, bỏ ngang lưng, chữ đinh là đứa, đứa nào đứa này!</i><br />
Chủ ý của viên quan xuất một vế đối theo lối chiết tự chữ Hán. Chữ tự có hai bộ phận, trên như cái giằng xay, dưới là chữ tử. Để nguyên tự có nghĩa là chữ, bỏ giằng trên còn lại chữ tử nghĩa là con và gắn luôn với vế đối nôm tiếp đó thành một câu hỏi nửa chữ nửa nôm. Câu hỏi cũng có sắc thái của người trên hỏi kẻ dưới. Trạng Hiền cũng đối lại bằng cách chiết tự kết hợp với một phần nôm: chữ vu là chưng có hai nét ngang và một nét móc, bỏ nét ngang ở dưới thành chữ đinh, nghĩa là đứa, đi với đứa nào đứa này là một vế đối rất chỉnh và rất xược.<br />
<br />
Sứ biết đó chính là trạng Hiền, bèn xuống ngựa, truyền lại ý vua vời trạng về kinh.<br />
<br />
Nhưng trạng Hiền không chịu, viện lẽ rằng, trước vua cho trạng kém lễ buộc về, nhưng lần này vua cho vời trạng lên cũng không giữ đúng lễ. Viên quan không biết làm thế nào, phải trần tình đầu đuôi câu chuyện sứ giả nước ngoài đưa câu đố mà chưa ai giải được. Trạng Hiền nghe chỉ mỉm cười, trở lại với đám trẻ chăn trâu. Chờ khi viên quan lên ngựa, Hiền mới xui đám trẻ cùng hát:<br />
<br />
<i>Tích tịch tình tang!<br />
Bắt con kiến càng buộc chỉ ngang lưng<br />
Bên thì lấy giấy mà bưng<br />
Bên thì bôi mỡ kiến mừng kiến sang<br />
Tích tịch tình tang!</i><br />
<br />
Viên quan nghe nhẩm thuộc lời ấy, biết trạng đã chỉ cách giải, vui vẻ trở về kinh.<br />
<br />
Tương truyền sứ thần Trung Hoa đem một bài thơ ngụ ngôn sang thử nhân tài nước Nam. Bài thơ như sau:<br />
<br />
<i>Lưỡng nhật bình đầu nhật,<br />
Tứ sơn điên đảo sơn,<br />
Lưỡng vương tranh nhất quốc,<br />
Tứ khẩu tung hoành gian.</i><br />
<br />
Dịch là:<br />
<br />
<i>Hai mặt trời bằng đầu,<br />
Bốn trái núi điên đảo,<br />
Hai vua tranh nhau một nước,<br />
Bốn miệng ở trong khoảng dọc ngang.</i><br />
<br />
Vua và các quan trong triều không ai giải nghĩa được là gì. Một viên quan tâu với vua xin mời trạng nguyên Nguyễn Hiền (mà vua cho là bé đang ở nhà để rèn luyện thêm) đến để hỏi nghĩa.<br />
<br />
Các quan đến quê mời gặp lúc Nguyễn Hiền đang nô đùa với chúng bạn, Nguyễn Hiền nói với các quan:<br />
<br />
<i>- Trước đây vua nói ta chưa biết lễ, thì nay chính vua cũng không biết lễ. Không ai đi mời trạng nguyên về kinh lại không có lễ nghĩa.</i><br />
Quan về tâu lại với vua, rồi đem đồ lễ và xe ngựa đến đón, Nguyễn Hiền mới chịu về kinh.<br />
<br />
Về đến kinh đô, vua đưa bài thơ của sứ Tàu ra, trạng Hiền liền giải thích như sau:<br />
<br />
Câu thứ nhất nghĩa là hai chữ “nhật” đều bằng đầu nhau. Câu thứ hai “Tứ sơn điên đảo sơn” là 4 chữ “sơn”, ngược xuôi cũng đều là chữ “sơn” cả. Câu thứ ba “Lưỡng vương tranh nhất quốc”, nghĩa là chữ “vương”hai vua tranh một nước. Câu thứ tư “Tứ khẩu tung hoành gian”, có nghĩa là 4 chữ “khẩu” ngang dọc cũng đều thành chữ “khẩu” cả. Tóm lại tất cả 4 câu thơ chỉ nói đến chữ “Điền”.<br />
<br />
Giải xong, trạng Hiền viết thư đưa cho sứ Trung Hoa, ông ta phải chịu là nước Nam có nhân tài.<br />
<br />
Nguyễn Hiền vào triều. Vua tuyển ông vào học tiếp Tam giáo chủ khoa, tức đạo Lão, đạo Phật, đạo Khổng và bổ nhiệm làm quan đến chức “Thượng thư bộ Công”.<br />
<br />
Những năm làm quan trong triều, Nguyễn Hiền có nhiều kế sách hay để phò vua giúp nước. Năm Ất Hợi, nước ta lại bị giặc Chiêm Thành xâm lược, nhà vua rất lo bèn giao cho trạng nguyên Nguyễn Hiền đánh giặc giữ nước. Chỉ ít lâu sau, quân giặc thất bại, trạng Hiền thu quân về Vũ Minh Sơn mở tiệc khao quân và tâu lên vua. Nhà vua vô cùng vui mừng và phong cho ông Trạng chức “Đệ nhất hiển quý quan”.<br />
<br />
Về nông nghiệp, ông cho đắp đê quai vạc sông Hồng, phát triển sản xuất mùa màng thắng lợi. Về quân sự, ông cho mở mang võ đường để rèn quân luyện sĩ.<br />
<br />
Ngày 14 tháng 8 năm Bính Tý, trạng nguyên Nguyễn Hiền lâm bệnh nặng và qua đời, thọ 21 tuổi. Nhà vua thương tiếc truy phong ông là “Đại vương thành hoàng” và tôn làm thần ở 32 nơi, trong đó có đình Lại Đà ở xã Đông Hội - huyện Đông Anh, Hà Nội.<br />
<br />
Hiện nay, tại đền thờ trạng nguyên Nguyễn Hiền ở quê hương ông, thôn Dương A (Nam Thắng, Nam Trực, Nam Định) còn giữ được nhiều bài vị, sắc phong, câu đối, đại tự, đặc biệt bảo tồn được cuốn Ngọc phả nói về sự nghiệp của ông, trong đó có câu ca ngợi tài năng của Nguyễn Hiền như sau:<br />
<br />
<i>“Thập nhị tuế khôi khai lưỡng quốc,<br />
Vạn niên thiên tuế lập tam tài”</i><br />
<br />
Tạm dịch là:<br />
<br />
<i>“Mười hai tuổi khai khoa hai nước<br />
Nghìn năm ghi mãi chữ tam tài”.</i><br />
Xem thêm <i>Đại Việt Sử Ký Toàn Thư</i><br />
<i>Đinh Mùi , [Thiên Ứng Chính Bình] năm thứ 16 [1247], (Tống Thuần Hựu năm thứ 7). Mùa xuân, tháng 2, mở khoa thi chọn kẻ sĩ. Ban cho Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên [15b] Lê Văn Hưu đỗ bảng nhãn; Đặng Ma La đỗ thám hoa lang. Cho 48 người đỗ thái học sinh, xuất thân theo thứ bậc khác nhau.</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-34105700038468630722011-04-21T19:15:00.001+07:002011-04-21T19:15:54.065+07:00Danh Nhân Việt Nam - Lê Văn Thịnh<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDP1TaXOKQQ7BWd12BxBYrSIraKEhng68rHM1QJNP81QU7vjyPJGOWiyMXQLO2l8XO3wB0lDtBlPW8oej9h7fEuzec_hK0tCpRCLmkHckst2VR3ph4a6gf1jxHMP1yYIR4ISs_uSNiB3kJ/s1600/800px-Le_Van_Thinh.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDP1TaXOKQQ7BWd12BxBYrSIraKEhng68rHM1QJNP81QU7vjyPJGOWiyMXQLO2l8XO3wB0lDtBlPW8oej9h7fEuzec_hK0tCpRCLmkHckst2VR3ph4a6gf1jxHMP1yYIR4ISs_uSNiB3kJ/s400/800px-Le_Van_Thinh.JPG" width="400" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: sans-serif; font-size: 11px; line-height: 15px;">Tượng Thái sư Lê Văn Thịnh trong đền thờ tại thôn xã Đông Cứu, Gia Lương, Hà Bắc. Bài vị phía sau ghi: Lê Thái sư Đại vương</span></td></tr>
</tbody></table><br />
Lê Văn Thịnh (chữ Hán: 黎文盛, 1038?-?) người làng Đông Cửu, quê xã Chi Nhị, tổng Đại Lai, huyện Yên Định, lộ Bắc Giang, ngày nay là thôn Bảo Tháp, huyện Gia Lương, tỉnh Bắc Ninh. Ông đỗ thủ khoa năm 1075 kỳ thi Minh kinh bác học thời Lý Nhân Tông - tức là thủ khoa về khoa cử đầu tiên của Việt Nam. Là người có tài năng, lại có công lao lớn nên làm quan tới chức Thái sư, nhưng năm 1096, ông bị ghép vào tội mưu phản giết vua, nên đã bị đi đầy. Hiện vẫn chưa xác định được ngày, tháng, năm sinh và mất của ông.<br />
<br />
<br />
<b>Lịch sử</b><br />
<br />
Thuở nhỏ ông đã nổi tiếng là thần đồng, tự học hàng ngàn quyển sách về Nho giáo, Phật giáo, Lão giáo. Hàng đêm, ngồi trong mùng chong đèn đọc sách đúng hai canh đến ba canh mới đi ngủ .<br />
<br />
Năm Canh Tuất 1070, vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu ở ngay kinh thành Thăng Long. Nho học bắt đầu có địa vị trên vũ đài chính trị và tư tưởng của nước Đại Việt kể từ đó. Đến năm Ất Mão 1075 niên hiệu Thái Ninh, vua Lý Nhân Tông (1072 - 1127) cho mở khoa thi Nho học đầu tiên gọi là Minh Kinh Bác Học (Tam Trường).Thời này , mãi đến 1247 mới có đặt Trạng Nguyên, Bãng Nhãn và Thám Hoa. Lê Văn Thịnh đã đỗ thủ khoa trong số 10 người được chọn và được mệnh danh là :"<i>Ông Trạng Khai Khoa</i>".Đại Việt sử ký toàn thư chép: <i>Mùa xuân, tháng 2, xuống chiếu tuyển Minh kinh bác học và thi Nho học tam trường. Lê Văn Thịnh trúng tuyển, cho vào hầu vua học</i>. Đỗ đại khoa xong là có chiếu chỉ triều đình mời ông ra làm quan ngay; ông được vào cung dạy Lý Nhân Tông (mới 9 tuổi, lên ngôi năm Nhâm Tí 1072 lúc 6 tuổi)<br />
<br />
Năm 1076, nhà Tống sai tuyên phủ sứ Quảng Nam (tên lộ của nhà Tống, sau chia làm Quảng Nam Đông lộ, tức tỉnh Quảng Đông và Quảng Nam Tây lộ, tức khu tự trị Quảng Tây ngày nay của Trung Quốc) là Quách Quỳ làm chiêu thảo sứ, Triệu Tiết làm phó, đem quân 9 tướng, hợp với Chiêm Thành và Chân Lạp sang xâm lấn Đại Việt để trả thù việc Lý Thường Kiệt và Tông Đản đã đem quân tấn công các châu Ung, Khâm, Liêm của nhà Tống năm trước để phủ đầu mưu đồ xâm lược của nhà Tống. Trên sông Như Nguyệt, Lý Thường Kiệt đem quân đánh tan được. Quách Quỳ lui quân, nhưng lại chiếm lấy châu Quảng Nguyên (các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn ngày nay).<br />
<br />
Năm 1078: mùa xuân, tháng giêng, vua Lý Nhân Tông sai Đào Tống Nguyên đem biếu nhà Tống 5 con voi thuần, xin trả lại các châu Quảng Nguyên, Tô Mậu, và những người các châu ấy bị bắt đi. Năm 1079, nhà Tống đem Thuận Châu trả lại (tức là châu Quảng Nguyên, nhà Tống đổi làm Thuận Châu), nhưng chưa trả những đất đai mà thổ dân dâng cho nhà Tống. Tháng 6 năm 1084, khi đó là thị lang bộ Binh, Lê Văn Thịnh đến trại Vĩnh Bình cùng với người Tống bàn việc cương giới. Tuy binh lực nhà Tống đã bị Lý Thường Kiệt đánh thua tan tác, song vua quan nhà Tống chỉ đồng ý trả lại đất đai do người Tống xâm lược tại nơi biên thùy. Còn các đất đai do thổ dân nộp để thần phục nhà Tống là hai động Vật Dương và Vật Ác, họ không chịu trả lại. Viện lý những đất ấy là của thổ dân "tự ý" đem sát nhập vào nhà Tống chứ không phải là họ chiếm. Lê Văn Thịnh đã trả lời sứ giả Tống là Thành Trạc:<br />
<i><br />
</i><br />
<i>Đất thì có chủ, các viên quan giữ đất ấy đem nộp cho người khác và trốn đi thì đất ấy thành vật ăn trộm của chủ. Sự chủ giao cho mà lấy trộm đã không tha thứ được, mà trộm của hay "tàng trữ" thì luật pháp cũng không cho phép, huống chi nay lại mang đất lấy trộm dâng để làm dơ bẩn sổ sách nhà vua.</i><br />
<i><br />
</i><br />
Đại diện cho Đại Việt, Lê Văn Thịnh đã trả lời một cách cứng cỏi, đầy đủ lập luận. Đối với luật pháp nước nào cũng vậy, khi nhận một vật gì để canh giữ, nếu đem vật đó bán và hủy bỏ đi, tất nhiên phải có tội. Trong trường hợp này, các thổ dân - chỉ là những người được vua tin dùng, cho cai quản các châu quận ở nơi biên ải xa xôi. Việc tự tiện đem đất đai dâng cho nhà Tống, để xin phần phục, xâm phạm vào lãnh thổ của Đại Việt cũng như việc nhà Tống chiếm giữ đất ấy không thể là hợp pháp, minh bạch.<br />
<br />
Luận cứ trên đây cho thấy nền pháp luật thời ấy đã có những bước tiến đáng kể, nên Lê Văn Thịnh đã phân biệt rõ ràng các khái niệm mà ngày nay gọi là khế ước ủy nhiệm, ký thác hay quyền sở hữu.<br />
<br />
Nhà Tống cuối cùng phải trả lại 6 huyện 3 động. Người Tống có thơ rằng:<br />
<i>Nhân tham Giao Chỉ tượng</i><br />
<i>Khướt thất Quảng Nguyên kim</i><br />
Tạm dịch:<br />
<i>Vì tham voi Giao Chỉ</i><br />
<i>Bỏ mất vàng Quảng Nguyên</i><br />
<br />
Năm 1085, Lê Văn Thịnh được vua Lý Nhân Tông cho làm Thái sư.<br />
<br />
Năm 1096, tháng 3, Lê Văn Thịnh mưu làm phản, vua Lý Nhân Tông tha tội chết, an trí ở Thao Giang (tên trại thời Lý, thời Trần đổi là lộ, nay là vùng huyện Tam Thanh, Sông Thao, tỉnh Phú Thọ). Theo Việt Nam Sử Lược, thì ông bị đày đến vùng Lương Giang (Thanh Hóa).<br />
<br />
<br />
<b>Quan điểm</b><br />
<b>Thời phong kiến</b><br />
Đại Việt sử ký toàn thư chép:<br />
<i>Bấy giờ[1] vua ra hồ Dâm Đàm (hồ Tây ngày nay), ngự trên thuyền nhỏ xem đánh cá. Chợt có mây mù nổi lên, trong đám mù nghe có tiếng thuyền bơi đến, tiếng mái chèo rào rào, vua lấy giáo ném. Chốc lát mây mù tan, thấy trong thuyền có con hổ, mọi người sợ tái mặt, nói: "Việc nguy rồi!". Người đánh cá là Mạc Thận quăng lưới trùm lên con hổ, thì ra là Thái sư Lê Văn Thịnh. Vua nghĩ Thịnh là đại thần có công giúp đỡ, không nỡ giết, đày lên trại đầu Thao Giang... Trước đấy Lê Văn Thịnh có gia nô người nước Đại Lý có phép thuật kỳ lạ, cho nên mượn thuật ấy toan làm chuyện thí nghịch.</i><br />
<br />
Các sử gia cũng như nhiều nhà văn, nhà viết kịch sau này nhiều người không chịu tìm hiểu kỹ nguyên nhân sâu xa nên ngay như Ngô Sĩ Liên đã từng viết: Kẻ làm tôi, phạm tội giết vua cướp ngôi mà được miễn tội chết, thế là sai trong việc hình, lỗi ở vua tin sùng đạo Phật. Cho đến gần đây, như Tào Mạt trong vở chèo bộ ba <i>Bài ca giữ nước</i>, còn xếp Lê Văn Thịnh vào hàng ngũ các nhân vật phản diện.<br />
<br />
<br />
<b>Một giả thuyết ngày nay</b><br />
<br />
- Năm 1071, nhà Lý đã có đạo luật định rõ khung hình phạt dành cho các tội Thập ác, trong đó có tội mưu phản; như vậy hình phạt đã áp dụng rất không bình thường khi Lê Văn Thịnh được tha tội chết. Cho dù có công lao lớn thế nào mà đã phạm tội giết vua thì không thể thoát khỏi tội chết. Rõ ràng ở đây có một ẩn ý gì đó không bình thường.<br />
- Nếu chỉ là một người không có tài kinh bang - tế thế, lại có nguồn gốc thấp hèn thì khả năng trở thành Thái sư là rất thấp. Chắc chắn ông phải có những việc làm mà vua thấy được tài năng của ông. Cho dù sử sách chỉ nhắc đến sự kiện ngoại giao với nhà Tống, nhưng việc này chưa đủ để có thể phong làm Thái sư, là một trong những chức vụ quan trọng nhất của một đất nước.<br />
- Thời kỳ trước đó nhà Tống có biến pháp, gọi là tân pháp do Vương An Thạch đứng đầu nhằm cải cách các chế độ kinh tế-xã hội, quân sự. Các cải cách này chắc chắn có ảnh hưởng tới Đại Việt, do mọi hình thức của các thể chế Đại Việt thời đó đều mô phỏng theo thể chế của nhà Tống. Cải cách của Vương An Thạch thất bại, phần nhiều là do các quan lại trong triều bị đụng chạm lợi ích thiết thân và Vương An Thạch đã phải hưu trí bắt buộc. Có lẽ Lê Văn Thịnh khi đó là Thái sư cũng đã muốn thực hiện những cải cách này tại Đại Việt và ông đã phải chịu kết cục bi thảm hơn Vương An Thạch.<br />
<br />
<br />
<b>Dân gian</b><br />
<b><br />
</b><br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHxsWmLPXJcLvj2Y9k_GjIUyGpXG6lIHxrtxkNeY4BUcADl5FalmETp5T5FvXDctzPh13QzSiWij5aIBAMFi6AdSvvh9b9cAPUrV8AoarEA2HP5tT0NDdY7QTcWmBJzFgcdL_YqUomChEK/s1600/250px-Ran_than-Le_Van_Thinh.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHxsWmLPXJcLvj2Y9k_GjIUyGpXG6lIHxrtxkNeY4BUcADl5FalmETp5T5FvXDctzPh13QzSiWij5aIBAMFi6AdSvvh9b9cAPUrV8AoarEA2HP5tT0NDdY7QTcWmBJzFgcdL_YqUomChEK/s320/250px-Ran_than-Le_Van_Thinh.JPG" width="240" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: sans-serif; font-size: 11px; line-height: 15px;">Con rắn thần bằng đá nguyên <br />
khối tương truyền gắn với huyền tích về<br />
Lê Văn Thịnh</span></td></tr>
</tbody></table>Trong dân gian, người dân có quan điểm và cách nhìn nhận vấn đề khác nhiều so với các sử gia chính thống. Hàng năm đến ngày sự lệ, cả 5 thôn Đông, Lai, Nghiêm, Miễu và Lai Lẻ trong xã Chi Nhị xưa đều rước Nghè để trình tế. Thành hoàng hay nghè Nhị Chi của làng chính là Thái sư Lê Văn Thịnh.<br />
<br />
Tại thôn Bảo Tháp, trong đền thờ Lê Văn Thịnh có một pho tượng kỳ lạ. Những người dân ở đây đã sửng sốt khi tìm thấy một pho tượng bằng đá nguyên khối tạc hình một con rắn lớn (dạng rồng) trong tư thế "miệng cắn thân, chân xé mình" đã chìm sâu trong lòng đất hàng trăm năm nay. Pho tượng toát lên nỗi đau đớn, phẫn uất. Có lẽ nó chính là hiện thân của Lê Văn Thịnh, trạng khai khoa của nền quốc học Việt Nam, đã chịu hàm oan trong vụ án hồ Dâm Đàm từ thời nhà Lý. Người dân đã tạc pho tượng này để thể hiện nỗi oan khuất đó, và niên đại của pho tượng vào khoảng thời nhà Hậu Lê.<br />
<br />
<b>Nghè Chi Nhị</b><br />
<br />
Công trình thờ cúng ông được xây dựng vào đầu thế kỷ 19, có quy mô lớn với đủ các hạng mục Tiền tế, Tiền đường và Hậu đường. Các hạng mục trên đều được lát sàn gỗ. Do nằm ở giữa hai con sông, hàng năm đều bị ngập nước, nên trải qua thời gian Nghè đã phải trùng tu sửa chữa nhiều lần và vẫn được nhân dân địa phương bảo vệ chu đáo.<br />
<br />
Ngày nay, Nghè Chi Nhị nằm ở trung tâm của thôn Bảo Tháp, mặt trước hướng nam nhìn ra đê Lai, kiến trúc theo kiểu chữ Công, gồm 5 gian Tiền đường và 3 gian 2 trái Hậu đường, kết cấu vì theo kiểu chồng con tam kẻ trường, xà lòng. Nghệ thuật trang trí, điêu khắc ở Nghè thể hiện trên các bộ vì, bức cốn, bẩy hiên. Những người thợ đã chạm nổi hình trang trí theo mẫu thức truyền thống với các hình: Long, ly, quy, phượng, tùng, cúc, trúc, mai rất phong phú, sinh động mang dấu ấn nghệ thuật thời nhà Nguyễn.<br />
<br />
Trong Nghè hiện nay còn lưu giữ nhiều tài liệu, hiện vật phong phú như: 2 ngai thời, tượng Thái sư Lê Văn Thịnh, bộ bát bửu, thần tích, 5 đạo sắc phong, đạo sớm nhất phong năm 1853, đạo muộn nhất năm 1924 và hệ thống bia đá khắc dựng từ thời Nguyễn, đôi câu đối, cuốn thư và nhiều đồ thờ bằng đồng, gỗ, gốm, sứ. Đó là những di sản văn hóa quý của cha ông để lại, góp phần làm tăng thêm giá trị lịch sử và nghệ thuật cho di tích này.<br />
<br />
Trong số các địa phương ở Bắc Ninh có thờ Thái sư Lê Văn Thịnh (Thập Đình và Đình Tổ), chỉ có Nghè Chi Nhị bảo quản được tượng Lê Văn Thịnh. Pho tượng được tạc vào thời Nguyễn, đặt trong khám thờ sơn son thếp vàng lộng lẫy ở phần trang trọng nhất nơi Hậu cung của Nghè. Nghệ thuật tạc tượng, điêu khắc gỗ, sơn son thếp vàng rất điêu luyện, lột tả được chân dung thư thái của vị quan Thái sư tài năng, đức độ-người đã có công lao to lớn trong việc rèn dạy đấng quân vương thời niên thiếu, trong mặt trận ngoại giao, kinh bang tế thế với vương triều nhà Tống để đòi lại lãnh thổ thời Lý.<br />
<br />
Tượng thái sư Lê Văn Thịnh góp phần quan trọng cùng các di sản văn hóa khác ở Nghè Chi Nhị và các đình, đền ở Bắc Ninh, giới thiệu phong phú hơn về danh nhân khoa bảng này, đặc biệt là đối với Bảo tàng Bắc Ninh. Nghè Chi Nhị đã được UBND tỉnh xếp hạng Di tích Lịch sử văn hóa năm 2004.<br />
<br />
<i>Copy và edit lại từ Wiki - Nghĩa</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7582039252940098912.post-39697623348695061712011-04-21T01:12:00.001+07:002011-04-23T12:34:42.588+07:00Danh sách Trạng Nguyên Việt Nam<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDkrRAV-cQr3PlVu_xXwdi-wKziucax5luXaG4PwPWE67qiHKMUVaVZ9FZgBqweHAVTwPQv_LdlluCKzSx2OTQfhjlDuqDO3YP85ZQWOyF6pH5O2LDQtac6DcVU0HFxmt7HJl1qHtfvOF4/s1600/trang_nguyen_trong_ttk_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhDkrRAV-cQr3PlVu_xXwdi-wKziucax5luXaG4PwPWE67qiHKMUVaVZ9FZgBqweHAVTwPQv_LdlluCKzSx2OTQfhjlDuqDO3YP85ZQWOyF6pH5O2LDQtac6DcVU0HFxmt7HJl1qHtfvOF4/s1600/trang_nguyen_trong_ttk_2.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><b>1) <a href="http://baiviet.vietnamgiapha.com/2011/04/danh-nhan-viet-nam-le-van-thinh.html">Lê Văn Thịnh (1038- ?)</a></b>Người làng Đông Cứu , huyện Yên Định, Bắc Giang . Đỗ Trạng nguyên khoa thi Ất Mão niên hiệu Thái Ninh thứ 4 (1075), đời Lý Nhân Tông. Làm một người văn võ song toàn. Có công to trong cuộc thương lượng ở đất Vĩnh Bình( thuộc châu Ung sát huyện Quang Lang, tỉnh Cao Băn`g thời Lý ) năm 1084. Vì có công nên được thăng chức thái sự</div><b>2) Mạc Hiển Tích ( ? - ? )</b>Người làng Long Động, huyện Chí Linh ( Nay là Hải Hưng ). Đỗ TRạng nguyên khoa Bính Dần niên hiệu Quảng Hựu thứ 2 (1086), đời Lý Nhân Tông. Làm quan Hàn lâm Học sĩ rồi thăng lên đến Thượng thư ( Mạc Đỉnh Chi là cháu 5 đời của ông).<br />
<b>3) Bùi Quốc Khái ( ? - ? )</b>Người làng Bình Lãng, phủ Thượng Hồng ( Nay là huyện Cẩm Bình, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Tỵ niên hiệu Trịng Phù thứ 10 (1185), đời Lý Cao Tông. Ông đỗ cao và được nhận chức Nhập thị Kinh diên ( dậy Thái tử và hâù vua học )<br />
<b>4) Nguyễn Công Bình ( ? - ? )</b>Người đất Yên Lạc, phủ Tam Đới ( Vĩnh Phú ngày nay ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Dậu niên hiệu Kiến Gia thứ 3 (1213), đời Lý Huệ Tông. Làm quan đến Hàn lâm Học sĩ .<br />
<b>5) Trương Hanh ( ? - ? )</b>Người làng Mạnh Tân ( Yên Tân ), huyện Gia Phúc, phủ Hạ Hồng , Hải Dương (huyện Tứ Lộc, Hải Hưng ngày nay ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Thìn, niên hiệu Kiên Trung thứ 8(1232), đời Trần Thái Tông . Làm quan đến Thị lang, Hàn lâm Học sĩ .<br />
<b>6) Nguyễn Quan Quang ( ? - ? )</b>Người xã Tam sơn, huyện Đông Ngàn, Kinh Bắc( huyện Tiên Sơn , Hà Bắc ngày nay ). Đỗ Trạng nguyên khoa Giáp Ngọ(1234). Làm quan đến chức Bộc xạ, tặng hàm Đại Tư không .<br />
<b>7) Lưu Miễn ( ? - ? )</b>Còn có tên Lưu Miện, không rõ quê quán. Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Hợi niên hiệu Thiên Ứng - Chính Bình thứ 8 (1239), đơì Trần Thái Tông. Làm quan tới chức Hàn lâm Thị độc .<br />
<b>8) <a href="http://baiviet.vietnamgiapha.com/2011/04/danh-nhan-viet-nam-nguyen-hien.html">Nguyễn Hiền ( 1234 - ? )</a></b>Người xã Dương A, huyện Thượng Hiên` , sau đổi là Thượng Nguyên ( nay là huyện Nam Ninh, Hà Nam Ninh ). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Muì , niên hiệu Thiên Ứng-Chính Bình thứ 16( 1247), đời Trần Thái Tông. Khi ấy ông mới 13 tuổi, vì còn thiếu niên vua cho về quê 3 năm tu dưỡng . Làm quan đến chức Thượng thư bộ Công. Về hưu, mất tại nhà. Có đi sứ Nguyên vài lân` .<br />
<b>9) Trần Quốc Lặc ( ? - ? )</b>Người làng Uông Hạ, huyện Thanh Lâm, châu Thượng Hồng ( nay là huyện Nam Thanh , Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn niên hiệu Nguyên Phong thứ 6 (1256), đời Trần Thái Tông. Làm quan đến Thượng thự Sau khi mất, vua phong làm Phúc thân`, hiệu là Mạnh Đạo Đại Vương .<br />
<b>10) Trương Xán ( ? - ? )</b>Người xã Hoành Bồ, huyện Quảng Trạch , châu Bố Chính ( nay thuộc tỉnh Bình Trị Thiên ). Đỗ Trại Trạng nguyên, cùng khoa với kinh Trạng nguyên Trần Quốc Lặc năm 1256, đời Trần Thái Tông. ( Thời Trần nếu ai quê từ Ninh Bình trở ra đỗ Trạng nguyên thì gọi là Kinh Trạng nguyên, còn từ Thanh Hoá trở vào gọi là Trại). Về tri thức đều phải giỏi như nhau .<br />
<b>11) Trần Cố ( ? - ? )</b>Người xã Phạm Triền , huyện Thanh Miện, phủ Hạ Hồng ( nay thuộc huyện Ninh Khanh, Hải Hưng ). Đỗ Kinh Trạng nguyênkhoa Bính Dần niên hiệu Thiệu Longthứ 9 (1266), đời Trần Thánh Tông. Làm quan đến Hiến sát sứ .<br />
<b>12) Bạch Liêu ( ? - ? )</b>Người xã Nguyên Xá, huyện Đông Thành, phủ Diễn Châu( nay thuộc tỉnh Nghệ Tĩnh ). Đỗ Trại Trạng nguyên cùng khoa với Kinh Trạng nguyên Trần Cố khoa Bính Dần. Sau khi qua đời được vua phong cho làm Phúc thần, hiệu là Đương Cảnh thành hoàng Đại Vương.<br />
<b>13) Lý Đạo Tái ( 1254 - 1334 )</b>Người làng Vạn Tải, huyện Gia Định xứ Kinh Bắc ( nay là huyện Thuận Than`h , Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tý, niên hiệu Nguyên Phong thứ 2 ( 1252 ), đời Trần Thái Tông. Làm quan ở Đông các Viện Hàn lâm, có đi sứ Trung Quốc. Về sau , ông bỏ quan đi tu ở chuà Quỳnh Lâm ( Hải Dương cũ ), được sư pháp Loa và Trần Nhân Tông ( tổ thứ nhất ) rất trọng . Năm 1317, Pháp Loa ( vị tổ thứ 2) đem y bát của Điêu ngự giác hoan`g ( tổ thứ nhất ) truyền cho . Sau khi được truyền Y bát, Đạo Tái lên tu ở núi Yên Tử làm vị tổ thứ 3 của phái Phật Trúc Lâm, với đạo hiệu Huyền Quang Tôn Giả . Huyền Quang giỏi thơ văn. Hiện còn tác phẩm " Trần triều thế phả hành trạng "<br />
<b>14) Đào Thúc ( ? - ? )</b>Người xã Phủ Lý, huyện Đông Sơn ( nay thuộc tỉnh Thanh Hoá ). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Hợi, niên hiệu Bảo Phù thứ 3 (1275), đời Trần Thánh Tông . Không rõ ông làm quan đến chức gì. Chỉ biết sau khi chết ông được phong Phúc thân` tại địa phương .<br />
<b>15) Mạc Đỉnh Chi ( 1272 - 1346 )</b>Có tên tự 9 tên chữ ) là Tiết Phu, người làng Lũng Động. Đỗ Trạng nguyên khoa Giáp Thìn niên hiệu Hưng Long thứ 12 (1304), đời Trần Anh Tông. Làm quan đến Tả bộc xạ ( tức Thượng thư ), đi sứ nhà nguyên 2 lần. Thân hình xấu xí, tính giản dị thanh liêm, minh mẫn , đối đáp nhanh . Khi vào thi Đình, vua thấy ông quái dị , tỏ ý không hài lòng. Ông liền làm bài " Ngọc tỉnh liên phú " ( bài phú hoa sen trong giếng ngọc ) để tỏ chí mình. " Ngọc tỉnh liên phú ", thơ và câu đối cu/a ông vẫn còn truyền tới ngày nay trong sách "Việt âm thi tập" và " Toàn Việt thi lục ".<br />
<b>16) <a href="http://baiviet.vietnamgiapha.com/2011/04/trang-nguyen-ao-su-tich.html">Đào Sư Tích</a> ( ? - ? )</b>Người làng Cổ Lễ, huyện Nam Chân , sau đổi là huyện Nam Trực, phủ Thiên Trường ( nay thuộc huyện Nam Ninh , Hà Nam Ninh ). Đỗ trạng nguyên khoa Giáp Dần niên hiệu Long Khánh thứ 2 (1374), đời Trần Duệ Tông. Làm quan Tả tư lang trung, Nhập nội Hà khiển Han`h khiển . Vua sai ông chép sách " Bảo hoà điện dư bút ". Thời Hồ Quý Ly, bị giáng xuống Trung tư thị lang, Tri thẩm hình viện sự. Sau khi qua đời dân làng Cổ Lễ thờ ông làm Than`h hoan`g, được nhiều triều đại vua chúa ban sắc cho làm Thượng đẳng thân`. <a href="http://baiviet.vietnamgiapha.com/2011/04/trang-nguyen-ao-su-tich.html">Xem bài Việt chi tiết ở đây</a><br />
<b>17) Lưu Thúc Kiệm ( ? - ? )</b>Người làng Trạm Lệ, huyện Gia Bình, phủ Thuận Am, xứ Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Gia Lương, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Thìn niên hiệu Thánh nguyên thứ nhất (1400), đời Hồ Quý Lỵ Làm quan đến Hàn Lâm trực học sĩ. Ông giỏi văn từ biện bạch nên Hồ Quý Ly giao cho thảo các văn từ bang giao với các nước láng giềng. Ông là bạn cùng khoa với nhiều người nổi tiếng như Nguyễn Trãi, Lý Tử Tấn, Vũ Mộng Nguyên ... Họ đều phục tài năng mẫn cán và đức tính liêm khiết của ông.<br />
<b>18) Nguyễn Trực ( 1417 - 1474 )</b>Có tên chữ là Công Dĩnh, tên hiệu là Hu Liêu, người làng Bối Khê, huyện Ứng Thiên, trấn Sơn Nam ( nay thuộc huyện Thanh Oai , Hà Sơn Bình ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3(1442), đời Lê Thái Tông. Làm quan đến Hàn lâm viện Thị giảng, đi sứ nha Minh gặp khi thi hội, ứng chế ông lại đỗ đầụ Người đương thời gọi ông là Lưỡng quốc Trạng nguyên- Trạng nguyên hai nước . Hiện còn 3 tác phẩm : Bảo anh lương phương ( y học ), Hu Liêu tập (văn), và Ngu nhàm (văn).<br />
<b>19) Nguyễn Nghiêu Tư ( ? - ? )</b>Có tên hiệu là Tùng Khê, thuở nhỏ còn có tên tục là Lợn vì đẻ tháng Hợi, người xã Phú Lương , huyện Võ Giàng , phủ Từ Sơn, xứ Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Quế Võ, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Thìn niên hiệu Thái Hoà thứ 6 (1448), đời Lê Nhân Tông. Làm quan An phủ sứ, Hàn lâm trực học sĩ. Đi sứ nhà Minh rồi được thăng lên Lại bộ Thượng thư .<br />
<b>20) Lương Thế Vinh (1441 - ? )</b>Có tên chữ là Cảnh Nghị , hiệu là Thụy Hiên, người làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, trấn Sơn Nam Hạ ( nay là huyện Vụ bản, Hà Nam Ninh ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Mùi niên hiệu Quang Thuận thứ 4 (1463), đời LêThánh Tông. Làm quan các chức: Trực học sĩ viện Hàn lâm, Thị thư, Chưởng viện sự. Ông chẳng những giỏi văn còn giỏi toán nên người đương thời gọi ông là Trạng Lường .<br />
<b>21) Vũ Kiệt ( ? - ? )</b>Người xã Yên Việt, huyện Siêu Loại, Kinh Bắc ( nay là huyện Thuận Thành , Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Tỵ, niên hiệu Hồng Đức thứ 3 (1473), đời Lê Thánh Tông. Làm quan đến Tả thị lang kiêm Đông các hiệu thư .<br />
<b>22) Vũ Tuấn Thiều ( 1425 - ? )</b>Người làng Nhật Thiều, huyện Quảng Đức, phủ Trung Đô ( Nay thuộc huyện Từ Liêm, Hà Nội ). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Mùi , niên hiệu Hồng Đức thứ 6 (1475), đời Lê Thánh Tông. Làm quan đến Lại bộ Tả thị lang.<br />
<b>23) Phạm Đôn Lễ ( 1454 - ? )</b>Người làng Hải Triều , huyện Ngự Thiên, phủ Long Hưng, trấn Sơn Nam Hạ ( nay thuộc huyện Hưng Hà, Thái Bình ). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu, niên hiệu Hồng Đức thứ 12 (1481), đời Lê Thánh Tông. Làm quan đến Thị lang, Thượng thự Ông là tổ sư nghề dệt chiếu cói Hới nổi tiếng của tỉnh Thái Bình .<br />
<b>24) Nguyễn Quang Bật ( 1463 - 1505 )</b>Người làng Bình Ngô, huyện Gia Bình, phủ Thuận An, Kinh Bắc ( Nay là huyện Gia Lương, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Giáp Thìn, niên hiệu Hồng Đức thứ 15 (1484), đời Lê Thánh Tông. Làm quan Hàn lâm Hiệu lý. Ông là thành viên nhóm Tao Đàn nhị thập bát tú. Vì trái ý của LêUy Mục nên bị giáng xuống Thưà Tuyên, Quảng Nam. Vua sai người mật dìm chết ở sông Phúc Giang. Tương Dực Đế biết ông chết oan, bèn truy phong tước Bá , và tặng lá cờ thêu 3 chữ" Trung Trạng Nguyên ". Vua còn cho dân địa phương lập miếu thờ làm thành hoàng .<br />
<b>25) Trần Sùng Dĩnh ( 1465 - ? )</b>Người làng Đông Khê, huyện Thanh Lâm, phủ Thượng Hồng ( Nay là huyện Thanh Hà, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Mùiniên hiệu Hồng Đức thứ 18 (1487), đời Lê Thánh Tông. Làm quan Đô ngự sử Thập nhị Kinh diên, rồi được thăng lên Hộ bộ Thượng thự Khi mất được phong cho làm Phúc thân` tại quệ<br />
<b>26) Vũ Duệ ( ? - 1520 )</b>Còn có tên là Vũ Công Duệ, tên lúc nhỏ là Nghĩa Chi, người xã Trình Xá, huyện Sơn Vi, trấn Sơn Tây( nay thuộc huyện Thanh Sơn, tỉnh Vĩnh Phú). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Hồng Đức thứ 21 (1490). Làm quan đến Lại bộ Thượng thư kiêm Đông các Đại học sĩ chầu Kinh diên, được tặng Thiếu bảo, tước Trịnh Khê Hầụ<br />
<b>27) Vũ Tích ( ? - ? )</b>Có sách cho là Vũ Dương, người làng Man Nhuế, huyện Thanh Lâm, Thừa Tuyên , Hải Dương ( nay thuộc huyệ Nam Thanh , Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Sửu, niên hiệu Hồng Đức thứ 24 (1493). Làm quan đến Hàn lâm Thị thư, đi sứ Trung Quốc, được thăng lên Công bộ Thượng thư, tước Hầụ Có chân trong nhóm Tao Đàn thị nhập bát tú của LêThánh Tông .<br />
<b>28) Nghiêm Hoản ( ? - ? )</b>Còn có tên là Viên, xã Phùng Ninh Giang, huyện Quế Dương, phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc ( nay huyện Quế Võ, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn niên hiệu Hồng Đức thứ 27 (1496), đời Lê Thánh Tông. Ông mất ngay sau khi đỗ, chưa kiệp nhận chức .<br />
<b>29) Đỗ Lý Khiêm ( ? - ? )</b>Người xã Dong Lãng, phủ Kiến Xương, trấn Sơn Nam Hạ ( Nay là huyện Vũ Thư , Thái Bình ). Đỗ Trạng nguyên khoa thi Kỷ Mùi, niên hiệu Cảnh Thống thứ 2 (1499), đời Lê Hiển Tông. Làm quan đến Phó đô Ngự sử. Đi sứ nhà Minh bị mất ở dọc đường.<br />
<b>30) Lê Ích Mộc ( ? - ? )</b>Người xã Thanh Lãng, huyện Thủy Đường, phủ Kinh Môn ( Nay là huyện Thủy Nguyên , thành phố Hải Phòng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Cảnh Thống thứ 5 ( 1502), đời Lê Hiển Tông . Làm quan đến Tả thị lang. Trước khi đỗ đạt , ông ở chùa Diên Phúc, nên đến khi ông chết, nhân dân địa phương lập miếu thờ và tạc tượng ông thờ ở cạnh chùạ<br />
<b>31) Lê Nại ( 1528 - ? )</b>Có sách chép là Lê Đỉnh, người xã Mộ Trạch , huyện Đường Am, phủ Thượng Hồng( nay là huyện Cẩm Bình, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyêhn khoa Ất Sửu, niên hiệu Đoan Khánh thứ nhất (1505), đời Lê Uy Mục. Làm qua đến Hộ bộ Thị Lang , lúc mất được tặng tước Đạo Trạch Bá.<br />
<b>32) Nguyễn Giản Thanh ( 1482 - ? )</b>Người xã Hương Mặc ( Ông Mặc ), huyện Đông Ngàn , phủ Từ Sơn, Kinh Bắc ( nay là huyện Tiên Sơn , Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Thìn, niên hiệu Đoan Khánh thứ 4 ( 1508), Đời Lê Uy Mục . Làm quan đến Viện hàn lâm Thị thư, kiêm Đông các Đại học sĩ. Đi sứ phương Bắc rồi được thăng lên Thượng thư, Hàn lâm Thị độc Chưởng viện sự, tước Trung Phủ Bá, lúc mất được tăng tước Hầu .<br />
<b>33) Hoàng Nghĩa Phú ( 1479 - ? )</b>Người xã Lương Xá( sau làm nhà ở Đan Khê ), huyện Thanh Oia , tỉnh Hà Sơn Bình ( nay là xã Đa Sĩ, Thanh Oai, Hà Sơn Bình ). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Mùi, niên hiệu Hồng Thuận thứ 2 (1511), đời Lê Tương Dực . Làm quan đến Tham tri chính sự, kiêm Đô ngự sử. Lúc mất được phong làm phúc thần.<br />
<b>34) Nguyễn Đức Lượng ( ? - ? )</b>Người xã Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, phủ Ứng Thiên, trấn Sơn Nam ( nay thuộc Thanh Oai, Hà Sơn Bình ). Đỗ Trạng nguyên niên hiệu Hồng Thuận thứ 5 (1514), đời Lê Tương Dực. Đi sứ phương Bắc, lúc mất được tặng Thượng thự<br />
<b>35) Ngô Miên Thiều ( Thiệu ) ( 1498 - ? )</b>Người xã Tam Sơn, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Tiên Sơn, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Dần, niên hiệu Quan Thiệu thứ 3 (1518), Đời Lê Chiêu Tông. Làm quan cho nhà Mạc đến Thượng thư kiêm Đô ngự sử, Nhập thị Kinh diên, tước Lý Khế.<br />
<b>36) Hoàng Văn Tán (? - ?)</b>Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Mùi, niên hiệu Thống Nguyên thứ 2 (1523) thời Lê Cung Đế.<br />
<b>37) Trần Tất Văn ( ? - ? )</b>Người xã Nguyệt Áng, huyện An Lão, phủ Kinh Môn, Hải Dương ( nay thuộc ngoại thành Hải Phòng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Tuất, niên hiệu Thống Nguyên thứ 5 (1526), thời Lê Cung Đế . Thời Mạc, đi sứ phương Bắc, rồi làm đến Thượng thư, tước Hàn Xuyên Bá .<br />
<b>38) Đỗ Tông ( ? - ? ) </b>Người xã Lại Óc, huyện Tế Giang, phủ Thuận An, Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Mỹ Văn, tỉnh Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Sửu, niên hiệu Minh Đức thứ 3 ( 1529), đời Mạc . Làm quan đến Đông các Đại học sĩ. Lúc mất được truy tặng Hình bộ Thượng thự<br />
<b>39) Nguyễn Thiến ( ? - ? )</b>Có tên hiệu là Cảo Xuyên , người làng Canh Hoạch, huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam ( nay thuộc tỉnh Hà Sơn Bình ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Thìn, niên hiệu Đại Chính thứ 3 (1532), đơì Mạc Thái Tông ( Đăng Doanh ). Làm quan đến Thượng thư bộ Lại kiêm Đô ngự sử, tước Thư Quận Công . Thọ 63 tuổi .<br />
<b>40) Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 - 1585 )</b>Có tên chữ là Hạnh Phủ. hiệu là Bạch Vân tiên sinh , biệt hiệu Tuyết Giang Phu Tử . Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Mùi , niên hiệu đại chính thứ 6 (1535), đời Mạc Thái Tông. Làm Đông các Hiệu thư, Lại bộ Tả thị lang kiêm Đông các Đại học sĩ, tước Trình Tuyền Hầu .<br />
<b>41) Giáp Hải ( ? - ? )</b>Sau đổi tên là Giáp Trưng, hiệu Tiết Trai, người làng Dĩnh Kế, huyện Phượng Nhãn ( nay thuộc huyện Yên Dũng, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Mậu Tuất, niên hiệu Đại Chính thứ9 (1538), đời Mạc Thái Tông. Làm quan đến Lục bộ Thượng thư kiêm Đông các Đại học sĩ, Nhập thị Kinh diên, tước Kế Khê Bá, Luân Quận Công .<br />
<b>42) Nguyễn Kỳ ( ? - ? )</b>Người làng Bình Dân, huyện Đông Yên, phủ Khoái Châu , trấn Sơn Nam Hạ ( nay là huyện Châu Giang, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu , niên hiệu Quảng Hoà thứ nhất ( 1541), đơì Mạc Hiến Tông ( Phúc Hải ). Làm quan đến Hàn lâm Thị thự<br />
<b>43) Dương Phú Tư ( ? - ? )</b>Người làng Lạc Đạo, huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Văn Lâm, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Muì, niên hiệu Vĩnh Định thứ nhất (1547), đời Mạc Tuyên Tông ( Phúc Nguyên ). Làm quan Tham Chính. Dâng sớ xin qui thuận Lê Thế Tông rồi đi ở ẩn .<br />
<b>44) Trần Bảo ( 1523 - ? )</b>Người xã Cổ Chữ, huyện Giao Thủy , trấn Sơn Nam Hạ ( nay thuộc huyện Xuân Thủy, Hà Nam Ninh ). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Cảnh Lịch thứ 3 (1550), đời Mạc Tuyên Tông . Làm quan Thượng thư, đi sứ phương Bắc, tước Nghĩa Sơn Bá, được tặng Quận Công .<br />
<b>45) Nguyễn Lượng Thái ( ? - ? )</b>Người xã Bình Ngô, huyện Gia Định , phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Thuận Than`h, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Sửu, niên hiệu Cảnh Lịch thứ 6 (1553), đời Mạc Tuyên Tông . Làm quan đến Tả thị lang bộ Lễ, kiêm Đông các Đại học sĩ, tước Định Nham Hầu .<br />
<b>46) Phạm Trấn ( ? - ? )</b>Người xã Lam Kiều, huyện Gia Phúc , phủ Hạ Hồng , Hải Dương ( nay thuộc huyện Tứ Lộc, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn , niên hiệu Quang Bảo thứ 3 (1556), đời Mạc Tuyên Tông . làm quan cho nhà Mạc , khi nhà Mạc mất, cự tuyệt không ra làm quan cho nhà Lê nên bị ám hạị<br />
<b>47) Đặng Thì Thố ( 1526 - ? )</b>Người làng Yên Lạc, huyện Thanh Lâm ( nay thuộc huyện Thanh Hà, Hải Hưng ). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Mùi , niên hiệu Quang Bảo thứ 6 (1559), đời Mạc Tuyên Tông. Được nhà Mạc rất trọng dụng .<br />
<b>48) Phạm Đăng Quyết ( ? - ? )</b>Tên lúc nhỏ là Phạm Duy Quyết, người làng Xác Khê, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách, Hải Dương ( Hải Hưng ngày nay ). Đỗ Trạng nguyên khoa Nhâm Tuất , niên hiề.u Thuần Phúc thứ nhất (1562), đời Mạc Mậu Hợp . Làm quan đến Tả thị lang kiêm Đông các Đại học sĩ, tước Xác Khê Hầu .<br />
<b>49) Phạm Quang Tiến ( ? - ? )</b>Người làng Lương Xá, huyện Lương Tài, trấn Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Thuận Thành , Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Ất Sửu, niên hiệu Thuần Phúc thứ 4 (1565), đời Mạc Mậu Hợp. Mất trên đường đi sứ Trung Quốc .<br />
<b>50 ) Vũ Giới ( ? - ? )</b>Người xã Lương Xá, huyện Lương Tài , trấn Kinh Bắc ( Thuận Thành, Hà Bắc ngày nay ). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Sửu, niên hiệu Sùng Khang thứ 12 (1577). Làm quan đến lại bộ Thượng thự<br />
<b>51) Nguyễn Xuân Chính ( 1587 - ? )</b>Người làng Phù Chẩn, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Tiên Sơn, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Đinh Sửu, niên hiệu Dương Hòa thứ 3 (1637), đời Lê Thần Tông . Làm quan đến Lại bộ Tả thị lang. Được tặng Thượng thư, tước Hầụ<br />
<b>52) Nguyễn Quốc Trinh ( 1624 - 1674 )</b>Người làng Nguyệt Áng, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, Trấn Sơn Nam Thượng ( nay là xã Đại Áng, huyện Thanh Trì , Hà Nội ). Đỗ Trạng nguyên khoa Kỷ Hợi, niên hiệu Vĩnh Thọ thứ 2 (1659), đời Lê Thần Tông . Làm quan đến Bồi tụng. Đi sứ Thanh ,bị giết hại, sau được truy tặng Binh bộ Thượng thư, Trì Quận Công. Vua cho tên thụy là Cường Trung và phong cho làm Thượng đẳng Phúc thân`.<br />
<b>53) Đặng Công Chất ( 1621 - 1683 )</b>Người làng Phù Đổng, huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc ( nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội ). Đỗ Trạng nguyên khoa Tân Sửu, niên hiệu Vĩnh Thọ thứ 4 (1661). Làm quan đến Thượng thư bộ Binh , bộ Hình. Lúc mất được tặng Thiếu Bảo, tước Bá.<br />
<b>54) Lưu Danh Công ( 1643 - ? )</b>Người làng Phương Liệt, huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam ( Nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội ). Đỗ Trạng nguyên khoa Canh Tuất, niên hiệu Cảnh Trị thứ 8 (1670), đời Lê Huyền Tông. Làm quan đến Hàn lâm Học sĩ .<br />
<b>55) Nguyễn Đăng Đạo ( 1650 - 1718 )</b>Sau đổi tên là Liên, người làng Hoài Bão, huyện Tiên Sơn, trấn Kinh Bắc nay là huyện Tiên Sơn, Hà Bắc ). Đỗ Trạng nguyên khoa Quý Hợi, niên hiệu Chính Hoà thứ 4 (1683), đời Lê Hy Tông. Làm quan đến Hữu thị lang bộ Lại, Thượng thư kiêm Đông các Đại học sĩ, tước Bá. Đi sứ Trung Quốc, lúc mất được tặng Thượng thư bộ Lại, Thọ Quận Công .<br />
<b>56) Trịnh Huệ ( 1701 - ? )</b>Có tên hiệu là Cúc Lam, người xã Sóc Sơn, huyện Quảng Hóa, Thanh Hoá ( nay thuộc huyện Quảng Xương, Thanh Hoá ). Đỗ Trạng nguyên khoa Bính Thìn, niên hiệu Vĩnh Hựu thứ 2 (1736), đời Lê Ý Tông. Làm quan Tham tụng rồi được thăng lên Thượng thư bộ Hình, Quốc Tử Giám Tế Tửu ( thời Trịnh Doanh ).<br />
<br />
Trịnh Huệ là Trạng nguyên cuối cùng của lịch sử khoa cử Nho giáo Việt Nam .Unknownnoreply@blogger.com0